Vooruitgang, hoop en vervalsing

In 2008 maakte Shepard Fairey een icoon van Obama. Ik bedoel, hij maakte toen het iconische portret dat je hiernaast rechts ziet staan. Dat portret werd tijdens de democratische voorverkiezingen en tijdens de presidentsverkiezingen heel veel gebruikt. Er zijn minstens 100.000 posters, 550.000 stickers en 233.000 kledingstukken met een reproductie van het portret gemaakt. Uiteindelijk leverde dit Fairey en zijn bedrijf meer dan drie miljoen dollar op.
Probleem is echter dat Fairey zijn portret gebaseerd heeft op de foto links, die gemaakt is door AP-fotograaf Mannie Garcia. Toen AP in 2009 suggereerde dat Fairey de auteursrechten van AP schond, klaagde Fairey AP aan. Hij hield vol dat hij zich gebaseerd had op een andere foto die ook genomen was tijdens dezelfde bijeenkomst. Dat is de foto met George Clooney hieronder.

Doel van Fairey was om de rechter te laten vaststellen dat de "Clooney-foto" gebruikt was en dat hier sprake was van "fair use." Afgelopen jaar schikten AP en Fairey de zaak:

Mr. Fairey said that he had initially believed that The A.P. was wrong about which photo he had used, but later realized that the agency was right.
In settling the civil lawsuit, “The A.P. and Mr. Fairey have agreed that neither side surrenders its view of the law,” The A.P. said in a statement on Wednesday. “Mr. Fairey has agreed that he will not use another A.P. photo in his work without obtaining a license from The A.P. The two sides have also agreed to work together going forward with the ‘Hope’ image and share the rights to make the posters and merchandise bearing the ‘Hope’ image and to collaborate on a series of images that Fairey will create based on A.P. photographs.” The statement added that the two sides had agreed to “financial terms that will remain confidential.”

Eind goed, al goed zou je denken...
Eind vorige week werd echter bekend dat Fairey werd aangeklaagd wegens "contempt of the court" omdat hij willens en wetens heeft gelogen over welke foto hij als referentie gebruikt heeft en documenten vervalst en vernietigd heeft. Ik heb dit weekend de aanklacht opgezocht in PACER en hier een kopie neergezet. Er staan een paar interessante pasages in.
Nadat Fairey de zaak had aangespannen heeft zijn advocaat hem een e-mail gestuurd waarin hij expliciet aangeeft dat Fairey en zijn bedrijf "must preserve and retain documents and electronic information that may be relevant ... to the claims in this case" inclusief alle informatie en documenten met betrekking tot de totstandkoming van het portret.
Maar:

From in or about mid-March through in or about late March 2009 [...] SHEPARD FAIREY, the defendant, created multiple false and fraudulent documents (the "Fake Documents") that were intended by Fairey to demonstrate [...] that FAIREY had used the Clooney Photograph as a reference in creating the Obama Progress Work and the Obama Hope Work. For example, Fairey created images that made it appear that he had worked with the Clooney Photograph in creating the Obama Progress Work and the Obama Hope Work. In truth and in fact, and as FAIRLEY then and there well knew and believed, FAIRLEY had used the Obama Photograph as a reference in creating the Obama Progress Work and the Obama Hope Work and had not used the Clooney Photograph.

Daarnaast heeft Fairley in maart 2009 geprobeerd verschillende "electronically stored documents" te vernietigen.
Een maand later vroeg AP in voorbereiding op de zaak of Fairley getuigen kon noemen, die konden verklaren welke foto hij gebruikt had. Fairley noemt twee getuigen, maar uit een e-mail die in de aanklacht is opgenomen, blijkt dat Fairley deze nogal gedetailleerd coachte over wat hij moest zeggen.
In mei 2009 besluit de rechter tot een zogenaamde "discovery order", die inhoudt dat er geen documenten meer mogen worden vernietigd en dat alle relevante informatie voor 14 augustus 2009 moeten worden overlegd. Fairey overhandigde hierbij de vervalste documenten wel en de vernietigde documenten uiteraard niet.
En dan stuurt Shepard nog een "dodelijke" e-mail.
AP blijft namelijk aandringen op allerlei documenten die Fairley eerder vernietigd heeft. Fairley schrijft dan aan allerlei collega's (onderstreping door mij):

For the AP case we need to either find an old email or document that talks about the company policiy to back up or throw away files we are not using. If we can't find anything like that we need te create it and put it on our old letterhead.
Basically the AP is trying to say that I was trying to hide the source of the Obama image by throwing away the in-progress elements. The simple truth is that I threw that stuff away because I did not want to waste hard drive space and I never thought I'd need it again. I know at some point in time we either emailed of printed a memo on saving drive space. [P]lease see if you van find it. Thanks - Shepard

Uiteindelijk - en ik weet niet hoe ze dat te weten zijn gekomen - noemt AP in augustus en september de precieze bestandsnamen van de documenten die ze willen hebben met als gevolg dat

In or about early October 2009, an employee of Obey Giant [het bedrijf van Fairley, IKo] searched again for the files identified by the AP and, in so doing, discovered the Deleted Documents on an Obey Giant server.

Fairley heeft ondertussen bekend en op 16 juli zal de rechter uitspraak doen. Hij kan tot maximaal zes maanden gevangenisstraf en 1 jaar voorwaardelijk worden veroordeeld en een boete van maximaal $5.000 dollar krijgen.

Gerelateerd
23 dingen die je niet mag emailen
Illegale vernietiging bij de SEC
Valse documenten in een rechtszaak

ENIAC in 1946 en het internet in 1969

Na de geschiedenis-blog van zaterdag, nog wat mooie oude filmpjes.

Het internet in 1969

En de eerste beelden van ENIAC uit 1946

>

Digital Dark Age

While we've invented the means to generate and store the data, we've not invented a practical method to preserve it forever.

Dit filmpje is de "trailer" van een heel interessante expositie van het Computer History Museum. Dat trouwens ook een mooi YouTube-kanaal heeft met bijvoorbeeld de documentaire Computer Pioneers - Pioneer Computers (deel 1, deel 2).

En voor wie dat nog niet gelezen heeft: Cordula Rooijendijk heeft een prachtig boek geschreven over de Nederlandse computerpioniers: Alles moest nog worden uitgevonden.

Informatiebeveiliging in 1990 en hackers in 1970. Nothing has changed really.

These films (strung together into one film here) were originally made for the annual Skytop conference of Bell Labs executives, and were shown over a series of days during the conference. They were intended to be a wake-up call regarding computer security issues, and present a realistic view of then-plausible security breaches, along with accompanying set of worst-case scenarios.

Op AT&T Archives vind je meer dan 160 klassieke films uit de hoogtijdagen van Bell System.

O, en als je wil weten hoe je in de jaren zeventig gratis kon bellen bij "Ma Bell" moet je dit artikel over Phone Phreaks en Blue Boxes uit 1971 ook even lezen:

Gilbertson is holding one of his shiny black-and-silver blue boxes comfortably in the palm of his hand, pointing out the thirteen little red push buttons sticking up from the console. He is dancing his fingers over the buttons, tapping out discordant beeping electronic jingles. He is trying to explain to me how his little blue box does nothing less than place the entire telephone system of the world, satellites, cables and all, at the service of the blue-box operator, free of charge.

Ik kan me dat soort kastjes trouwens nog wel herinneren uit allerlei Amerikaanse series (The A Team?) of films uit de jaren tachtig.
En het gesprek met "Cap'n Crunch", die zichzelf belt door allerlei telefoonlijnen over de hele wereld met elkaar te verbinden, is hilarisch.

"You mean you were speaking into the mouthpiece of one phone sending your voice around the world into your ear through a phone on the other side of your head?" I asked the Captain. I had a vision of something vaguely autoerotic going on, in a complex electronic way.
"That's right," said the Captain. "I've also sent my voice around the world one way, going east on one phone, and going west on the other, going through cable one way, satellite the other, coming back together at the same time, ringing the two phones simultaneously and picking them up and whipping my voice both ways around the world back to me. Wow. That was a mind blower."

Gerelateerd
Politie DMS online vs Anonymous hackt politiewebsites
Informatiebeveiliging door bewustwording? Ja natuurlijk!

Recht om te worden vergeten

Eind vorige maand presenteerde de Europese Commissie het voorstel om te komen tot een nieuwe Europese verordening "betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens en betreffende het vrije verkeer van die gegevens." Commissaris Reding brengt haar voorstel vooral onder de aandacht met de slogan: The right to be forgotten, of zoals het in artikel 17 van het voorstel staat: Recht om te worden vergeten en om gegevens te laten wissen.
Dat klinkt sympathiek, maar wat betekent dat eigenlijk? En zitten daar niet nog al wat haken en ogen aan?

Persoonsgegevens en verwerking

Voor de toepassing van deze verordening wordt verstaan onder:

1. “betrokkene”: een geïdentificeerde natuurlijke persoon of een natuurlijke persoon die direct of indirect, met behulp van middelen waarvan mag worden aangenomen dat zij redelijkerwijs door de voor de verwerking verantwoordelijke dan wel door een andere natuurlijke of rechtspersoon in te zetten zijn, kan worden geïdentificeerd, met name aan de hand van een identificatienummer, gegevens over de verblijfplaats, een online-identificatiemiddel of een of meer specifieke elementen die kenmerkend zijn voor zijn fysieke, fysiologische, genetische, mentale, economische, culturele of sociale identiteit. 
2. “persoonsgegevens”: iedere informatie betreffende een betrokkene; 
3. “verwerking”: elke bewerking of elk geheel van bewerkingen met betrekking tot persoonsgegevens of een geheel van persoonsgegevens, al dan niet uitgevoerd met behulp van geautomatiseerde procédés, zoals het verzamelen, vastleggen, ordenen, structureren, opslaan, bijwerken, wijzigen, opvragen, raadplegen, gebruiken, verstrekken door middel van doorzending, verspreiding of enigerlei andere wijze van terbeschikkingstelling, samenbrengen, met elkaar in verband brengen, alsmede het wissen of vernietigen van gegevens.

Oftewel: als ik hier schrijf dat Johan Friso van Oranje bruine haren heeft en afgelopen vrijdag onder een lawine terecht is gekomen en daar geen schedelbasisfractuur aan over heeft gehouden, dan valt deze blogpost onder de verordening.

Het recht om te worden vergeten
En dat het onder de verordening valt, betekent dat de betrokkene (Johan Friso in dit geval) op grond van artikel 17 kan eisen dat deze gegevens gewist worden:

De betrokkene heeft er recht op dat de voor de verwerking verantwoordelijke ervoor zorgt dat hem betreffende gegevens worden gewist en de verdere verspreiding van dergelijke gegevens achterwege blijft, [...], wanneer een van de volgende gronden van toepassing is:
[...]
c) de betrokkene maakt bezwaar tegen de verwerking van de persoonsgegevens overeenkomstig artikel 19;

En dat betekent dat ik alle moeite zou moeten doen, om bovenstaande passage te verwijderen.


Uitzonderingen
Maar er zijn uitzonderingen, want op grond van het derde lid van artikel 17 hoef ik niet onverwijld tot wissen over te gaan als:

het nodig is de persoonsgegevens te bewaren:
(a) voor de uitoefening van het recht op vrijheid van meningsuiting overeenkomstig artikel 80; 

In artikel 80 staat dat iedere lidstaat zelf moet zorgen voor regels om de vrijheid van meningsuiting te verzoenen met de bescherming van persoonsgegevens. De formulering van artikel 80 is nog al ondoorzichtig, maar in de overwegingen staat het heel helder:

(121) Voor de verwerking van persoonsgegevens voor uitsluitend journalistieke doeleinden of voor artistieke en literaire doeleinden dient te worden voorzien in uitzonderingen op een aantal bepalingen van deze verordening teneinde het recht op bescherming van persoonsgegevens te verzoenen met de  regels betreffende de vrijheid van meningsuiting, inzonderheid het recht om inlichtingen te ontvangen of te verstrekken, zoals dat met name bij artikel 11 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie wordt gewaarborgd.
[...]
Gelet op het belang van het recht van vrijheid van meningsuiting in elke democratische samenleving, dienen begrippen die betrekking hebben op die vrijheid, zoals journalistiek, ruim te worden uitgelegd. Voor de in het kader van deze verordening vast te stellen uitzonderingen en afwijkingen dienen de lidstaten activiteiten derhalve als “journalistiek” aan te merken, indien deze activiteiten de bekendmaking aan het publiek van informatie, meningen of ideeën tot doel hebben, ongeacht het voor de doorgifte gebruikte medium. Het hoeft niet noodzakelijkerwijs om activiteiten van mediaondernemingen te gaan en zij kunnen met of zonder winstoogmerk worden uitgevoerd. 

En hiermee ben ik in een keer journalist geworden, want het doel van dit weblog is "bekendmaking aan het publiek van informatie, meningen of ideeën." Dus het is maar de vraag of ik dan zou moeten wissen.

Hoe werkt dat nu?
Directe aanleiding voor dit stukje was een column van Juurd Eijsvogel over de nieuwe richtlijn, waarin hij verwees naar de moord op een Duitse acteur ruim twintig jaar geleden. In het Duitse lemma hierover op Wikipedia staan de namen van de veroordeelden niet vermeld, ondanks dat het wel zou mogen:

Mit zahlreichen Unterlassungsverfügungen gegen Onlinearchive haben die beiden Mörder versucht, die Löschung ihrer Namen zu erreichen. Eine solche Löschung wurde auch in der deutschsprachigen Wikipedia vorgenommen. Im November 2009 legte der Bundesgerichtshof die Klage eines der Mörder auf Nichtnennung seines Namens im Internet-Angebot eines österreichischen Medienunternehmens dem Europäischen Gerichtshof vor, um unter anderem die Zuständigkeit deutscher Gerichte zu klären.[9][10] Der Bundesgerichtshof entschied am 15. Dezember 2009, dass die Verurteilten keinen Anspruch auf Entfernung ihrer Namen aus Internetarchiven haben, dies würde eine unzulässige Einschränkung der Meinungs- und Medienfreiheit bedeuten.

In het Nederlandse lemma staan die namen trouwens wel.

En overheidsarchieven dan?
Dat is mij ook nog niet helemaal duidelijk. In het "recht-om-te-worden-vergeten-artikel" staat een uitzondering "voor historische, statistische of wetenschappelijke doeleinden overeenkomstig artikel 83."
En dat artikel luidt volledig:

1. Binnen de grenzen van deze verordening mogen persoonsgegevens alleen voor historische, statistische of wetenschappelijke doeleinden worden verwerkt, wanneer:
a) deze doeleinden niet op een andere manier kunnen worden bereikt, namelijk door verwerking van gegevens waarmee de betrokkene niet of niet langer kan worden geïdentificeerd;
b) gegevens waardoor informatie aan een geïdentificeerde of identificeerbare betrokkene kan worden toegekend, gescheiden worden bewaard van andere informatie, voor zover deze doeleinden op die manier kunnen worden bereikt.
2. Organen die historisch, statistisch of wetenschappelijk onderzoek verrichten, mogen persoonsgegevens alleen publiceren of op andere wijze bekendmaken, wanneer:
a) de betrokkene onder de in artikel 7 gestelde voorwaarden daarvoor toestemming heeft gegeven;
b) de publicatie van persoonsgegevens  nodig is om de onderzoeksresultaten te presenteren of het onderzoek te vergemakkelijken, mits de belangen of de grondrechten en grondvrijheden van de betrokkene geen voorrang hebben boven deze belangen; of
c) de betrokkene de gegevens heeft bekendgemaakt

Ik kan lastig inschatten wat dit betekent voor de openbaarmaking van overheidsarchieven.

Gerelateerd
Europees recht om vergeten te worden
DLMConference #dlm2011

KPI, perversiteit en de kikker

No frogs were harmed in the making of this photo...

Twee maanden geleden publiceerde de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling het rapport Tegenkracht organiseren. Lessen uit de kredietcrisis. In het rapport probeert de raad de vraag te beantwoorden in hoeverre de handelingspatronen die tot de kredietcrisis hebben geleid, ook in de publieke sector aanwezig zijn. Hierbij gaan zij uit van "onbedoelde perversiteiten" die het gevolg zijn van de manier waarop "sturingsinstrumenten" gebruikt worden. Dit klinkt ingewikkeld, maar is het eigenlijk niet.
Als een van de casus geven ze de CITO-toets in het basisonderwijs. In principe zegt een CITO-score alleen iets over een individuele leerling. En daar is niets mis mee, als het daartoe beperkt bleef.
De score zegt nauwelijks iets over de kwaliteit van de school, want de "toegevoegde waarde" van de school komt er niet in naar voren. Om dat te meten zou je bijvoorbeeld ook het aanvangsniveau van een kind moeten meten. Maar, en nu komt de perversie, dat gebeurt niet.
Scholen publiceren enkel hun gemiddelde CITO-scores en proberen die zo hoog mogelijk te laten zijn. Want ouders selecteren de basisschool voor hun kinderen op basis van die scores. Juist omdat iedereen zoveel waarde hecht aan die CITO-score (ook de Inspectie van het Onderwijs gebruikt ze, al relateren zij de scores nog aan het opleidingsniveau van de ouders), doen scholen van alles om die scores zo hoog mogelijk te laten zijn. Scholen laten kinderen die laag zullen scoren niet mee doen aan de toets, passen het onderwijsprogramma aan aan de structuur van het toetsingssysteem en gebruiken onderwijsmateriaal dat een gunstige Cito-score belooft.

Juist omdat iedereen zo veel waarde aan de toets hecht, bestaat het risico dat het onderwijs zich alleen nog ten dienste stelt van het behalen van een hoge score. En dat is iets anders dan het nastreven van onderwijsdoelen.

De RMO stelt niet dat de CITO-toets niet deugt, of dat er sprake is van bewust verkeerde intenties bij scholen, ouders en uitgevers. Het gaat de raad vooral om het gebrek aan "tegenkracht" waardoor de geleidelijke omslag van productiviteit naar perversiteit niet gekeerd kan worden.
Die omslag gaat in drie stappen: abstraheren, domineren en strategisch handelen.
Eerst wordt de kwaliteit van een school geabstraheerd naar een "objectieve" Cito-score, dan wordt de CITO-toets de dominante en enige vorm om scholen te beoordelen en tenslotte gaan scholen hun werkwijze zo inrichten dat ze een optimale score behalen.

En dan nu de archieven
Na deze lange aanloop, ben ik nu toch eindelijk waar ik zijn wil: de archieven. Want ik ben een beetje bang dat de manier waarop op dit moment naar de "kwaliteit" van archieven en informatievoorziening wordt gekeken, perverse prikkels in zich heeft.
De VNG publiceert KPI's en presenteert die in een brief als volgt:

De diverse archiefwettelijke verplichtingen die voor u gelden zijn niet gemakkelijk te doorgronden. Derhalve hebben wij deze handzaam samengevat in tien Key Performance Indicators/KPI’s oftewel Kritische Prestatie Indicatoren gemeentelijke archiefketen. Via het beantwoorden van de daarbij behorende vragen komt u tot een oordeel of uw gemeente al dan niet aan de eisen voldoet.

Hier zie je het abstraheren al gebeuren: de archiefwettelijke verplichtingen zijn ingewikkeld, maar op basis van slechts tien eenvoudige punten kun je vaststellen of je er aan voldoet.
Aansluitend hierbij werkt de VNG blijkbaar aan een "een model jaarverslag, dat gebruikt kan worden voor de formulering van het verslag aan het college en de raad." Dit werkt een verdere dominantie van de KPI's in de hand.
Iets vergelijkbaars zie je bij de Kwaliteitsmonitor Dienstverlening Archieven van BRAIN. De onderdelen die daarin onderzocht worden, zijn niet verkeerd of raar, het is alleen dat het om "gestolde inzichten" (zo zegt Luud dat geloof ik) gaat. Als je iets anders, beters, vernieuwends doet, dan komt dat niet of nauwelijks in deze monitor naar voren. En als het niets  oplevert in het meetinstrument,  waarom zou je het dan doen?
Of zoals de Raad zegt:

Abstrahering met in het kielzog het gebruik van selectiecriteria, kwantificering en het voldoen aan duidelijke protocollen is bedoeld om grip te krijgen op het proces van gerechtvaardigde toekenning van schaarse publieke voorzieningen. De werkelijkheid wordt vereenvoudigd om beter met die werkelijkheid te kunnen omgaan.
Het gaat echter fout als de vereenvoudigde werkelijkheid vereenzelvigd wordt met de werkelijkheid, als het model of het gekozen instrument rigide de variëteit aan belangen gaat overheersen. 

Tegenkracht en methodische armoede
Al deze "instrumenten" worden als onontkoombaar, alomvattend en zaligmakend gepresenteerd: "Als je dit doet, doe je het goed." Iedere nuancering is er uit gewerkt en "tegenspraak" wordt niet op prijs gesteld. De Raad noemt dit methodische armoede: er wordt nog maar vanuit één, vereenvoudigd perspectief gekeken, waarbij het instrument doel is geworden in plaats van middel.
De aanbevelingen van de Raad om dit te voorkomen zijn redelijk eenvoudig: zorg voor tegenkrachten en blijf alle belangen en de grotere context in het oog houden:

Om methodische armoede te voorkomen zijn de volgende aandachtspunten van belang voor bestuurders, beleidsmakers, professionals en toezichtorganen:

• Bestrijd enkelvoudigheid. Erken en aanvaard reflexiviteit in sociale omgevingen en zorg dat dit niet leidt tot het ondergraven van meervoudige belangen.
• Zorg ervoor dat nooit één instrument dominant kan worden in de regulering van de sector en dat er dus een variëteit aan instrumenten en methodes bestaat. Dit geldt zowel voor degenen die zich binnen een sector bezighouden met de keuze voor instrumenten als voor beleidsmakers die de kaders voor een sector mede beïnvloeden.
• Geef besturen van organisaties handelingsruimte om instrumenten al dan niet toe te passen of met een alternatieve methode te werken.
• Wees terughoudend in de koppeling tussen één instrument en financiering.

En die kikker?
Ach, dat is de beetje clichématige conclusie van de Raad (maar clichés zijn vaak waar natuurlijk):

 Doordat een duidelijk omslagpunt in de verhouding tussen productief en pervers overigens ontbreekt, is er nauwelijks ontvankelijkheid voor kritiek op het zich vor­mende patroon. Het is niet het verhaal van de kikker die in kokend water wordt gegooid en er direct uitspringt, maar van de kikker die op een laag­ borrelend vuurtje langzaam maar tevreden zijn ondergang tegemoet gaat. 

Gerelateerd
Weg met die checklisten

Afbeelding: Frog in a pot 1 van jronaldlee

Hoe de supermarkt weet wat je nodig hebt

Toen Albert Heijn een paar jaar geleden de bonuskaart introduceerde, was er commotie over de inbreuk die het bedrijf daarmee op de privacy van zijn klanten maakte. Een van mijn Amsterdamse vrienden wilde destijds wel een bonuskaart in verband met de kortingen die dat opleverde, maar hij wilde ook "het systeem" van Ahold in de war wilde gooien. Hij ruilde zijn bonuskaart daarom met een bejaarde vrouw uit het dorp waar hij vandaan kwam.
In de weekendbijlage van New York Times verschijnt dit weekend een artikel van Charles Duhigg over de manier waarop de Amerikaanse supermarktketen Target zwangere vrouwen "verleidt" tot kopen bij Target. Want het blijkt dat een dergelijke ingrijpende verandering in het leven van een gezin, een mogelijkheid is om het routinematige koopgedrag van het gezin voor lange tijd te beïnvloeden. Een heel belangrijke rol is daarbij weggelegd voor statistieken.
Target probeert iedere klant te koppelen aan een Guest ID en aan die ID worden daarna zo veel mogelijk gegevens gekoppeld:

Whenever possible, Target assigns each shopper a unique code — known internally as the Guest ID number — that keeps tabs on everything they buy. “If you use a credit card or a coupon, or fill out a survey, or mail in a refund, or call the customer help line, or open an e-mail we’ve sent you or visit our Web site, we’ll record it and link it to your Guest ID,” Pole said. “We want to know everything we can.”
Also linked to your Guest ID is demographic information like your age, whether you are married and have kids, which part of town you live in, how long it takes you to drive to the store, your estimated salary, whether you’ve moved recently, what credit cards you carry in your wallet and what Web sites you visit. Target can buy data about your ethnicity, job history, the magazines you read, if you’ve ever declared bankruptcy or got divorced, the year you bought (or lost) your house, where you went to college, what kinds of topics you talk about online, whether you prefer certain brands of coffee, paper towels, cereal or applesauce, your political leanings, reading habits, charitable giving and the number of cars you own.

Uiteindelijk lukte het de statistici van Target om op basis van al die gegevens 25 producten te identificeren die gezamenlijk konden voorspellen of iemand zwanger was of niet. En op basis daarvan kon Target dus de aanbiedingen, kortingen en speciale acties precies richten op de mensen die deze spullen nodig hadden. Target was hier zo goed en  succesvol in, dat mensen zich er ongemakkelijk bij gingen voelen:

About a year after Pole created his pregnancy-prediction model, a man walked into a Target outside Minneapolis and demanded to see the manager. He was clutching coupons that had been sent to his daughter, and he was angry, according to an employee who participated in the conversation.
“My daughter got this in the mail!” he said. “She’s still in high school, and you’re sending her coupons for baby clothes and cribs? Are you trying to encourage her to get pregnant?” The manager didn’t have any idea what the man was talking about. He looked at the mailer. Sure enough, it was addressed to the man’s daughter and contained advertisements for maternity clothing, nursery furniture and pictures of smiling infants. The manager apologized and then called a few days later to apologize again.
On the phone, though, the father was somewhat abashed. “I had a talk with my daughter,” he said. “It turns out there’s been some activities in my house I haven’t been completely aware of. She’s due in August. I owe you an apology.”

De oplossing die Target nu gekozen heeft is even simpel als geniaal: ze verstoppen de gerichte advertenties nu tussen willekeurige dingen die een zwangere toch niet nodig heeft: luiers naast wijnglazen, grasmaaiers naast babybedjes. En dat werkt ook, zoals uit de verkoopcijfers van Target blijkt.

Dus, de volgende keer als je wel heel veel advertenties voor babyspullen tegenkomt, dan is dat waarschijnlijk niet zo toevallig als je denkt...

Gerelateerd
Gepersonaliseerd TV reclames
Cookies, marketing en privacy

Provincie Limburg: forensische quick scan Aristoteles

Naar aanleiding van de resultaten van het in 2011 door de Controlecommissie uitgevoerde forensische quick scan naar de aanbestedingen met betrekking tot het automatiseringsproject Aristoteles adviseert de Controlecommissie dit dossier te sluiten. Er zijn geen aanwijzingen gevonden die de verdenking rechtvaardigen dat sprake is van laakbaar of zelfs strafbaar gedrag.

Het volledige rapport vind je hier en dit is de reactie van Gedeputeerde Staten.
Nou vooruit dan, een citaat nog:

3. De provinciale organisatie rond dit automatiseringstraject maakte de provincie wel in enige mate kwetsbaar voor vormen van corruptie.
[...]
e. De tekort schietende archivering maakt het lastig om de besluitvorming met betrekking tot het automatiseringsproject te volgen en te controleren. Dit betreft met name de informatie met een meer informeel karakter zoals email. Iedere medewerker beslist zelf welke email-correspondentie in het dossier opgeslagen wordt.

Gerelateerd
Provincie Limburg weer in het nieuws
Provincie Limburg in het nieuws

Het is niet weg, we kunnen er alleen niet meer bij

Dit is er eentje om te onthouden... 

Webwereld heeft het Nationaal Cyber Security Center een tijdje geleden gevraagd om een overzicht van alle beveiligingsincidenten. In september 2011 stelde het NCSC een lijst beschikbaar, maar al snel bleek dat die verre van compleet is.

Vandaag heeft het NCSC een brief naar Webwereld gestuurd waaruit blijkt dat "de gegevens wel bestaan, maar dat de data niet meer zijn te achterhalen zonder hoge kosten te maken."

In januari 2009 is Govcert, de voorganger van NCSC, overgestapt op een nieuw registratiesysteem voor incidenten. Maar de incidentsoftware die in gebruik is genomen is "niet compatible met de databases die gemaakt zijn met de oude software", schrijft Elly van de Heuvel, ad interim hoofd van het NCSC. De oude database is daarbij buiten gebruik gesteld.
"Het verkrijgen van inzicht in deze incidenten is alleen mogelijk als het serverpark van 2008 opnieuw wordt ingericht en de back-up tapes worden teruggezet, wat een investering van ongeveer 10.000 euro en een aanzienlijke tijdsinvestering met zich mee zou brengen", stelt Van den Heuvel.

Overigens is het NCSC van mening dat dit dus niet betekent dat er iets verloren is gegaan. Het is er wel, alleen kunnen we er niet bij.
Webwereld heeft het geval voorgelegd aan Bernd van der Meulen en wat hij zegt, kan niet genoeg herhaald worden (onderstreping door mij):

Volgens Van den Meulen gaat het excuus van het verouderde systeem voor het NCSC niet op. "De wetgever geeft het bestuur ongelofelijk veel ruimte op welke manier en hoe ze met informatie omgaan", legt hij uit. "Maar er moet aan twee kleine eisen worden voldaan: het moet goed en geordend. Dit heeft niets te maken met een goede en geordende opslag van informatie. Wat zij op hun backups vinden is een toevallige samenstelling van informatie en geen archief!"

Voor wie het nog niet snapt:

Ook databases zijn archiefstukken!
Ook oude databases kunnen nodig zijn om je handelen te verantwoorden!


Ik ben nu toch ook wel benieuwd of de Erfgoedinspectie dit ondertussen als een incident heeft geregistreerd.


Gerelateerd
Interne e-mail is geen archief
Wat moet je overbrengen?

Plaatje: LOST: Holy grail van Jaqaian

Andere schilder, andere vrouw

Links zie je Mary Todd Lincoln, de vrouw van Abraham Lincoln, geschilderd door Francis Bicknell Carpenter.
Rechts zie je een onbekende vrouw, geschilderd door een onbekende 19e-eeuwse schilder.
Maar het probleem is, het is twee keer hetzelfde schilderij.

Het linker schilderij werd in 1929 ontdekt en men ging er sindsdien van uit dat het een portret was van mevrouw Lincoln, dat ze stiekem had laten maken door Carpenter, maar dat ze het haar man niet meer cadeau heeft kunnen doen omdat vermoord werd.
De New York Times beschreef afgelopen zondag (op Lincolns verjaardag) echter hoe het waarschijnlijk echt zit met het schilderij. Bij schoonmaakwerkzaamheden ontdekten restaurateurs namelijk dat onder andere de broche met het portret van Abraham was toegevoegd en een kruis was weggewerkt.
Het lijkt nu waarschijnlijk dat in de jaren twintig ene Lew Bloom het originele schilderij heeft aangepast:

Mr. Bauman, who offers his services pro bono to museums and nonprofit groups, said he believed that Mr. Bloom altered the subject’s facial features; painted over some accessories, including a necklace with a cross; and added a brooch with the president’s picture.
Mr. Bloom concocted a story to accompany his handiwork, saying that Mrs. Lincoln surreptitiously approached Mr. Carpenter while he was at the White House working on his 15-by-9-foot painting, “The First Reading of the Emancipation Proclamation,” which hangs in the Capitol. She had planned a party, he said, where she would give the portrait as a surprise to her husband.
But, as the story went, after John Wilkes Booth shot the president at Ford’s Theater on April 14, 1865, the distraught and impoverished first lady asked Mr. Carpenter to dispose of it. Mr. Carpenter, Mr. Bloom claimed, sold it to a wealthy Philadelphia family, the Neafies, who in turn gave it to Mr. Bloom’s sister Susan, in thanks for her nursing a relative through a long illness.
Mr. Bloom attached a notarized affidavit attesting to this fabricated history on the back of the painting before exhibiting it as a “never-before-seen-portrait” in 1929 at Milch Galleries in Manhattan. “Bloom knew he could get away with it, for all of the individuals mentioned in the affidavit were dead,” Mr. Bauman said. “The smoking gun,” he explained, was that Mr. Bloom’s sister had been only 5 when the Neafie relative died.

Het bijzondere is dat medewerkers van het Art Institute in Chicago al in de jaren zeventig van de vorige eeuw ontdekten dat grote delen van het schilderij waren geretoucheerd, dat de broche was toegevoegd en het grote kruis was overgeschilderd. Dat kruis was sowieso al raar, omdat mevrouw Lincoln een praktiserend protestantse was. Maar een van de onderzoekers zegt nu ook:

Mrs. Lincoln always hated the 1857 photograph on which the brooch’s likeness of the president was based, complaining about “the disordered condition of his hair.”
“If Frank Carpenter had ever produced a picture with that image, Mary would have broken it over his head,” Mr. Holzer said.

Het gevolg van dit alles: de waarde van het schilderij is nog maar een fractie van de verzekeringswaarde van $400.000. En het schilderij zal niet meer terugkeren naar de residentie van de gouverneur van Illinois, maar ergens in de Lincoln-bibliotheek opgehangen worden.
Maar het is wel een mooi verhaal.

Gerelateerd

Een valse Ibsen

18 maanden voor 10 vervalsingen
Gelezen: L. Salisbury & A. Sujo - Provenance

Verjaardagsfelicitaties

Afgelopen zondag was ik jarig en weet je wat: mijn wereld digitaliseert!

• Ik heb in totaal vier (4!) echte verjaardagskaarten gekregen, waarvan er één bezorgd is door Post NL.
• Ik ben vijf keer gebeld (drie keer door (schoon)ouders).
• Een iemand heeft één WhatsApp-bericht gestuurd.
• Eentje heeft me via dit weblog gefeliciteerd.
• Drie mensen hebben me 'n felicitatie-DM via Twitter gestuurd.
• Drie mensen hebben gesmst
• Als ik goed tel, hebben negenentwintig (29!) mensen me een verjaardagstweet gestuurd!
• En niemand heeft me gemaild!

Ajax, e-mail en archiefbeheer

Ja, ja, Ingmar bladert en schrijft over voetbal! Want ook daar is archiefbeheer belangrijk.
Afgelopen weekend stond in de NRC een interview met Martin Sturkenboom, de opgestapte interim-directeur van Ajax. Het gaat over zijn onenigheid met Wim Jonk, die iets met de jeugdopleidingen doet:

„Nou ja, je hebt het over iemand [Wim Jonk, IKo] die bij Volendam is weggestuurd wegens een gebrek aan organisatietalent. Als Jonk het voor het zeggen houdt, dan voorspel ik heel veel slechts bij de jeugdopleiding van Ajax. Laatst ging hij plotseling zelf de training van de A2 doen. Weet je waarom? Jonk wilde doen geloven dat ik hem dwars had gezeten bij het aanstellen van een nieuwe trainer. Ik wist van niks totdat ik op 26 januari opeens een mail kreeg van Jonk. Hij stelde dat ik al twee mailtjes van hem onbeantwoord had gelaten. Die stonden eronder geplakt. Ik dacht: ‘Kom ik nu uit een ei?’ Ik heb iemand van de ICT erbij gehaald en die bevestigde dat die mails nooit waren verzonden. Met dit soort praktijken had ik dus te maken.”

En wat zei Jonk?

Wim Jonk bestrijdt het geschetste beeld en zegt dat Sturkenboom zelf een afspraak had afgezegd. De genoemde mails kwamen na verloop van tijd als terug als niet-afgeleverd. Toen heeft hij het via een ander systeem nog eens geprobeerd. Jonk: „Dit tekent zo’n man, dat hij dit zegt.”

Mooi man, e-mails die volgens een ICT-er nooit verzonden zijn, e-mails die "na verloop van tijd terug kwamen" en e-mails die dan maar "via een ander systeem" verzonden (en ontvangen?) werden.
Zoek het archiefstuk...

Gerelateerd
E-mail is toch geen archief
Interne e-mail is geen archief

Plaatje: De oudste elftalfoto van een Ajax I - elftal. V.l.n.r. boven: Pasteuning, Stallmann, Geissler, Martare, Van der Laan. Midden: Hein Brockman, Holst, Hertel. Onder: Harbord, Kist, Dijkstra.

De kenniskaart van BRAIN onherstelbaar verbeterd

Afgelopen donderdag kregen alle archiefinspecteurs een e-mail van BRAIN met de mededeling dat BRAIN in 2012 haar kennisfunctie beter wil vormgeven.

Het idee is dat als iedere inspecteur aangeeft waar hij of zij kennis van of ervaring in heeft, we een totaal-plaatje krijgen van de beschikbare kennis in het veld. Op basis daarvan hoopt BRAIN en de sectie om uw inbreng en advies te vragen als zich vragen voordoen (denktank). U kunt van de kenniskaart profiteren als inspecteur, als u te maken krijgt met een onderwerp waar u zelf minder in bent ingevoerd.

Het idee is goed, laat daar geen misverstand over bestaan, maar omdat ik twee bezwaren zie in de uitwerking, zal ik deze tabel niet invullen.
Het idee is dat iedereen in een Google-spreadsheet zijn eigen deskundigheid aangeeft op een twaalftal gebieden. Het eerste bezwaar dat ik heb is de openbaarheid van de sheet: Iedereen kan erbij, iedereen kan de data manipuleren en ik heb ook nog een beetje privacy-bezwaren.
Het tweede bezwaar is misschien nog wel fundamenteler: wat is de waarde van een eigen oordeel over je eigen deskundigheid? De mens is geneigd zijn eigen kennis en vaardigheden te over- en te onderschatten, met als gevolg dat degene die het hardst roept, het deskundigst is.

Maar Ingmar, hoe zou het dan wel moeten?
Jullie weten het ondertussen: ik ben altijd kritisch, maar ook altijd bereid oplossingen aan te dragen. Vandaar dat ik de Kenniskaart onherstelbaar heb verbeterd.

Verbetering 1: veiliger en anoniemer
Het mooie van Google Sheets is dat je formulieren kunt maken. Dan kunnen mensen een spreadsheet invullen, zonder dat ze alle reeds ingevulde data hoeven te zien. Voor het BRAIN-sheet betekent dit dat je de kolommen en rijen moet omwisselen. (Een ander gevolg van deze omkering is ook dat het eenvoudig wordt om de deskundigheden te waarderen. Dat is dan gewoon een kwestie van sorteren per kolom.)
Het automatisch gegenereerde formulier ziet er dan ongeveer zo uit. (En daar kan qua lay-out nog wel wat aan verbeterd worden hoor.) Dit formulier kun je invullen zonder toegang tot de onderliggende data.
Een nadeel is natuurlijk dat je naderhand de informatie die je hebt ingevuld niet meer kunt corrigeren. Dat zou je kunnen oplossen door het formulier opnieuw in te vullen en in de toelichting aan te geven dat deze de vorige vervangt.

Verbetering 2: Wisdom of the crowd
Nu moeten mensen zelf invullen hoe deskundig ze zichzelf vinden op allerlei terreinen. Het is natuurlijk veel interessanter om te horen wie zij als deskundig beschouwen. Wie zouden zij bellen als ze een vraag hadden over...? Een beetje zoals de Opfoklijst van Max.
Dus voor deze kenniskaart betekent dat niet: geef punten voor je eigen deskundigheid, maar vul de naam in van degene die je zou (willen) bellen.
Wil je meer mensen bij een onderwerp noemen, vul je gewoon meerdere formulieren in.
Akkoord, je zult na verloop van tijd wat "normalisatie" moeten doen ("K. Janssen" en "Karel Janssen" zijn dezelfde mensen), maar ook hierbij is de deskundigheid te bepalen door te sorteren. En bijkomende meerwaarde: als iemand vaak deskundig genoemd wordt op een terrein, is het interessant om te zien wie hij of zij op dat gebied als deskundige aanwijst.

Gerelateerd
Kennisdelen kan ook zonder agenda en Erfgoed Nederland
Manifest voor Kwaliteitsmodel Archiefinspectie

+1

En dat betekent dus 38...

Gerelateerd
12 februari 1974
Zesendertig

Na SOPA en PIPA, nu nog altijd ACTA

Na SOPA en PIPA hebben we nog ACTA en IPP.
Vandaag vinden er wereldwijd protesten plaats tegen ACTA en IPP. Vanuit je luie stoel kun je ook bijdragen, bijvoorbeeld door hier beneden je e-mailadres in te vullen. Dan wordt automatisch een e-mail gestuurd naar "jouw" nationale vertegenwoordigers in het Europees parlement. Daar staan ACTA en IPP namelijk in juni op de agenda.
Ondertussen heeft Duitsland besloten niet te tekenen en ratificeren Polen, Slowakijke en Tsjechië voorlopig niet.

Stop ACTA & TPP: Tell your country's officials: NEVER use secretive trade agreements to meddle with the Internet. Our freedoms depend on it!
AfghanistanAlbaniaAlgeriaAmerican SamoaAndorraAngolaAnguillaAntigua and BarbudaArgentinaArmeniaArubaAustraliaAustriaAzerbaijanBahamasBahrainBangladeshBarbadosBelarusBelgiumBelizeBeninBermudaBhutanBoliviaBosnia and HerzegovinaBotswanaBrazilBritish Virgin IslandsBritish Indian Ocean TerritoryBruneiBulgariaBurkina FasoBurundiCambodiaCameroonCanadaCape VerdeCayman IslandsCentral African RepublicChadChileChinaChristmas IslandColombiaComoros IslandsCongo, Democratic Republic of theCongo, Republic of theCook IslandsCosta RicaCote D'ivoireCroatiaCubaCyprusCzech RepublicDenmarkDjiboutiDominicaDominican RepublicEast TimorEcuadorEgyptEl SalvadorEquatorial GuineaEritreaEstoniaEthiopiaFalkland Islands (Malvinas)Faroe IslandsFijiFinlandFranceFrench GuianaFrench PolynesiaFrench Southern TerritoriesGabonGambiaGeorgiaGermanyGhanaGibraltarGreeceGreenlandGrenadaGuadeloupeGuamGuatemalaGuineaGuinea-BissauGuyanaHaitiHoly See (Vatican City State)HondurasHong KongHungaryIcelandIndiaIndonesiaIranIraqIrelandIsraelItalyJamaicaJapanJordanKazakhstanKenyaKiribatiSouth KoreaKosovoKuwaitKyrgyzstanLaosLatviaLebanonLesothoLiberiaLiechtensteinLithuaniaLuxembourgMacauMacedoniaMadagascarMalawiMalaysiaMaldivesMaliMaltaMarshall IslandsMartiniqueMauritaniaMauritiusMayotteMexicoMicronesiaMoldova, Republic ofMonacoMongoliaMontenegroMontserratMoroccoMozambiqueMyanmarNamibiaNauruNepalNetherlandsNetherlands AntillesNew CaledoniaNew ZealandNicaraguaNigerNigeriaNiueNorfolk IslandNorthern Mariana IslandsNorwayOmanPakistanPalauPanamaPapua New GuineaParaguayPeruPhilippinesPitcairn IslandPolandPortugalPuerto RicoQatarReunionRomaniaRussian FederationRwandaSaint Kitts and NevisSaint LuciaSaint Vincent and the GrenadinesSamoaSan MarinoSao Tome and PrincipeSaudi ArabiaSenegalSerbiaSeychellesSierra LeoneSingaporeSlovakiaSloveniaSolomon IslandsSomaliaSouth AfricaSpainSri LankaSt. HelenaSt. Pierre and MiquelonSudanSurinameSwazilandSwedenSwitzerlandSyriaTaiwanTajikistanTanzaniaThailandTogoTokelauTongaTrinidad and TobagoTunisiaTurkeyTurkmenistanTurks and Caicos IslandsTuvaluUgandaUkraineUnited Arab EmiratesUnited KingdomUnited StatesUruguayUzbekistanVanuatuVenezuelaViet NamVirgin Islands (U.S.)Wallis and Futuna IslandsWestern SaharaYemenZambiaZimbabwe I urge you to vote no on ACTA and to communicate its severe problems to your colleagues. ACTA's vague language locks us into obsolete copyright and patent laws, preventing democracies from updating their laws to unlock new economic and social opportunities.It criminalizes harmless remixes by ordinary users if they achieve 'a commercial scale' (art 2.14.1) which many amateur videos do on sites like Youtube. And it criminalizes legitimate websites by making them responsible for user behavior ('aiding and abetting' art 2.14.4).Worse, it permanently bypasses the democratic process by empowering the 'ACTA Committee' to 'propose amendments to [ACTA]' without your approval. (art 6.4) In other words, it's impossible to know what you're voting for.The global movement against the US law SOPA showed that internet freedom is a crucial issue which belongs in the legislative process of each country. You should view ACTA as an attempt by a handful of companies to circumvent the democratic process, and you should vote against it.Thank you. Please reply if you have any questions.

For European users, this form will email every MEP with a known email address.
Fight For The Future may contact you about future campaigns. We will never share your email with anyone. Privacy Policy

Gerelateerd
SOPA: Stop Online Piracy Act
Blog op zwart...

Via een oorkonde naar Hollywood #archiefeducatie

Kijk nou, een onderwijsproject over archieven dat meegefinancierd is door mijn werkgever:
Via een oude oorkonde naar Hollywood.

Het geschreven woord is een krachtig wapen. Alle kennis, rijkdom en macht vinden hun oorsprong in taal die met letters of andere tekens op rotsen, hout, papyrus, perkament, papier of computers is opgeslagen.
Jij groeit op in een tijd waarin beeldschermen en boeken niet meer weg te denken zijn. Maar nog niet zo heel lang geleden communiceerden de mensen alleen maar met gesproken taal. Probeer je eens een wereld voor te stellen waarin lezen en schrijven niet bestaan. Dat is haast onmogelijk. Alle techniek, industrie, handel en wetten zijn er tegenwoordig van afhankelijk. En daarmee ook de luxe, vrijheid en vrede waarin wij leven.
Deze webquest neemt je mee terug naar de middeleeuwen, de periode waarin de Europese samenleving de voordelen ontdekte van het opschrijven van belangrijke afspraken. De documenten waarin ze die afspraken vastlegden, noemen we oorkonden. Ze vormen een belangrijke schakel in de ontwikkeling van de mensheid.

De leerlingen krijgen de opdracht om een filmscript te maken over een belangrijke oorkonde die een Amerikaanse regisseur heeft gevonden. Daartoe moeten ze eerst onderzoek doen naar akten en oorkonden en de Middeleeuwen en daarna kunnen ze uit tien akten eentje kiezen als onderwerp voor het filmscript.

Ik vind het er heel aantrekkelijk uitzien, maar ben natuurlijk een leek op het gebied van archiefeducatie.
Heeft iemand er al ervaring mee?

Via HvA.

Landau pleit schuldig en diefstal in Nederland

Startpagina van de website van Landau,
8 februari 2012

Eergisteren stond Barry Landau voor de rechtbank en hij verklaarde dat hij schuldig was aan samenzwering en de diefstal van tientallen archiefstukken. Op de FBI-site wordt uitgebreid geciteerd uit Landaus "plea", die inhoudelijk gelijk lijkt aan de verklaring van zijn compaan Savedoff.

Maar er staan ook wat extra details in de verklaring van Landau (die ik trouwens nog niet in PACER heb gevonden):

Specifically, according to Landau’s plea, Landau and Savedoff visited the Franklin D. Roosevelt Presidential Library and Museum in Hyde Park, N.Y., on Dec. 2, 2010. Landau and Savedoff stole from the library, among other things, seven reading copies of speeches delivered by President Roosevelt. Reading copies are the actual copies of the speeches from which President Roosevelt read and contain edits and handwritten additions made by him and bear his signature. Four reading copies of speeches were sold by Landau on Dec. 20, 2010, to a collector for $35,000. Three other reading copies were the inaugural addresses delivered by President Roosevelt on Jan. 20, 1937; Jan. 20, 1941; and Jan. 20, 1945, which are valued at more than $100,000 each, were recovered from Landau’s apartment in New York City during court-authorized searches.

Aanvulling 15 februari 2012
De hele verklaring van Landau is door Bonnie online gezet:
Barry H. Landau Plea Agreement 2012-01-12
Savedoff en Landau riskeren een maximumstraf van vijf jaar voor samenzwering en tien jaar voor diefstal.
Ondertussen heeft Ferriero, de Archivist of the United States, furieus gereageerd:

I am outraged that Mr. Landau who fashioned himself as a Presidential historian violated the public trust at many of our nation’s greatest historical repositories. He gained the trust of librarians and archivists and took advantage of that relationship to steal from the American people.
I am very grateful to the Department of Justice, the various historical institutions, our own Office of Inspector General, and the many archivists at the National Archives who spent countless hours establishing the provenance of the documents taken from Mr. Landau and his accomplice Jason James Savedoff.
We at the National Archives continue to make strides to ensure that we are protecting our nation’s precious heritage, while at the same time balancing the right of every American to have access to original records.

Verduistering erfgoed: een beveiligingsprobleem
Begin deze maand schreef Ton Cremers op Museumbeveiliging ook over diefstal in Nederland (met dank aan goeroe AvdP voor de attendering).
Hij citeert hierbij een FBI-onderzoek waar uit blijkt dat bij 80% van alle opgeloste diefstallen sprake is van "hulp van binnen." Daarna bespreekt hij drie Nederlandse voorbeelden, onder andere de diefstal uit het Stadsarchief Amsterdam waar ik eerder al over schreef.
Daarnaast beschrijft hij een zaak bij het Legermuseum in Delft, waar de ex-conservator tientallen, maar misschien honderden prenten en plattegronden had verkocht. Van de opbrengst betaalde hij blijkbaar zijn haarimplantaten:

(zijn vriendin moest na zijn arrestatie in de krant lezen dat hij niet 33, maar 36 jaar oud was), heeft inmiddels zijn straf van bijna twee jaar uitgezeten. Als bijkomende straf werd hem zes jaar verboden als conservator in een museum te werken.

Het derde voorbeeld speelt bij een niet nader genoemde instelling waar een overstroming ernstige waterschade aan de collectie kostbare en zeldzame werken had veroorzaakt. Na restauratie bij Dokumentenwacht bleken de vijf kostbaarste boeken te worden vermist.

Deze zaak werd opgelost doordat bij een antiquariaat in Maastricht een van de boeken werd aangeboden. Dit antiquariaat heeft meteen de brancheorganisatie gealarmeerd en de dief liep tegen de lamp toen een van de gestolen boeken werd aangeboden bij een antiquariaat in Noord-Holland. Wat bleek: een medewerker van de bibliotheek had opzettelijk de omvangrijke waterschade veroorzaakt om zijn diefstal van boeken mogelijk te maken.

Gerelateerd
De archiefdief documenteert natuurlijk alles
En als je gepakt wordt, gooi je het in de wc
Diefstal in het Stadsarchief

Antwoordliedjes

Afgelopen week luisterde ik naar Who Killed Amanda Palmer van Amanda Palmer en bij het vijfde nummer werd mijn aandacht getrokken: Waar kende ik dat van?
Uiteindelijk waren het natuurlijk de woorden "It's still cold in Alaska" die me op het juiste spoor zetten: Caroline Says II van Lou Reed, wat weer een variant is op Stephanie says van The Velvet Underground.
Ik hou wel van dat soort intertekstualiteit, waarbij een liedje niet gecoverd wordt, maar eerder beantwoord wordt.
Het mooiste voorbeeld vind ik nog altijd de relatie tussen Frank's Wild Years van Tom Waits (dat hierboven staat) en Frank's Brother (Spotify)van The Lee Sankey Group. Lees en luister zelf...

Frank's Wild Years - Tom Waits
Frank settled down in the Valley,
and he hung his wild years on a nail that he drove through his wife's forehead. He sold used office furniture out there on San Fernando Road and assumed a $30,000 loan at 15 1/4 % and put a down payment on a little two bedroom place. His wife was a spent piece of used jet trash made good bloody-marys, kept her mouth shut most of the time, had a little Chihuahua named Carlos that had some kind of skin disease and was totally blind. They had a thoroughly modern kitchen; self-cleaning oven (the whole bit) Frank drove a little sedan. They were so happy.

One night Frank was on his way home from work, stopped at the liquor store, picked up a couple of Mickey's Big Mouth’s. Drank 'em in the car on his way to the Shell station; he got a gallon of gas in a can. Drove home, doused everything in the house, torched it. Parked across the street laughing, watching it burn, all Halloween orange and chimney red. Frank put on a top forty station, got on the Hollywood Freeway headed North.

Never could stand that dog.

Frank's Brother - Lee Sankey
Any hope Frank’s Brother had for that town had died the day the fridge magnet store opened. He’d packed and moved out into the woods where he could be alone.

Mikey asked if that was a top forty station he could just make out behind his brother's crackly voice. This worried him because Frank only listened to that kind of music when he was feeling wild. Frank asked if he could stay for a while. “You haven’t burnt your house down again...have you Frank?” Frank asked if he could hear a bird in the background...

Frank's brother was annoyed to hear about the house fire. Not that he gave a damn about the house or Frank’s inept bloody mary making wife, but he liked Carlos, and that was no way for a dog to die. Visually impaired or not. Mikey imagined the plastic iguana that his brother kept on his dashboard, next to the sock he used to demist his windows, grinning wickedly at his owner's rebellious lapse from reality.

Mikey’s pet cockatoo squawked triumphantly as it knocked another mug off the draining board, one of his owner's favourites too. A souvenir from an old trip to Paris...Texas. Mikey had acquired what he would only refer to as 'the bird' after losing a bet to a woman called Melissa. He didn’t like to talk about it as he and the cockatoo didn’t get on. The china breaking was happening too regularly to be a coincidence and half of his collection had been smashed in what could only be described as an experiment by the cockatoo to conclusively prove that china cannot fly. Mikey had pleaded with the bird that this was already a well known fact but the cockatoo’s commitment and passion remained undiminished. Mikey now suspected the bird was actually vindictive.

Sometimes he was certain he could see the bird smile as it surveyed the smashed china from its perch, hopping with wild excitement when his current owner stooped down to pick up the pieces. Perhaps he would set fire to his lost wager when it was on one of its regular excursions up the chimney. Although this was strictly against the terms of the bet.

“Well can I stay?” said Frank. Mikey explained that this was the last time he would help out his brother in this way. He put the phone down, lit the stove. Frank would be arriving at any moment.

Ken je meer van dergelijke antwoord-liedjes? Wil je ze dan toevoegen aan mijn Spotify-lijstje of in het reactieformulier zetten?

(Overigens, covers kunnen ook geweldig zijn. Luister bijvoorbeeld naar Amanda Palmer Performs The Popular Hits Of Radiohead On Her Magical Ukulele.)

Gelezen: The file - Timothy Garton Ash

Naar aanleiding van mijn stukje over de Knipselmachine voor de verscheurde Stasi-archieven raadden verchillende mensen me The file van Timothy Garton Ash aan. TGA beschrijft daarin hoe hij in 1995 inzage krijgt in het dossier dat de Stasi in 1980-1981 over hem had aangelegd. In die tijd verbleef hij als jonge journalist/historicus in Oost- en West-Berlijn en publiceerde een boek over de verschrikkingen van het Oost-Duitse regime.
Uit het dossier blijkt dat verschillende gewone Oost-Duitsers in dienst waren van de Stasi (als zogenaamde IM, Inoffizielle Mitarbeiter) en allerlei informatie over TGA en de mensen waar hij contact mee had, rapporteerden. TGA zoekt deze IM-ers op en probeert hun diepere drijfveren te achterhalen. Daarnaast spreekt hij ook met de Stasi-officieren die zich met hem bezig gehouden hebben. En TGA probeert de inhoud van de documenten in zijn dossier te vergelijken met zijn eigen herinneringen en dagboeken over die tijd.
In een artikel over Das Leben der Anderen beschrijft hij dit als volgt:

After some hesitation, I decided to go back and see if I had a Stasi file. I did. I read it and was deeply stirred by its minute-by-minute record of my past life: 325 pages of poisoned madeleine. Helped by the apparatus of historical enlightenment that Germany had erected, I was able to study in incomparable detail the apparatus of political intimidation that had produced this file. Then, working like a detective, I tracked down the acquaintances who had informed on me and the Stasi officers involved in my case. All but one agreed to talk. They told me their life stories, and explained how they had come to do what they had done. In every case, the story was understandable, all too understandable; human, all too human. I wrote a book about the whole experience, calling it The File.

Ik vond het boek interessant, maar ik denk dat met name het "memoires" deel (oudere man probeert terug te kijken naar zijn jeugd) me niet zo aansprak. Er zijn wel wat belangrijke dingen te leren uit het boek. Dingen die archivarissen (en historici) misschien onbewust wel weten, maar zich niet altijd realiseren.
TGA laat in zijn boek heel duidelijk zien dat archieven niet altijd "de waarheid" spreken. Doordat hij vier of vijf bronnen naast elkaar legt (zijn herinneringen, zijn dagboek, de verslagen in het dossier, de herinneringen van de IM en de herinneringen van de Stasi-officieren) blijkt dat alles gekleurd is. Herinneringen zijn vaak "re-memories", verslagen van IM-ers zijn aangedikt om in een goed boekje te komen bij de Stasi-officieren en die laatsten hebben een nogal geïndoctrineerd wereldbeeld. In het boek schrijft hij daar over:

What you find here, in the files, is how deeply our conduct is influenced by our circumstances…What you find is less malice than human weakness, a vast anthology of human weakness. And when you talk to those involved, what you find is less deliberate dishonesty then our almost infinite capacity for self-deception.
If only I had met, on this search, a single clearly evil person.
But they were all just weak, shaped by circumstance, self-deceiving; human, all too human. Yet the sum of all their actions was a great evil. It’s true what people often say: we, who never faced these choices, can never know how we would have acted in their position, or would act in another dictatorship. So who are we to condemn? But equally, who are we to forgive?

Na Die Wende en de openbaarmaking van de Stasi-dossiers is in Duitsland verschillende keren een soort heksenjacht uitgebroken toen bekend werd dat deze of gene bekende Duitser als IM in een dossier voorkomt. Maar, zegt TGA, het is soms hondsmoeilijk om de betekenis van een verklaring of dossier goed in te schatten. Hij geeft het (niet-fictieve) voorbeeld van een Oost-Duitse man die door de Stasi onder druk gezet werd om zijn vriend te bespioneren. Die man heeft toen tegen zijn vriend gezegd: "Ze willen dat ik je in de gaten hou, ik kom daar niet onder uit, wat moet ik ze over je vertellen?" Daarna hebben ze jaren samen bedacht wat er over die vriend in het dossier moest komen te staan.
Wie zou dit geloven als die vriend dood is en "de media" erachter komen dat die man een IM-er was?
Vergelijkbaar daarmee is de ontdekking van TGA dat MI5 een dossier over hem heeft, waar in staat dat hij bereid is om voor MI6 te werken. TGA zegt daarover in zijn boek dat dit helemaal niet waar is, hij heeft nooit daadwerkelijk willen spionneren.
Maar wat moet ik geloven, een dossier samengesteld door een subjectieve geheim agent of de memoires van een subjectieve historicus?
Daar komt dan nog de enorme omvang en gedetailleerdheid van de dossiers bij, die het bijna onmogelijk maken om niet te geloven dat het waar is wat er in staat. Ik moest hierbij toch ook denken aan Delete. The virtue of forgetting in a digital age van Mayer-Schönberger. Niet dat ik vind dat de Stasi-dossiers vernietigd zouden moeten worden, maar het feit dat die overcomplete dossiers bestaan, maakt het in sommige gevallen bijna onmogelijk om te vergeten of anders te interpreteren.
In die zin lees ik de eerste pagina's van ‘‘Peace, order and good government’’: archives in society van Ian Wilson ook met enige terughoudendheid, als hij in navolging van Desmond Tutu zegt:

Archives have an essential role in helping survivors to tell their stories and bear witness for the future. Archives must know the record in all forms and be able to substantiate an often fragmented record in court after the regime falls. Those who would deny oppression and atrocities cannot be able to challenge the validity and authority of the record.

Gerelateerd
Delete. The virtue of forgetting in the Digital Age - Viktor Mayer -Schönberger
De knipselmachine

De Kamer "praat" over de wijzigingen in de Archiefwet

I moshed the law and the law headbanged

Op 25 januari bracht de vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap verslag uit van de voorbereidingen op de openbare behandeling van het wetsvoorstel voor de Wijziging van onder meer de Archiefwet 1995 in verband met onder meer het beleggen van de zorg over provinciale archiefbescheiden ook na overbrenging naar een archiefbewaarplaats bij gedeputeerde staten.

Wat citaten...

De CDA-fractie (die volgens mij niet helemaal heeft begrepen wat er nu wel of niet verandert) vraagt:

Deze leden vragen daarnaast of de regering kan aangeven of er meerwaarde van het instellen van een provinciearchivaris is, en zo ja, wat deze meerwaarde is? Zo nee, waarom hebben we dan eigenlijk oplei-dingen archivistiek?

En over de nieuwe selectiemethodiek zegt het CDA:

De leden vragen of er achter-standen zijn in archivering en of deze met de versnelling daadwerkelijk weggewerkt worden. Is het niet zo dat er alsmaar meer informatie gegenereerd wordt dat gearchiveerd moet worden, waardoor we hier van een klassiek voorbeeld van sisyfusarbeid moeten spreken, zo vragen de leden.

De SP-fractie lijkt wat beter in de gaten te hebben wat er nu allemaal aan de hand is:

De leden van de SP-fractie constateren dat wanneer het zorgdragerschap wordt verplaatst van het ministerie van OCW naar gedeputeerde staten, en het interbestuurlijk toezicht als gevolg van de wet generiek toezicht1 vrijblijvend wordt, is het aan de provincies of en hoe ze invulling geven aan hun toezichtstaken. Met het vervallen van de verplicht voorge-schreven provinciale inspecteur en archivaris wordt vooral uitgegaan van vrijblijvendheid met betrekking tot het toezicht. Wat zijn de mogelijke risico’s van het ontbreken van een overkoepelend toezicht door het ministerie, en de vrijblijvendheid van het nieuwe toezicht, vragen de leden. Hoe worden deze risico’s opgevangen? Wordt de Kamer geïnfor-meerd over de uitkomsten van de vierjaarlijkse evaluaties van de RHC’s, zo vragen de leden.

Interessant is verder dat de CDA- en de SP-fractie verwijzen naar de brief die BRAIN en KVAN eind december gestuurd hebben.

De leden van de CDA-fractie vragen wat de reactie van de regering is op de kritiek van de Koninklijke Vereniging van Archivarissen in Nederland (de KVAN) en de Branchevereniging Archiefinstellingen in Nederland (BRAIN)7 dat aan archiefbewaarplaatsen geen eisen worden gesteld als het gaat om publieksvoorzieningen en toegankelijkheid.
[...]
De [SP-]leden verzoeken de regering in te gaan op de volgende kritiekpunten, ook punt van zorg van de beroepsgroep zelf (onder andere de brief van KVAN en BRAIN): de verzwakking van het toezicht, de vrijblijvendheid ten aanzien van het professioneel beheer en de daarmee samenhangende vrijblijvendheid van openbaarheid en toegankelijkheid en de slechte borging van de zorgvuldigheid bij de waardering en selectie. De wetswijzigingen en de Archiefvisie zouden slecht op elkaar zijn afgestemd en vooral ingegeven lijken door ad hoc ontwikkelingen. Wat is de reactie van de regering op de stelling dat de voorstellen het archiefbestel juist zullen verzwakken? Gezien de kritiek en zorgen van betrokken organisaties en adviesorganen, willen de leden nogmaals benadrukken dat een zorgvuldige omgang met de archieven en een goed toezicht hierop van het grootste belang zijn.

Wordt vervolgd in een openbaar debat.

Gerelateerd
Reactie KVAN en BRAIN op de voorgestelde wetswijzigingen
Ze wijzigen de Archiefwet
De Archiefwet wordt gewijzigd

Plaatje: I moshed the law and the law headbanged van 顔なし

Digitale editietechniek

Vorige week schreef ik over de historisch-kritische editie van Max Havelaar die ik gelezen had. De tweede band daarvan bestaat voor het overgrote deel uit variantenapparaat. Dat wil zeggen dat zo goed als iedere(!) afwijking tussen handschrift, eerste, tweede, tweede dubbeldruk, derde, vierde en vijfde druk wordt gedocumenteerd. Kets-Vree beschrijft in de verantwoording hoe dat in sommige gevallen gaat. Diverse pagina's van de tweede druk en de tweede dubbeldruk zijn geprint op "overtrek-papier" en daarna op elkaar gelegd op een lichtbak. Hierdoor waren afwijkingen per pagina snel en makkelijk zichtbaar.
Afgelopen week stond in The New York Times een beschrijving van de digitale variant van dit procédé: 189 floppies uit de nalatenschap van Jonathan Larson.
Mij zei die naam niks, maar in Amerika is hij blijkbaar heel beroemd als de auteur van de musical Rent, die door Wikipedia omschreven wordt als

a rock musical with music and lyrics by Jonathan Larson[1] based on Giacomo Puccini's opera La bohème. It tells the story of a group of impoverished young artists and musicians struggling to survive and create in New York's Lower East Side in the thriving days of Bohemian Alphabet City, under the shadow of HIV/AIDS.

In 2000 en 2001 was de musical ook in Nederland te zien.
Larson stierf enkele dagen voor de première van de musical en enkele jaren na zijn dood werd zijn nalatenschap gedoneerd aan de Library of Congress. En behalve uit papieren, bestond deze ook uit diskettes.
Hier vind je de hele plaatsingslijs/inventaris, die als pdf bestaat deze uit 31 pagina's. Het archief bevat vijf dozen(!) met Electronic Files, 1990-1996 die als volgt zijn beschreven:

BOX 53-57 Electronic Files, 1990-1996
BOX 53-55 3 1/2" discs
BOX 55-56 5 1/4" discs
BOX 57 Computer manuals

Als het om papieren documenten zou gaan, kun je dit vergelijken met: "3 dozen A4-tjes en 2 dozen A3-tjes."
Een paar jaar geleden heeft Doug Reside zich het lot van die floppy's aangetrokken. Eerst heeft hij alle bestanden gekopieerd naar een stabielere omgeving, waarna hij met behulp van een emulator de bestanden bekeek zoals Larson ze ook gezien zou hebben.

Maar toen Reside een van de laatste versies van Rent opende met TextWrangler, een eenvoudige text-editor, kwam hij tot een rare ontdekking. Om voor hem overklaarbare redenen week de tekst af van de tekst die hij in de emulator zag!

It turns out early versions of Microsft Word had a setting called "fast save" to speed up the frequent action of writing to a file (a slow process in those days of floppy disks and computers that ran only about 2% as fast as today’s iPhones). "Fast save" worked by appending revisions to the end of a file rather than completely overwriting the existing the text. Word 5.1 knew to look for these revisions and integrate them into the main text when the file was opened. A text editor, on the other hand, just opens the text as it finds it. When these files are opened with a software tool called a hex editor, though, it's possible to look at the groups of text that represent the revisions recorded in a single "fast save."

Fascinerend, maar eigenlijk voor de Google Docs gebruiker weinig verrassend, omdat daarin dit soort "versie-beheer" standaard gebeurt. Maar aan de andere kant, die diskettes zijn in ieder geval nog bij de Library of Congres terecht gekomen. Stel dat een auteur Google Docs gebruikt, hoe krijg je als onderzoeker na zijn dood dan toegang tot die account?

Gerelateerd
De Mac van Rushdie
Lokalisatie Literair Archief (Lolita)
Monumentale accounts
Digitale antiquiteiten

Plaatje: Balancing floppies van Oxtopus