Twee favoriete raadseltjes

Het ene ken ik uit The curious incident of the dog in the night-time en staat in Amerika bekend als het Monty Hall probleem. En iedere keer moet ik het uittekenen om het te snappen:


Waar ik het andere van ken, weet ik niet meer. Vast een of ander fantasy-verhaal of Donald Duck-stripje:

Dit tweede filmpje komt trouwens van een mooie website: Khan Acadamy, waar allerlei (serieuze) problemen worden uitgelegd.

Wat is jou favoriete raadseltje?

Gelezen: Jean Pierre van Rossem - Een dode zwaan in Tann

Een wonderlijk boek, dat is de eerste kwalificatie die bij me opkomt als ik denk aan Een dode zwaan in Tann. Niet dat het 'verhaal' zo bijzonder is, dat is redelijk snel verteld: de zestienjarige Hélène Willink uit Winterswijk vertrekt aan de vooravond van de Grote Oorlog naar Duitsland om er in Thüringen te kuren. Ondanks dat ze wacht op Frans, een Duitse schrijver, waar ze hevig verliefd op is, vinden hier allerlei amoureuze ontwikkelingen plaats met mannen en vrouwen. Nadat de Eerste Wereldoorlog is uitgebroken kan ze niet meer terug naar huis en 'vlucht' ze naar Berlijn, waar ze eerst door een of andere seksueel gefrustreerde schilder min of meer gevangen wordt gehouden. Daarna werkt ze in een soort theatercafé. De schrijver is ondertussen onder de wapens geroepen en vecht in Frankrijk aan het front. Het boek eindigt in een anticlimax, want als ze met de Kerst weer afreist naar Thüringen om in Tann een rendez-vous met haar schrijver te hebben, blijkt dat deze wegens diefstal is gevangen gezet.
Het bijzondere van het boek zit in de 'geschiedenis' die Van Rossem er bij vertelt. (Voor degene die Van Rossem niet kennen: hier is zijn Wikipedia-artikel en dit artikel uit Humo maakt ook een en ander duidelijk...)
Deze kleurrijke figuur schrijft in de inleiding van het boek dat hij het niet zelf heeft geschreven, maar dat het om een manuscript gaat dat hij van een Nederlandse student heeft gekregen. De Hélène Willink  uit het boek, is niet alleen de hoofdpersoon, maar ook nog eens de auteur van de roman. En Hélène (1898-1929, die in het echt blijkbaar een andere voornaam zou hebben gehad) is niet zo maar iemand, ze is de (onechte?) kleindochter van Jan Willink, textielmagnaat en oprichter van diverse spoorwegmaatschappijen in Winterswijk. In het boek wordt verder ook alle moeite gedaan om de indruk van authenticiteit te wekken. Zo ontbreekt het vierde hoofdstuk en wordt in 162 voetnoten van allerlei details aangetoond dat ze waar of onwaar zijn. Aan het eind van het boek staat dan nog een (warrige) verhandeling over de relatie die Willink gehad zou hebben met Franz Jung, de anarchistische schrijver. Uiteraard heb ik ondertussen ook even bij de Winterswijk-deskundige gepolst, maar zij had nog nooit van Hélène Willink gehoord.
In een interview met Trouw zegt Van Rossem bij het verschijnen van het boek:

"Maar om eerlijk te zijn vind ik de vraag of Helene Willink nu wel of niet heeft bestaan niet eens zo interessant. Het gaat om de tekst. En die boeit. Alleen in de eerste hoofdstukken, die over de spoorwegen gaan (de Willinks zijn oprichter van de Overijssels-Gelderse Spoorwegmaatschappij-GK), heb ik serieus gesnoeid. Verder zijn er een paar langdradige niet ter zake doende dialogen geschrapt."
De hypothese dat hij bij wijze van schelmenstreek zelf wel eens in de pen zou kunnen zijn geklommen, wijst het Belgische enfant terrible met gespeelde verontwaardiging van de hand. "Dat kunnen alleen mensen zeggen die nog nooit iets van mijn hand hebben gelezen."

In de inleiding en in het interview in Trouw is sprake van nog vier delen die zouden verschijnen, maar dat is nooit gebeurd.
Alles bij elkaar doet me toch sterk vermoeden dat het een knap gefabriceerde mystificatie van Van Rossem is en dat maakt het toch nog leuker allemaal...

Gelezen tussen 19/11/2010 en 27/11/2010

De volledige Menno ter Braak

Nog een mooie website die vorige week gelanceerd is: www.mennoterbraak.nl

Deze website is een initiatief van de Stichting Menno ter Braak. De stichting stelt zich ten doel om het volledige werk, de integrale correspondentie en alle documenten (zoals teksten, afbeeldingen, archivalia) die betrekking hebben op de schrijver en journalist Menno ter Braak (1902-1940) digitaal te publiceren.

De realisering van het project zal stapsgewijs plaatsvinden. Op dit moment zijn alle zelfstandige publicaties van Ter Braak in eerste druk op de website aanwezig, alle in Het Vaderland verschenen artikelen en het merendeel van de artikelen die in andere kranten en tijdschriften verschenen, ca. 3200 brieven van en aan Ter Braak, secundaire literatuur en een ruime verzameling beeldmateriaal.

Ter Braak met Jaffa.
Foto: Emile van Moerkerken, 1939

Een van de interessantste colleges die ik tijdens mijn studie Nederlandse Taal- en Letterkunde aan de VU gevolgd heb, is waarschijnlijk het college over Politicus zonder partij geweest. Weken achter elkaar hebben we het boek hoofdstuk voor hoofdstuk bestudeert. Hierbij hebben we heel veel tijd besteed aan het plaatsen van het boek in zijn context. Dit hield onder andere in dat we in contemporaine kranten en encyclopedieën de mensen en gebeurtenissen waar Ter Braak in zijn boek naar verwijst opzochten. Uiteindelijk heb ik een werkstuk geschreven over Ter Braak en de historicus Huizinga.
Volgens mij gaat een van de eerste teksten van mijn hand die echt in druk gepubliceerd is ook over Ter Braak. In 1998 verscheen van mijn hand een recensie van De verschrikkingen van het denken. Over Menno ter Braak van Michel van Nieuwstad in het Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. (Om de kans dat de teksten de tand des tijds wat beter doorstaan heb ik ze maar op Scribd gezet.

Maar goed, over die website. Het mooiste ervan vind ik toch wel dat ook de zakagenda's van Ter Braak integraal zijn gedigitaliseerd. De goede man had een lastig leesbaar handschrift, maar dat maakt hem des te menselijker...

Klik op de agenda voor een grotere afbeelding

Dat Ter Braak nu nog actueel is, bleek afgelopen vrijdag ook nog in de NRC. Blijkbaar heeft CDA-kamerlid Biskop hem de dinsdag daarvoor tijdens de fractievergadering nog geciteerd:

‘En in dat tijdsgewricht zien we in Europa een politieke beweging ontstaan die niets anders doet dan ressentiment exploiteren. Bezig met het stimuleren van boosheid, niet werkelijk geïnteresseerd in oplossingen en die geen ideeën heeft. Een beweging die ook geen oplossingen wil, omdat ze de misstanden nodig heeft om te kunnen blijven schelden en haten. Want dat is de belangrijkste karakteristiek: schelden om te schelden en haten om te haten. Het maatschappelijk ressentiment wordt botgevierd op een zondebok die de schuld krijgt van alles. Tegelijk beschouwt deze beweging zichzelf als het eeuwige slachtoffer van ‘links’ of ‘de elite’, en koestert ze een diepe weerzin jegens intellectuelen, kosmopolieten en iedereen die en alles wat ‘anders’ is. Deze politiek wordt niet zozeer gevoed door domheid maar door halfbeschaving, te herkennen aan het voortdurend gebruik van slogans en frasen. Het is een reactionaire politiek die stelt dat alles vroeger beter was en dat alles beter wordt als het eigen volk gezuiverd is van volksvreemde elementen die altijd alles verpesten’, aldus Menno Ter Braak in 1937.

Foto Ter Braak: Collectie Letterkundig Museum

Weet je waar dat woord vandaan komt?

"Weet je waar het woord condoom eigenlijk vandaan komt?"
Op deze vraag zijn twee antwoorden mogelijk:

1. Gom-doe-om, in het Duits en Zweeds heet het rubber nog gummi
2. Wrsch. ontleend aan Engels condom ‘id.’, met als oudste vindplaats condum [1706; OED]. De verdere herkomst is onzeker. Volgens de algemene hypothese is het condoom genoemd naar de vermoedelijke uitvinder, een dokter Condum, Condon of Cundum, naar de oudste vindplaatsen in het OED, die ten tijde van koning Charles II (1660-1685) zou hebben geleefd. Van een arts met die naam zijn echter geen sporen bekend. Anderen denken aan verband met Latijn condus ‘bewaarder’, condomāre ‘temmen’ of middeleeuws Latijn conduma ‘huis’.

Het eerste antwoord is afkomstig van Willem Hietbrink, de Duizenddichter, die een paar jaar geleden een vaste rubriek had in Man bijt hond. Hietbrink is er van overtuigd dat het Diets de oudste taal ter wereld is en goochelt heel virtuoos met letters en klanken om alle woorden te ontleden in "Dietse" onderdelen.
Het tweede, wetenschappelijk correcte antwoord kun je vinden in de Etymologiebank die vorige week geopend is. Hierin zijn twintig etymologische, thematische en dialect-woordenboeken integraal opgenomen en doorzoekbaar gemaakt.
Interessant is nog dat de woordenboeken zijn gescand en gecorrigeerd door vrijwilligers. Daarmee is de Etymologiebank vergelijkbaar met dat andere project van Nicoline van der Sijs:  de volledige transcriptie van de Statenbijbel uit 1637.

Omdat het zo leuk is, nog een vergelijk tussen Hietbrink en "de wetenschap"

Archief

1. Je kunt er in opbergen en er weer uit halen. Ar-chief: (we)er-geef. Alleen wat terecht komt in het ronde archief, zie je meestal niet meer terug.
2. De meervoudsvorm gaat aan het enkelvoud vooraf en is tot en met de 17e eeuw ook frequenter. Daarom is er wrsch. sprake van ontlening aan het Frans, dat van oudsher archives [1282; Rey] alleen in het meervoud gebruikt. Dit gaat terug op Laatlatijn archivum, nevenvorm van archium < Grieks arkheĩon ‘overheid, ambtenarij; stadhuis, ambtsgebouw’, een afleiding van arkhḗ ‘oorsprong; het leiden; regering, heerschappij’, zie → aarts- en → archaïsch. Als onzijdig enkelvoud wordt archief pas vanaf de 19e eeuw gebruikt, wellicht onder invloed van het Duits, dat Archiv ook als onzijdig woord kent.

Foto Wilem Berend Hietbrink: Lousie van der Sluis

De #archiefvisie van de Erfgoedinspectie

Voor M.
Vorige week verscheen op de website van de Erfgoedinspectie een samenvatting van de notitie die zij eerder naar OCW gestuurd heeft. De afgelopen week ging het nauwelijks over de inhoud van deze reactie. Er werd vooral gepraat, en daar heb ik me zelf ook schuldig aan gemaakt, over de mededeling dat OCW en BZK ieder met een eigen archiefvisie zouden komen.
Maar de inhoud van de reactie verdient ook aandacht. Hoewel het een hele lap tekst is, citeer ik hier de vier aanvullende punten volledig:

1. Beleid en wet moeten toekomstgericht zijn, waarbij een digitale informatiehuishouding het vertrekpunt voor nieuw beleid en een modernere regelgeving is. Eigenaarschap en beheer van digitale informatieketens, gebruik van architectuurprincipes en -modellen bij de inrichting van de informatiehuishouding èn een adequate ondersteuning bij het dagelijks werken met digitale systemen zijn onderwerpen die volgens de Erfgoedinspectie in wet en beleid verankerd zouden moeten worden.
2. De gebruiker (of deze nu ambtenaar is of burger), moet op een betrouwbare informatiehuishouding aankunnen. Een betrouwbare informatiehuishouding kan volgens de Erfgoedinspectie niet anders bereikt worden dan via de in- en uitvoering van een sinds kort wettelijk voorgeschreven kwaliteitssysteem. Dat betekent dat organisaties kwaliteitscriteria moeten vaststellen en de uitvoering daarvan moeten borgen via een stelsel van audit en control. De huidige informatiehuishouding is zozeer 'embedded' in de primaire processen dat deze bijna zelf een primaire proces geworden is. En welke primaire processen zijn tegenwoordig niet ingericht volgens harde kwaliteitseisen?
3. De toepassing van het begrip 'archiefbescheiden' leidt in de praktijk tot een veelvoud van opvattingen en praktijken. Resultaat hiervan is dat de kwaliteit en volledigheid van de overheidsinformatie gevaar lopen. De Erfgoedinspectie vindt het belangrijk dat dit ernstige risico in de Archiefvisie afdoende wordt aangepakt. Zelf zal de Erfgoedinspectie in 2011 ook een onderzoek naar dit thema doen.
4. Door de grootschalige privatisering en uitbesteding van overheidstaken is de Archiefwet al snel niet meer van toepassing op de informatie in een publiek-private verhouding. De Erfgoedinspectie vindt daarom dat onderzocht zou moeten worden of het 'publieke belang' niet veel beter als uitgangspunt voor de reikwijdte van de Archiefwet genomen kan worden. Langs die weg zou de Archiefwet ook van toepassing zijn op archief dat bij een beleidsonderzoek of bijvoorbeeld bij het onderhoud van een weg of brug door een bedrijf wordt gevormd.

Het eerste punt is een beetje een open deur, maar daarom natuurlijk niet minder waar. Het tweede punt is eigenlijk een nadere toelichting op artikel 16 uit de Archiefregeling, met de kanttekening dat de Erfgoedinspectie hier (terecht) opmerkt dat het kwaliteitssysteem zou moeten gelden voor alle archieven en niet alleen voor de permanent te bewaren, zoals nu in feite in de Archiefregeling staat.
De laatste twee punten zijn veruit het interessantst.
Het klinkt een beetje suf, vragen of in de Archiefvisie niet gedefinieerd kan worden wat een archiefstuk is, maar het is naar mijn mening wel een terechte vraag. Zie bijvoorbeeld de discussies over het archiveren van e-mail en social media. Maar de vraag is nog fundamenteler, want valt allerlei informatie die automatisch gegenereerd wordt door systemen en applicaties onder de Archiefwet? Denk bijvoorbeeld aan, en dit zijn extreme voorbeelden, de informatie over uitgevoerde printopdrachten die in printers achterblijft? Of de logbestanden die iedere dag gegenereerd worden na een back-up?
Het laatste punt is ook een terechte opmerking die een nadere uitwerking verdient. Het gaat nu in de uitgangspunten van OCW wel over openbaarheid en over de vraag of en hoe we particuliere archieven voor later kunnen veiligstellen. Maar hierbij wordt volledig voorbij gegaan aan de steeds verdergaande privatisering van publieke taken, die er voort zorgt dat steeds meer informatie niet onder de Archiefwet of de WOB vallen.

Naschrift
De oplettende lezer denkt nu misschien "Interessant Ingmar, al die verwijzingen naar andermans reacties, maar heeft jouw club, het LOPAI, ook nog een visie op de Archiefvisie?" Tja dat is een goede vraag. Ik heb de afgelopen weken wel wat concepten gezien, maar weet eigenlijk niet of wij nog een reactie hebben gestuurd. Ik zal dit na het weekend eens navragen en ook kijken of deze reactie gepubliceerd kan worden.

Gerelateerd
De archiefvisie van de VNG
Live: Met het oog op morgen #archiefvisie
Archiefvisie 2.0 revisited
E-mail is toch geen archief
Het nieuwe archiveren

Preserving Personal Web Content

De Library of Congress organiseerde in mei van dit jaar Personal Archiving Day, ik schreef er al een keer over. Eerder deze week verscheen op de site van digitalpreservation.gov de presentatie van Abigail Grotke en Gina Jones over het bewaren van persoonlijke websites, blogs en social media.

Ze rauschen een beetje door hun presentatie heen, maar ik denk dat het voor een leek, zeker met de hand-out die ze blijkbaar ook hebben, een leerzame acht minuten zijn.

Om de een of andere reden is het filmpje niet op het Youtube-kanaal verschenen en ik kan het niet embedden. Je zult het dus op de site van de LoC moeten bekijken. Klik hier of op het plaatje hierboven.

Een andere interessante presentatie in dit kader is die van Cathy Marshall, waar Robèrt Gillissen maandag naar verwees: If I only had 10 minutes to talk about personal archives: 3 things I've learned + 1
Een paar interessante slides om over na te denken:

Gerelateerd
Waarom digitale duurzaamheid belangrijk is voor jou
Een dagje Den Haag
Digitale foto's bewaren
Zonder jurk niets om te doen opwaaien

Een lijstje voor de Top 2000

Ik heb een haat-liefde-verhouding met de Top 2000. Radio 2 is absoluut niet mijn radiozender en een heleboel liedjes die jaar-in jaar-uit in die lijst staan zijn gewoon bagger (Marco Borsato, Anita Meijer, Henk Westbroek...) Die zijn niet eens leuk, omdat ze zo slecht zijn. En die sentimentele verhaaltjes die steeds meer bij de plaatjes verteld worden, kunnen me ook gestolen worden. Eigenlijk is De Tijdloze meer mijn lijst. Maar, aan de andere kant, een groot deel van de liedjes is ook gewoon leuk om weer eens te horen. Niet iedere dag, niet iedere maand, maar zo een of twee keer per jaar kan net.
Omdat Luud gisteren zijn lijstje publiceerde en omdat ik verwacht dat F. deze week ook wel weer zal vragen of ik gestemd heb, volgt hieronder mijn lijstje. Ik ben echt voor het maximum gegaan: vijftien nummers uit de standaard-lijst en vijf extra's, al zijn die laatste ook een beetje op Radio 2 afgestemd, dus geen Fishbone, White Stripes, De Mens, Starsailor, Velvet Underground etc.

Uit de standaardlijst

• Billie Holiday - Summertime (1936): omdat Billie er gewoon in thuis hoort
• Cuby & the Blizzards - Another day, another road (1967): de enige echte Nederlandse blues
• Bruce Springsteen - The river (1981): die mondharmonika is zo mooi
• Joe Jackson - Real men (1982)
• Clash - Rock the casbah (1982)
• Nits - Nescio (1983)
• Talking Heads - Road to nowhere (1985): Voor het koortje en het clipje
• Paolo Conte - Max (1988): Voor M.
• Jeff Buckley - Hallelujah (1994): Omdat hij dit in 1995 zo mooi zong in De Melkweg
• Rowwen Hèze - Auto, vliegtuug (1999): Omdat T dit zo leuk meezingt en H. er zo van houdt
• Manu Chao - Me gustas tu (2000): Zomer!
• Spinvis - Voor ik vergeet (2002)
• Gabriel Rios - Broad daylight (2006): Grimmige tekst in vrolijk wijsje
• Gnarls Barkley - Crazy (2006)
• Amy Winehouse (& Mark Ronson) - Valerie (2007)

Zelf toegevoegd

• Tom Waits - Martha: mooiste liedje van Tom
• Billy Bragg - A New England: Billy verdient meer bekendheid
• dEUS - Hotel Lounge: mooiste liedje van dEUS
• Fleet Foxes - White Winter Hymnal: grootste ontdekking van de laatste jaren
• Luka Bloom - Gone to Pablo: omdat hij live zo leuk is

Als illustratie filmpjes met het oudste en het nieuwste liedje uit mijn lijst. 

Berlusconi, China en authenticiteit



De beelden van Mars en Venus. Links voor en rechts na de 'operatie'

 In Italië is weer eens een rel uitgebroken rond premier Berlusconi. Deze keer gaat het niet om Bunga Bunga-meisjes, maar om de vraag wanneer een Romeins beeld nog authentiek is. Ik citeer de NRC van vrijdag 19 november:

Een nieuwe penis voor Mars, de god van de oorlog. En twee nieuwe handen voor Venus, de godin van de liefde. Deze twee giften van premier Silvio Berlusconi hebben in Italië tot een kunsthistorische rel geleid. Hij heeft de prothesen laten aanbrengen bij de antieke beeldengroep uit het jaar 185 die hij naar zijn werkpaleis Palazzo Chigi in hartje Rome heeft gehaald.
(...)
Kunsthistorici zijn boos omdat de restauraties niet zijn uitgevoerd volgens de regels die voor klassiek cultuurgoed gelden, meldde de krant La Repubblica.

Het interessantste van de rel vind ik de reden die Berlusconi gegeven zou hebben voor de restauratie en de reactie van kunsthistorici hierop. Berlusconi zou hebben gezegd: „Waarom zien de beelden in China eruit als nieuw, terwijl die van ons armen en hoofden moeten missen? Maak ze heel.”
Dit staat lijnrecht tegenover de opvattingen curatoren en kunsthistorici, die er schande van spreken:

De nieuwe ledematen vormen „een enorme beschadiging van het beeld”, aldus Antonio Forcellino, sinds dertig jaar restaurateur in het museum van Paestum. De directeur van de Vaticaanse Musea, Antonio Paolucci, spreekt van „vervalsing van de oorspronkelijke pracht van de beelden. [...] Dit soort ingrepen, waarbij handen of penissen worden toegevoegd, vindt al eeuwen niet meer plaats.” Als er al restauraties plaatsvinden, moet zichtbaar blijven wat nieuw is en wat oud, stelt hij.

En ik vraag me nu toch af, aan wiens kant zou "het volk" staan? Aan de kant van de barbaar die de beelden hestelt of toch bij de deskundige die ze kapot wil laten?

Gerelateerd
Authenticiteit?

Brabantse Archivarissen Dag en station Luik

Afgelopen vrijdag was ik voor de Brabantse Archivarissendag in Mechelen. Het was een gezellige dag waarbij weer duidelijk werd hoe verschillend de Nederlandse en Vlaamse opvattingen zijn over wat de taken zijn van een archiefdienst en een archivaris.
Inhoudelijk heb ik verder niet zo veel over de dag te vertellen, behalve dat ik tijdens het diner (Mechelse Koekoek) leerde dat de heerlijkheid Mechelen nooit deel uit heeft gemaakt van het Hertogdom Brabant.

Tijdens mijn treinreis terug, had ik voor de eerste keer wat tijd om het nieuwe treinstation van Luik te bekijken en er wat foto's te maken. Zeker 's avonds is het een indrukwekkend bouwwerk.

Gelezen: Jacoba van Velde - De grote zaal

Dit jaar deelden de Openbare Bibliotheken voor de vijfde keer een boek uit. Na vier boeken die ik allemaal al kende (Dubbelspel, De gelukkige klas, Twee Vrouwen en Oeroeg) deze keer een boek van een mij volstrekt onbekende schrijver: De grote zaal van Jacoba van Velde. En eerlijk gezegd: ik vond er ook niet veel aan. Het verhaal gaat over een 72-jarige weduwe die in de jaren vijftig na een 'attaque' terecht komt in rusthuis. Vanuit haar perspectief en dat van haar vrijgevochten, in Parijs wonende dochter worden haar aftakeling en de 'gemeenschap van oude vrouwen' in het rusthuis beschreven. En hoe treurig en pijnlijk dat misschien ook het, het gaat ongeveer zoals je verwacht: dementie, afgunst, verdriet...
Rosita Steenbeek schrijft in een lofrede die achterin het boekje is afgedrukt (maar die vreemd genoeg niet hier te vinden is), dat ze het schandalig vindt dat ze tijdens haar studie Nederlandse Taal- en Letterkunde nooit van Van Velde of dit boekje gehoord heeft. Ik heb haar niet gemist hoor...

Gelezen tussen 15/11/2010 en 19/11/2010

Bijzonder boek: Tree of Codes van Jonathan Safran Foer

En stel nu dat je dit boek vanuit het Engels moest vertalen in het Nederlands? Zou je dan uitgaan van deze versie of zou je eerst Street of Crocodiles vertalen in het Nederlands en dat als uitgangspunt nemen voor het knippen en snijden? Hoewel, het origineel van Street of Crocodiles is natuurlijk Sklepy cynamonowe, wat Pools is voor Kaneelwinkels...

Het boek is hier te bestellen.

Gerelateerd
Onderlangs - Paul Bogaers

Een papieren internet

If you wanted to preserve important bits of our civilization for future centuries, you could do worse than a bundle of paper sealed in plastic. It's remarkably cheap and effective; you can make one over a weekend.
(...)
A time capsule must perform three basic functions:

1. Encode information with sufficient density & durability.
2. Protect the information from physical damage, moisture, heat & cold, etc.
3. Be findable.

So while the Rosetta Stone performed (2) fairly well, it was pretty lucky to be found at all. Also its data density is terrible: about 1 bit per cubic centimeter. A book in a library fulfills (1), but requires the library around it to provide (2) and (3).
The internet, contrary to popular belief, is not very good at preserving information on a long time scale. It ultimately depends on digital media that break down rapidly. Early Unix source code, one of the most important sequences of bits ever written, had to be reconstructed from printouts.

Het printen van internet, ik geloof toch niet dat dit de ultieme oplossing is...

Tegelijkertijd publiceren een Duitser en Oostenrijker een onderzoek waaruit blijkt dat opslag op microfilm de ideale oplossing zou zijn voor de digitale houdbaarheid.

The team has carried out a feasibility study that analysed encoding techniques to allow digital data to be saved on to microfilm and then to test data recovery as well as cost issues. Aside from precluding the need for frequent technology updates, storage of documents and data on microfilm will give future generations access to the information by scanning the microfilm into whatever system they are currently using and applying optical character recognition to re-digitize und subsequently decode the data.
The team further suggests that in order to reduce the amount of microfilm used for any given repository and so cut conversion and re-digitization times it would be possible to convert a stream of text into a bar-code type system that would still be entirely analogue but would rely on knowledge of the conversion key to return the data to digital form from microfilm. Using such a system could render a tested 170 kilobyte file that requires 191 pages of microfilm space as just 12 or so "printed as a two-dimensional barcode. Such a barcode would incorporate redundancy and be self-checking unlike a straight digital to analogue image scan of the text. Further compression is possible, if colour microfilm and barcodes were used for storage. This may provide a valuable, low-maintenance additional back-up for the original digital objects in addition to preservation activities needed for the on-line access copies.

Gelezen: Jef Geeraerts - Gangreen 4 Het zevende zegel

Dit vierde boek uit de Gangreen-cyclus is het pijnlijkste uit de cyclus. Pijnlijk voor de vrouw van Geeraerts, maar eerlijk gezegd ook pijnlijk voor Geeraerts zelf. Uit de eerste drie delen was al meer dan duidelijk dat het eerste huwelijk van Geeraerts niet zo'n gelukkig huwelijk was, maar het werd nooit helder waarom ze dan getrouwd waren en niet van elkaar scheidden.
Uit dit boek blijkt dat het huwelijk niet ontbonden wordt, omdat zij streng katholiek is en dus niet mag scheiden. Maar, uit het boek blijkt nog altijd niet waarom Geeraerts met die vrouw trouwde, de week voor zijn huwelijk slaapt hij nog bij een andere vrouw. Mijn conclusie is dat het uit luiheid en lafheid is.
Verder doet Geeraerts ook geen enkele moeite om de 'ik-figuur' (om toch nog een beetje een onderscheid tussen literatuur en het echte leven) sympathiek te maken. Het is een egoïstische, manipulatieve en gemene man.

Naar aanleiding van het lezen van de hele Gangreen-cyclus heb ik deze week de reportage van Canvas over de reis van Geeraerts naar Congo eerder dit jaar eens bekeken (zie beneden).

En ik heb naar aanleiding daarvan ook het interview met de jongste dochter van Geeraerts gelezen. Haar oordeel over haar vader is niet mals, maar dat is na lezing van Het Zevende Zegel niet verbazingwekkend.
De man blijft de gemoederen bezig houden.

Gelezen tussen 09/11/2010 en 14/11/2010

Gerelateerd
Herlezen: Gangreen 1 en Ogen van tijgers
Gelezen: Jef Geeraerts - Gangreen 2 De goede moordenaar
Gelezen: Jef Geeraerts - Gangreen 3 Het teken van de hond

Gehoord: Girl Talk - All day

Afgelopen maandag verscheen totaal onverwacht All Day, het "nieuwe album" van Girl Talk (de artiestennaam van Gregg Gillis). Nou ja, nieuw album... De download bestaat eigenlijk uit één track die weer bestaat uit honderden, zo niet duizenden stukjes uit andere liedjes. Het procédé is hetzelfde als bij Feed the Animals, zijn eerdere album uit 2008.
En ook deze keer vind ik het weer geweldig. Aan de ene kant omdat het ontzettend swingende muziek is die mij energie geeft, aan de andere kant omdat ik het spelletje zo leuk vind: wat hoor ik nu? Radiohead, Beck, Bruce Springsteen, Missy Elliot, Simon & Garfunkel, Beastie Boys, ELO, Cream, INXS...
Girl Talk doet met muziek wat Paul Bogaers in Onderlangs met woorden probeert te doen. En de muziek is beter...

Girl Talk speelt trouwens een grote rol in RIP - a remix manifesto, de documentaire over auteursrechten in de digitale wereld. Uit de film blijkt dat het Gillis een fortuin zou kosten om van alle artiesten die hij samplet de gebruiksrechten af te kopen. Een van de bijzondere momenten uit die film vind ik toch wel als zijn ouders geinterviewd worden. Zij maken zich zichtbaar zorgen over zijn zoon, omdat hij eigenlijk ieder moment wegens 'diefstal' gearresteerd zou kunnen worden.

All Day is met een CC-licentie (o ironie) gratis te downloaden op Illegal Art, waar ook mirror-sites te vinden zijn.

Gerelateerd
Onderlangs - Paul Bogaers
#7 Mashup of Mash-up

De #archiefvisie van de VNG

Via allerlei kanalen (Twitter, LinkedIn, Archief 2.0 en zelfs e-mail) lees ik dat de VNG een brief gestuurd heeft over de Archiefvisie. Maar wat een rare brief is het eigenlijk...
En dan heb ik het niet eens over het "Archiefbesluit 2010" dat volgens de VNG is vastgesteld, of over de inhoudsopgave die niet overeenkomt met de inhoud van de brief.
Nee, maar ik struikelde wel over de terminologie die de VNG hanteert, waarom introduceren ze opeens die malle term: archiefwerk?

Archiefwerk en documentaire informatievoorziening dienen in samenhang te worden gebracht met andere aandachtsgebieden binnen het domein van de overheidsinformatievoorziening.
(...)
Maar ook bijvoorbeeld de harmonisatie van de terminologie uit het domein van de digitale documentaire informatievoorziening en het domein van het archiefwerk die zich sterk uiteenlopend ontwikkelen.
(...)
zij [de provincies, IKo] treden echter wel op het gebied van lokaal archiefwerk als toezichthouder op.
(...)
Wij hebben behoefte aan stimulansen en verankering van de kwaliteit van het archiefwerk en de DIV.
(...)
De overheden staan voor grote uitdagingen om toekomstgericht en duurzaam archiefwerk en documentaire informatievoorziening te ontwikkelen.

Los daarvan begint de brief ook met een paukenslag, die ik niet helemaal snap:

De dienstverlening aan de burger moet onzes inziens als eerste uitgangspunt gelden als het gaat om de organisatie van overheidsinformatie.

Wat wordt hier toch mee bedoeld? Blijkbaar ligt de oplossing in "harmonisatie van selectielijsten, naamgeving en bewaartermijnen van archiefbescheiden." Maar, welke dienstverlening aan welke burger is dan te uitgangspunt?
De VNG schrijft ook dat de gemeenten behoefte hebben aan "een shared service voorziening voor elektronische opslag van digitale archiefbescheiden" en dat verschillende grote archiefdiensten en het Nationaal Archief al met een initiatief zijn gekomen. Ik neem maar aan dat ze hiermee verwijzen naar het rapport over de gemeenschappelijke e-depotvoorzieningen. Het is wel gek dat ze om dit te realiseren alleen geld vragen aan het Rijk , zonder aan te geven dat ze hier zelf ook wat aan willen bijdragen...
Tenslotte heb ik sterk de indruk dat de gemeenten nu allerlei zaken aan de minister vragen, die ze zo zelf kunnen regelen, zoals een "certificatiesysteem voor archiefinstellingen en plan van aanpak om alle instellingen te bereiken in dit opzicht." Volgens mij zijn de meeste archiefsinstellingen in de Archiefwiki gemeentelijke instellingen!
Of neem deze passage over de gemeentelijke archiefinspectie:

Daarnaast moet kritisch gekeken worden naar de eisen die worden gesteld aan het gemeentelijk beheer en inspectie. Daarbij moet ook gedacht worden aan de borging van kennis over niet alleen archiefwerk, maar ook kennis van ICT om de moderne ontwikkelingen in de kwaliteit te borgen. Tevens moet ruimte worden gecreëerd voor gemeenten om gezamenlijk gebruik te maken van de expertise van een (inter)gemeentelijke archiefinspecteur.

Als de gemeenten dit zo'n belangrijk punt vinden, moeten ze er iets aan doen! Daar hebben ze geen minister of Gedeputeerde Staten bij nodig.

Gerelateerd
Live: Met het oog op morgen #archiefvisie
Archiefvisie 2.0 revisited
Gezamenlijke e-depotvoorzieningen

Verzonden betekent niet altijd verzonden

Voor Marieke

In februari van dit jaar besliste de Raad van State dat de gemeente Culemburg een bezwaar tegen bepaald besluit terecht niet-ontvankelijk had verklaard. De klager had te laat bezwaar aangetekend en beriep zich daarbij op dat het feit dat hij het besluit waar hij bezwaar tegen aantekende nooit ontvangen had. Ik schreef hier eerder over.
De Raad van State schreef toen:

Op de begeleidende brief bij dat besluit is met een stempel de tekst "Verzonden 25 juni 2008" geplaatst, welke is voorzien van een paraaf. Voorts is in de aanhef van voormelde brief het op dat moment correcte adres van de gemachtigde van [appellante] vermeld. Daarnaast heeft het college een overzicht van zijn verzendadministratie overgelegd waarop staat vermeld dat het besluit van 25 juni 2008 op die datum is getekend en verzonden. Het enkele vermoeden dat er bij het college problemen zijn geweest bij de verwerking en verzending van de post vanwege de vakantieperiode en de verwijzing naar slordigheden in het verleden, wat daarvan zij, leidt niet tot een ander oordeel.
(...)
Zoals het college inzicht heeft gegeven in zijn verzendadministratie mocht van de gemachtigde van [appellante] worden verwacht dat hij op dezelfde wijze inzicht zou geven in de inrichting van zijn administratie van ingekomen post. Nu hij dit heeft nagelaten en voorts het zoekraken van op normale wijze ter post bezorgde brieven op het traject tussen verzender en geadresseerde tot de hoge uitzonderingen behoort, heeft [appellante] niet aannemelijk gemaakt dat het besluit haar niet heeft bereikt.

Afgelopen week wees iemand me op een uitspraak van de Raad van State van een paar maanden later in een zaak tegen de gemeente Purmerend. Ook hier was sprake van een klager wiens bezwaar ongegrond werd verklaard en die zich beriep op het niet ontvangen van een brief van de gemeente. In dit geval werd de klager in het gelijk gesteld!

In het verweerschrift en tijdens de zitting bij de Afdeling heeft het college verklaard dat volgens de vaste werkwijze bij de gemeente een brief, nadat deze is ondertekend, door een medewerker van het secretariaat van de desbetreffende afdeling wordt voorzien van een verzenddatum. Vervolgens wordt de brief op een centraal punt in het gemeentehuis gedeponeerd. Daar wordt deze opgehaald door een medewerker van de postkamer van de gemeente. In de postkamer wordt de uitgaande post gesorteerd en vervolgens ter verzending aangeboden aan een postbesteller. Hiervan wordt geen registratie bijgehouden.

Uit het voorgaande blijkt dat met het plaatsen van het verzendstempel slechts aannemelijk is dat de brief de behandelende afdeling Juridische Zaken (thans: Juridische en Veiligheidszaken) heeft verlaten. Met het stempel is echter niet aannemelijk gemaakt dat de brief daadwerkelijk via het centraal afhaalpunt en de postkamer het gemeentehuis heeft verlaten en naar het postadres van de advocaat van [appellante] is verzonden. Omdat op de plek waar de daadwerkelijke verzending naar buiten plaatsvindt, in dit geval de postkamer, geen registratie heeft plaatsgevonden van de verzending naar het postadres van de advocaat, heeft het college niet aannemelijk gemaakt dat de brief is verzonden naar dit postadres.

De Raad hecht hier veel waarde aan het feit dat de gemeente zegt dat de verzending conform de normale procedure is verlopen en stelt vast dat deze procedure niet sluitend is. Het gaat er in dit geval volgens mij dus niet eens zo zeer om dat er geen registratie van verzonden post wordt bijgehouden. Op het moment dat de procedure zo was dat de verzenddatum in de postkamer op de brief gestempeld werd, zou de gemeente sterker hebben gestaan. Dan zou, zoals in de zaak in februari, de appellant moeten aantonen dat zijn postregistratie-procedure sluitend is.

Gerelateerd
Iedereen een postregistratiesysteem

Foto: When I was a bird

Nat in Meerssen

Gisteren stond Meerssen blank.
Klik op de golfjes om de filmpjes te zien...


Water op 13 november 2010 weergeven op een grotere kaart

Wargames, maar dan anders

Stel je wil gaan baggeren, maar je weet niet precies waar de landsgrenzen lopen, dan Google je dat toch even...

In Midden-Amerika heeft dit bijna tot oorlog geleid tussen Nicaragua en Costa Rica. The Guardian schreef hier over:

The dispute began when Nicaragua began dredging around Calero – a move condemned by Costa Rica, which said the dredging was causing environmental damage.
Nicaragua stationed troops in the area, while its neighbour has sent around 70 police officers to a nearby town. Costa Rica abolished its military in 1948, but its police force is well armed.
The dispute took an unusual twist when the Nicaraguan official in charge of the dredging project told a Costa Rican newspaper he used Google Maps to decide where the work should be done.

Google heeft ondertussen op zijn Lat Long Blog aangegeven dat de grens zoals is weergegeven in Google Maps niet correct is, en dat dit zo snel mogelijk opgelost wordt. Tegelijkertijd doen ze de geschiedenis van het conflict wat meer uit de doeken.

Unlike the image above of our current depiction, the corrected version will follow the east bank of the San Juan River going northward, nearly to the Caribbean. It will then turn eastward and follow the southern shoreline of a large lagoon, Laguna los Portillos. This depiction follows the demarcation laid out in the First Award of Arbitration of 1897, which affirmed the Cañas-Jerez Treaty of 1858.

Dus de Googlization of everything leidt tot (bijna) oorlog tussen twee landen...

Gerelateerd
Googlization of everything
Googlization in De Balie
Gelezen: Peter Oltshoorn - De macht van Google

Gelezen: Paul Auster - Man in the dark

Een oude man, literair criticus August Brill, is na een auto-ongeluk enigszins aan bed gekluisterd en  leidt ook nog aan slapeloosheid. Hij woont in bij zijn gescheiden dochter en zijn ongelukkige kleindochter bivakeert daar ook.
Om de nachten door te komen en in een poging een paar verschrikkelijke herinneringen op afstand te houden verzint Brill verhalen. In de eerste helft van het boek verteld hij het verhaal van een man die in een fictief Amerika terecht komt, een Amerika dat niet in oorlog is met (of in) Irak, maar waar een tweede burgeroorlog heerst. Dit verhaal wordt halverwege de nacht (niet toevallig ook halverwege het boek) abrupt afgebroken, omdat Brill zijn kleindochter, die ook last van slapeloze nachten heeft, over zijn vrouw gaat vertellen.
Uiteindelijk beschrijft Auster toch de verschrikkelijke beelden die Brill en zijn dochter en kleindochter maar niet kunnen vergeten tot in detail. En eigenlijk is dat jammer, omdat de tweede helft van het boek nu wel heel verklarend is tegenover het eerste deel. Waarschijnlijk was het toch indrukwekkend geweest als het allemaal iets geheimzinniger was gebleven.

Man in the dark anders
Op zoek naar wat meer info over dit boek, kwam ik trouwens nog een paar interessante links tegen:
Man in the dark is ook de eerste 3D-film ooit door een Amerikaanse studie gemaakt, in 1959 al.
En www.maninthedark.com verwijst naar het 3D-mannetje hieronder, dat je met je muis kunt besturen, weird!


Gelezen tussen 03/11/2010 en 08/11/2010

Gerelateerd
Invisble - Paul Auster

Gezien: Jack Parow @nieuwenor

Afgelopen dinsdagavond zag ik Boef en de gelogeerde Aap en Jack Parow in De Nieuwe Nor in Heerlen.
Boef en consorten vond ik niet zo veel aan. Ze komen uit Tilburg en maken hiphop / dubstep, maar ik hoorde weinig verschil tussen de nummers. Sympathieke jongens, dat wel.
Even voor tien uur kwamen Parow en zijn dj het podium op. Parow had uiteraard zijn 'speciale' pet op en de dj had een mooie roze koptelefoon.

De eerste drie, vier nummers (waaronder Ek wens jy was myne en Dans dans dans) speelden ze met zijn tweeën, daarna kwam de rest van de band (een bassist, een didgeridoo-speler en die drumster) erbij. En een echte bas en drums maakten de muziek een stuk swingender en leuker.
Tijdens het optreden werden op de achterwand de hele tijd allerlei animaties geprojecteerd. Tijdens Farmhouse Brekvis waren het blote vrouwen in allerlei standjes, afgewisseld met wat onschuldigere foto's terwijl het bij I miss wat poëtischere tekeningen en teksten waren.
Jammer genoeg hield de band het weer voor gezien na een nummer of vijf en nadat ze een swingende versie van Cooler as ekke gespeeld hadden. Parow en DJ raffelden toen nog een soort garage-versie van hetzelfde liedje af en na iets meer dan drie kwartier was het alweer voorbij. En ze hadden niet eens Ricky Louw gespeeld!

Waar ik tijdens het optreden om moest grinniken was dat Parow na ieder liedje zonder enige aanleiding heel hard Piele! of Poes! riep. Die tweede uitroep is in Nederland nogal onschuldig, maar poes is een van de eerste woorden die ik uit mijn vocabulaire geschrapt heb toen ik in Zuid-Afrika woonde. En ik moet ook nog altijd lachen om de geschokte reactie van twee Zuidadrikaanse studenten toen ze in hun Leidse studentenhuis een enorme poster zagen hangen van het kinderboek Ik wil een poes!

O ja, hier een stukje van het optreden bij DWDD, met Miss J. op de drums


Toevoeging:
Ondertussen staan de foto's op de site van De Nieuwe Nor

Een pak hagelslag als afstandsbediening

Vorige week zag ik aan de ontbijttafel dat bovenstaande QR-code op het pak hagelslag stond. Ik besteedde er toen niet veel aandacht aan, maar gisteren zag ik dat het toch wel iets bijzonders is. Door de code verandert het pak hagelslag op venz.nl/games namelijk in het stuur van een skelter!

Je moet het pak voor je webcam houden en door naar links en naar rechts te bewegen gaat het skeltertje op het scherm ook naar links en naar rechts.

Dit is natuurlijk lang niet zo indrukwekkend als wat Alexander Klöpping afgelopen week in De Wereld Draait Door liet zien, maar toch...

E-mail is toch geen archief

Afgelopen week bond Eric Burger de kat de bel aan:

Sinds kort vinden nieuwe ‘sociale media’ hun weg van het privé-domein naar het zakelijke: ook overheid en bedrijven gaan intern en extern communiceren via twitter, chat, blogs en facebook. Ook hier maken enkelingen zich zorgen om de mogelijkheden om deze communicatievormen afdoende voor bedrijfsvoering en verantwoording vast te leggen. Maar het is ver voor de troepen uit marcheren als we niet eens in staat zijn om de relevante e-mails van gisteren en vandaag te archiveren!

E-mail en sociale media
Uiteraard heeft hij hier helemaal gelijk in. E-mail wordt nu al meer dan vijftien jaar gebruikt en we zijn er nog altijd niet in geslaagd om een goede, praktische archiveringsmethode uit te denken. Maar dat is precies de reden waarom ik me nu zo druk maak om het archiveren van sociale media. Een van de redenen waarom het volgens mij zo rampzalig gesteld is met het archiveren van e-mailberichten is dat er van begin af aan is gezegd: e-mail is niet formeel; de afzender van e-mail is niet te controleren; de inhoud van een e-mailbericht kan gewijzigd worden etc. E-mailberichten zijn dus geen archiefstukken en wij, DIV en archivaris, gaan natuurlijk alleen over 'echte' archiefstukken. Ik kom tijdens mijn inspectiebezoeken nog altijd ambtenaren tegen die dit standpunt uitdragen, dit zijn gelukkig meestal niet de DIV-ers, maar die zitten er ook nog tussen. Ik zeg tijdens presentaties over het archiveren van sociale media dan ook dat de discussie hierover me sterk doet denken aan de discussie over e-mail van een paar jaar geleden.

Techniek
De problemen bij het archiveren van e-mail en web 2.0-uitingen komen trouwens in grote lijnen met elkaar overeen: het is zo veel en het is niet allemaal "archief". Bij e-mail wordt altijd aangevoerd dat heel veel berichten geen archief zijn, omdat ze 'persoonlijk' zijn en omdat het fysiek onmogelijk is voor DIV om al die e-mailberichten te waarderen, het is voor DIV natuurlijk lang niet altijd duidelijk in welk dossier een e-mail thuis hoort. Dit zelfde geldt ongeveer voor tweets, weblogs en reacties op fora. De oplossing die dan meestal gekozen wordt, is om maar helemaal niets te archiveren!

Afgelopen week kwam ik bij een inspectiebezoek voor de eerste keer in meer dan vijf jaar bij een gemeente die voor e-mail een andere oplossing gekozen had: Enterprise Vault van Symantec. Toen de gemeente vaststelde dat veel en veel te weinig e-mailberichten aan DIV werden aangeboden, is ze op zoek gegaan naar een andere oplossing. En sinds ruim een jaar worden alle ontvangen en verzonden e-mails bewaard, ook als een ambtenaar ze in Outlook weggooit. Natuurlijk zijn hier lang niet alle problemen mee opgelost, want het is de vraag of hier sprake is van 'archivering': er vindt geen waardering en selectie plaats en ook de ordening laat voorlopig te wensen over, maar de gemeente heeft wel ingezien dat dit waarschijnlijk minder erg is dan het volledig ontbreken van controle over de e-mailberichten van de ambtenaren.

Ik ben nu trouwens heel benieuwd naar de volgende blogposts van Eric, want hij belooft ook te gaan schrijven over de mogelijkheden, voor- en nadelen van automatische classificatie. Kom maar op, Eric.

Gerelateerd
Manageging the Crowd - Steve Bailey
E-mail reproductie
Is archief wel procesgebonden informatie?

Hoe bewaar je een whiteboard? Door er een foto van te maken!

Whiteboard in het campagnekantoor van (toen nog) presidentskandidaat Obama.
Foto gemaakt door  Michèle Gates Moresi. (Sommige pixels zijn expres wazig)

Op een van de weblogs van de Smithsonian Institute Archives schreef Nora Lockshin, de papierconservator van de organisatie, over een bijzonder archiefstuk: het beschreven whiteboard dat tijdens de verkiezingscampagne van Obama gebruikt werd, inclusief er op geplakte memoblaadjes.
Uiteraard levert de conservering hiervan nog al wat uitdagingen op:

Since the immediate plan for the objects was for them to be moved to deep storage until the Museum’s new building opens on the Mall in 2015, the questions that came up included: Could we spray some kind of preservative coating on it? How could we prevent accidental erasure? How do we keep it from getting dirty and what happens if it gets dusty or flaky over time? What do we do in the meantime?

Additional questions I raised included: What is that dry marker stuff made of anyway? What is the substrate (writing surface) made of? Is any of it light-stable? How quickly will it fade? What is the content and who wrote it? Is it a priority to put in time, energy, and costs of conservation into saving that actual writing versus other needs in the collection?

Aangezien Lockshin en haar collega's nog lang niet alle antwoorden op deze vragen hebben, hebben ze eerst maar eens heel veel foto's van het whiteboard gemaakt, want [g]iven the quality of the photographic images we can generate today, and the lengths that we go to to preserve our born-digital records, images of the boards may very well exceed the lifetime of the board surface and pigments’ resistance to fading, even in dark storage.

Is er nog iemand die tips voor het Smithsonian heeft?

Zoeken, vinden en statistieken

Een van de interessantere dingen van een weblog zijn, naast de reacties van lezers, toch wel de statistieken. Niet alleen dat grafiekje met aantallen bezoekers, maar vooral de zoekwoorden waarmee mensen op je weblog komen. Ik schreef daar een maand of acht geleden ook al een keer over.
De afgelopen maand zaten er weer een paar bijzondere tussen:

• Bij de zoektermen hoeren op grenada staat deze post op de eerste pagina met zoekresultaten
• Hoe moet ik haar on maagden leidt uiteraard naar de post over de onbevlekte ontvangenis
• als je in 1974 getrouwd bent hoeveel jaar is dat: de mevrouw of meneer die Google als rekenmachine gebruikte, kwam uit de bij een kruisje
• stief fosset laat zien hoe slim Google ondertussen is, of toch niet?

Trouwens, die bezoekersgrafieken zijn ook behoorlijk verwarrend. Drie verschillende diensten, Blogger, Analytics en Feedburner, leveren ook altijd drie verschillende aantallen bezoekers. Ik snap daar niets van!

Gerelateerd

Zoektermen

Webcare of webdefense?

Een dikke week geleden schreef ik over drie vormen van webcare. Ik moet daar toch even op terug komen, omdat Christian bij nader inzien toch gelijk bleek te hebben.

Uitgeverij Contact en Thomése
Vorige week schreef ik dat Uitgeverij Contact mij via Twitter vroeg om te laten weten wat ik vond van het nieuwe boek van Thomése. Afgelopen zaterdag had ik het boek uit en verscheen hier mijn leesverslag, waarna ik nog een aparte tweet naar de uitgeverij stuurde. Helaas heb ik daar helemaal niets meer op gehoord. Dat is alsof iemand in een gesprek vraagt: "Vertel eens verder..." en zich meteen daarna omdraait en wegloopt. Jammer...

De communicatiemedewerkster van Minister Schauvliege
Ik was positief verrast over de communicatiemedewerkster van de Vlaamse minister van Natuur en Cultuur die zich de moeite genomen had om een 'onwaarheid' op deze weblog te corrigeren. Uit nieuwsgierigheid heb ik haar op 26 oktober onderstaande e-mail gestuurd:

Geachte mevrouw Borgmans,

Hartelijk bedankt voor uw reactie op mijn weblog. U hebt helemaal gelijk, de minister zegt niets over het lezen van boeken. Ik heb de passage waarin ik suggereer dat ze niet weet wat het laatste boek is dat ze gelezen heeft doorgestreept. Op die manier blijft de portee van uw opmerking duidelijk.

Ik was trouwens positief verrast door uw reactie en vind het heel goed dat u op deze manier ook op weblogs reageert. Waar ik nu wel nieuwsgierig naar ben, doen jullie dit structureel? Ik bedoel, is het een van de taken van de Cel Communicatie om het Internet in de gaten te houden op teksten over de minister en in voorkomende gevallen te reageren?
En als dat zo is, vormen jullie dan een uitzondering, of gebeurt dit op alle Vlaamse kabinetten op deze manier? (Ik vraag dit vooral omdat ik niet de indruk heb dat men hier op Nederlandse ministeries mee bezig is, ondanks alle heisa rond Ambtenaar 2.0 en zo)

Vriendelijke groeten,

Ingmar Koch

Helaas heb ik nog niet eens een ontvangstbevestiging gekregen. Ook jammer, dus...

Uitgeverij Nieuwezijds
De enige van mijn drie voorbeelden die het echt begrepen lijkt te hebben, is dan toch Uitgeverij Nieuwezijds. Zij stuurden vrijwillig en zonder een echte tegenprestatie te verwachten het boek en reageren ook gewoon op e-mailberichten. Chapeau.

Gerelateerd
Drie keer webcare

Plaatje: Roel Venderbosch

Waar is de grens?

Gisteren was ik op inspectiebezoek bij de gemeente Bergen in Noord-Limburg. In de auto ernaar toe, moest ik denken aan iets dat ik op haar website had gelezen:

Grensbepalingen en grenswijzigingen
In 1815 heeft het Congres van Wenen de oostgrens van de provincie Limburg en dus ook van de gemeente Bergen definitief vastgesteld. Toen is besloten dat de plaatsen op de rechter Maasoever bij de Nederlanden zouden horen, zodat de Nederlands-Duitse grens op een afstand van tenminste 800 Rijnlandse roeden (ongeveer 3 km) ten oosten van de Maas kwam te liggen. In die tijd was dit gelijk aan de afstand, die met een kanonschot overbrugd kon worden. De gemeente Bergen lag helemaal in deze ‘Maaszoom’, de toenmalige veiligheidsgordel van het Nederlandse grondgebied.

Vooral dat zinnetje over het kanonschot intrigeerde me, omdat het laat zien hoe arbitrair sommige grenzen getrokken worden. In dit geval werd de grens dus bepaald door de technologische ontwikkelingen. Een paar jaar later was de vuurkracht van een kanon vast weer groter geworden en zou Nederland dus een stukje groter geweest zijn.
Ik moest toen ook denken aan twee andere bijzondere grensgevallen in (zuid)-oostelijke Limburg.

Drostambt Tudderen
Na de Tweede Wereldoorlog bezette Nederland als 'genoegdoening' voor de geleden schade verschillende stukjes Duits grondgebied. Eentje daarvan was Drostambt Tudderen, een Duitse inham tussen Sittard, Koningsbosch en Schinveld. In 1949 annexeerde Nederland het gebied, stuurde de Duitse gemeenteraad naar huis, benoemde een Landdrost en gaf de Duitse inwoners een Nederlandse pas.
In 1959 begonnen Nederland en West-Duitsland onderhandelen over de teruggave en na 'betaling' van 280 miljoen Duitse Mark kreeg Duitsland het gebied van ca 42 km² in 1963 weer terug. Het bijzondere was echter dat Nederland ondertussen de N274 van Roermond naar Heerlen dwars door Tudderen had aangelegd. Omdat er in die tijd nog echte "grensovergangen" bestonden werd in 1963 bepaald dat de weg Nederlands bleef. Mijn oma vertelde altijd dat ze het heel spannend vond als ze over die weg reden, want je mocht er eigenlijk ook niet stoppen. In 2002 is ook de weg weer terug gegeven aan Duitsland.
In het Nationaal Archief is meer te vinden over Drosambt Tudderen, zie 2.04.87, Inventaris van de archieven van de Directie Binnenlands Bestuur: Bestuurszaken en Kabinetszaken, (1904) 1949-1981 (1993) van het Ministerie van Binnenlandse Zaken (pdf)


Neutraal Moresnet

En helemaal in het zuiden, waar nu het Drielandenpunt is, is een tijdje een Vierlandenpunt geweest. Neutraal Moresnet was vanaf 1816 een condominium dat werd bestuurd door het toenmalige Pruisen en Nederland (vanaf 1839 België). De burgemeester van het dorpje Kelmis was staatshoofd. Het landje van nog geen 3,5 vierkante kilometer was een soort belastingparadijs, dat in 1920 werd ingelijfd bij België
In het begin van de twintigste eeuw is er trouwens nog sprake van geweest dat Neutraal Moresnet een "Esperantostaat" zou worden. Op zich niet zo gek: het land was volkomen kunstmatig tot stand gekomen, dan kon een kunstmatige landstaal er ook nog wel bij. Mede door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog is het daar nooit van gekomen. Op het wonderlijke interweb kwam ik onderstaande Nederlandstalige documentaire tegen, ondertiteld in het Esperanto.


Helaas las ik  gisteravond in Handboek voor de geschiedenis van Limburg dat het kanonschot een mythe is. Soms is het verhaal mooier dan de waarheid...

Plaatje: Vierlandenpunt

Zoeken naar Boeken met Google

Bij het zoeken naar websites maakt Google gebruik van het grotendeels geheime algoritme PageRank. In de kern gaat dit uit van de relaties tussen webpagina's. Kort gezegd, als websites waar veel naar gelinkt wordt, naar een bepaalde pagina verwijzen, dan is die laatste pagina redelijk belangrijk. Als alleen pagina's waar amper naar verwezen wordt naar een pagina verwijzen, dan komt die laatste minder hoog in de zoekresultaten te staan. Maar er is meer en de finesses daarvan worden natuurlijk niet bekend gemaakt.
Bij boeken zou een dergelijk systeem van verwijzingen alleen werken als het om wetenschappelijke publicaties met voetnoten gaat. Je kunt dan meten wie hoe vaak naar welke publicatie verwijst en daarmee de waarde van een publicatie bepalen. Maar lang niet alle boeken in Google Books hebben voetnoten...
In The Atlantic wordt een tipje gelicht van de sluier die over zoeken naar boeken ligt.

Now, the book search algorithm takes into account more than 100 "signals," individual data categories that Google statistically integrates to rank your results. When you search for a book, Google Books doesn't just look at word frequency or how closely your query matches the title of a book. They now take into account web search frequency, recent book sales, the number of libraries that hold the title, and how often an older book has been reprinted.

So, if you search "Help" now, you get a big blow-up of Kathryn Stockett's 2009 book, not one of the dozens of other books with the same title. Or if you search "dragon tattoo," you get Stieg Larsson's blockbuster, not the 2008 children's book actually called Dragon Tattoo.

 Vooral dat laatste zinnetje vind ik apart...

Gerelateerd
Metadata, digitalisering en Google Books
Is Google goed voor Geschiedenis?

Plaatje: AlaskanLibrarian

Gelezen: Peter Oltshoorn - De macht van Google

"Werkt Google voor jou of werk jij voor Google?" is de pakkende ondertitel van dit boek. En het antwoord van Oltshoorn is "Alletwee". Google levert ons fantastische diensten, maar in ruil daarvoor geven wij, vaak zonder dat we dat weten, heel veel terug aan Google: bezochte websites, klik-gegevens, e-mailberichten, foto's, routebeschrijvingen, noem maar op.
Oltshoorn omschrijft zichzelf als een kritische Google-fan, zoals ook blijkt uit de laatste zin van het boek:

Want Google verdient kritische aandacht  - des te langer hebben we plezier van dit mooiste bedrijf op aarde.

Wat uit het boek vooral blijkt, en als je een beetje Google-watcher bent is dat geen nieuws, is dat Google een advertentiebedrijf met een innovatieve geest is.Oltshoorn legt uitgebreid uit hoe de twee melkkoeien van Google, AdSense en AdWords werken en dat Google een zeer grote, commerciële afdeling heeft, die onder andere bedrijven adviseert over de manier waarop ze hun website moeten opbouwen om de meeste baat te hebben bij de advertenties.
Uiteraard spelen privacy en persoonlijke levensfeer een grote rol in het boek. Oltshoorn beschrijft uitgebreid welke informatie Google allemaal van je kan weten (en dat is voor de 'leek' waarschijnlijk schrikken), maar weet ook duidelijk te maken dat het bedrijf op dit moment nog heel terughoudend is met het gebruik en de combinatie van de beschikbare data. Zo wist ik bijvoorbeeld niet dat de advertenties die verschijnen bij zoekopdrachten volledig losstaan van de advertenties die verschijnen in bijvoorbeeld GMail. Ik bedoel te zeggen, er is op dit moment geen koppeling tussen de data die Google van zijn gebruikers (accounts) verzamelt en de zoekresultaten. De advertenties bij de zoekresultaten zijn puur het gevolg van de informatie in vraag en resultaat.
Verder benadrukt Oltshoorn ook dat ook andere bedrijven, zoals creditcard-maatschappijen en ISP's ook over heel erg veel data over mensen beschikken, maar dat daar veel minder aandacht aan besteed wordt. Daar heeft hij wel een punt. Op het moment dat ik bijvoorbeeld bij Ziggo telefoon, internet en televisie afneem, weet Ziggo heel veel over mij: met wie ik bel, met wie ik e-mail, welke websites ik bezoek en wat ik op TV kijk. Daar heb ik eigenlijk nog nooit iemand over gehoord...
Ook wordt in het boek uiteraard heel veel aandacht besteed aan PageRank, het geheime systeem dat de zoekresultaten bepaalt. Hoewel Google zegt dat hierbij nooit sprake is van handmatig ingrijpen, maar dat het allemaal in "de machine" zit, weet Oltshoorn hier toch enige twijfel over te zaaien.
Het hoofdstuk waarin beschreven wordt hoe we Google zouden moeten temmen (als we dat willen) valt een beetje tegen. Het is een opsomming van halfslachtige internationale en nationale regels en rechtzaken. In het deel over wat je als particulier kunt doen, komt hij niet verder dan het opsommen van andere diensten die je kunt gebruiken. En hoewel het boek op verschillende passages opmerkelijk actueel is, is dat hier niet het geval als Oltshoorn verwijst naar de privacy die Scroogle zou leveren.

Drie omissies
Hoewel Oltshoorn in zij boek ongeveer alle Google-diensten minstens één keer noemt en dus ook iedere keer benadrukt dat Google een advertentie-bedrijf is dat gebaat is bij zo veel mogelijk kennis over de voorkeuren en het klikgedrag van zijn gebruikers, verbaast het me dat hij Google Reader geen enkele keer noemt. Volgens mij is Reader de bijna perfecte dienst om de interesses van iemand bij te houden. Geheel vrijwillig verzamel en categoriseer ik de websites die ik interessant vind. En zoal uit onderstaande afbeelding blijkt weet Google precies hoe lang ik van Reader gebruik maak en hoe vaak ik op een item uit een bepaalde feed klik.
Wat dat betreft, en dat realiseer ik me pas nu ik het boek gelezen heb, is het heel opvallend dat Google geen reclames toevoegt aan Reader.

Even klikken voor een versie die beter leesbaar is

Het tweede en derde gemis zijn meer van bibliografische aard. In het boek is slechts een heel rudimentaire literatuurlijst opgenomen (van het niveau: Wired, 1995-2010) en ook voetnoten ontbreken. Onder literatuurlijst staat dat deze te vinden zijn op demachtvangoogle.nl Maar daar staat op dit moment (3 november 2010) nog altijd: "Hier verschijnen binnen enkele dagen voetnoten bij De macht van Google." En Oltshoorn doet verschillende keren uitspraken die ik graag zou willen verifiëren of waar ik meer over zou willen weten.
Wat ook ontbreekt is een index. In een analoog boek waar zoveel namen van mensen, diensten en programma´s voorkomen, is dat zeer onhandig als je later nog eens iets terug wil zoeken.

Al met al is het een redelijk interessant boek, waar vooral de beginnende Google-watcher heel veel nieuws in zal lezen. Maar doordat Oltshoorn enkele interviews met Google-medewerkers uitschrijft, staan er ook voor de wat dieper ingevoerden interessante nieuwigheden in.

Gerelateerd
Googlization of everything
Googlization in De Balie
Google en aptocracy

Gelezen tussen 28/10/2010 en 03/11/2010