vrijdag 23 september 2011

Gelezen: Ilija Trojanow, Juli Zeh - Angriff auf die Freiheit

Wir leben in einer Zeit der Schnüffelei. Heutzutage bedroht man Menschen nicht mit einem Dolch, sondern mit einem Dossier. Vance Packard

De afgelopen maanden zijn in de archiefwereld regelmatig grote woorden gebruikt. In de missie van de KVAN moest komen te staan dat de archivaris belangrijk was bij het verdedigen van de democratische rechtstaat en ook in de reacties op de Archiefvisie en de wijziging in het interbestuurlijk toezicht, werd verschillende keren daarnaar verwezen. In de inleiding op de Universele verklaring over archieven staat ook al het belang voor samenleving en democratie.

Ik heb daar iedere keer wat gemengde gevoelens bij, omdat ik iedere keer moet denken aan het belang van de Stasi-archieven voor de "Democratische" Duitse Republiek. Maar mede door bovenstaand citaat dat ik tegen kwam in het boekje van Trojanow en Zeh, gaat die uitspraak steeds meer wringen.
Trojanow en Zeh beschrijven in hun "Kampfschrift" gedetailleerd, maar niet genuanceerd, de manier waarop de afgelopen jaren de (Duitse) overheid steeds meer grondrechten in meer of mindere mate terzijde heeft geschoven onder het mom van "veiligheid" en strijd tegen terrorisme. Alles komt aan bod: camera's in de openbare ruimte, function creep, email- en internetverkeer afluisteren, profiling van burgers, folteren, noem maar op en alles onder het mom van "als je niets te verbergen hebt, heb je niets te vrezen". Maar:
Grundsätzlich gilt: Die neue Währung des Kommunikationszeitalters heißt »Information«. Wissen bedeutet Kontrolle, Kontrolle bedeutet Macht.  
En
Sonst müßten Sie sehen, daß es kein per se »gutes« System geben kann, dessen »guten« Zielen man in Krisenzeiten bedenkenlos hart erkämpfte Rechte opfern darf. Glauben Sie, diese Rechte nur unter der Bedingung abzugeben, daß der staat »gut« bleibt? Ein Staat wird gewiß nicht besser durch eine Erweiterung seiner Befugnisse, im Gegenteil - je mehr Macht er konzentriert, desto größer die Gefahr von Mißbrauch.
Want de staat laat eenmaal verkregen rechten en informatie niet zo snel meer los.

 Dit is ook waar Bert Looper op doelde in zijn reactie op de Archiefvisie:

Nu zijn we nog een beschaafd land, maar stel eens dat het mis gaat en de archivaris onderdeel is/wordt van manipulatief informatiemanagement vanuit politieke doelstellingen. Waar is dan de archivaris als ‘hoeksteen van de democratie’? Kortom, de Archiefvisie dwingt archivarissen en archiefdiensten om een zelfbewuste visie te hebben op hun belangrijke maatschappelijke verantwoordelijkheid om informatiebeleid te ‘ontmaskeren’.
Maar, als je door de bril van Trojanow en Zeh kijkt, lijkt het erop - in tegenstelling tot wat Looper stelt - dat de archivaris nu al onderdeel is van manipulatief informatiemanagement. Hij wordt steeds meer verantwoordelijk voor het beheer van steeds meer informatie, die net wel net niet rechtmatig verzameld is en die net wel net niet rechtmatig gebruikt wordt.
En het is maar de vraag wat een "zelfbewuste visie" van archivarissen hier aan kan doen, want de archivaris is ook maar gewoon een ambtenaar, die deel uit maakt van het systeem. Misschien moet de KVAN, als ze dit echt belangrijk vindt, contact zoeken met organisaties als Bits of Freedom, om te bekijken of ze iets voor elkaar kunnen betekenen?

Angriff an der Freiheit is vertaald als Aanslag op de vrijheid

Gerelateerd
Computer says no: NRC en iOverheid
Corpus Delicti - Juli Zeh
Kom op voor vrijheid op internet #1dag1000donateurs
Elf hotshots over de Archiefvisie

Geen opmerkingen:

Een reactie posten