Grotere kaart weergeven
Openbaarheid is mijns inziens de belangrijkste check op ambtelijke macht. Openbaarheid hoort bij democratie. Democratie is meer dan het tellen van stemmen. Als controle-instrument is openbaarheid belangrijker dan het kiesrecht. Het versterkt de verantwoording aan het publiek. Media en burgers kunnen worden ingezet als controleurs van ambtelijke macht.
De overheid weet veel van zijn burgers. Het wordt tijd dat de burgers ook meer te weten komen over hun overheid en dat ze minder afhankelijk worden van klokkenluiders. Behalve de traditionele, representatieve democratie bestaat behoefte aan een waakhondendemocratie. Ministers en ambtenaren houden niet van openbaarheid. Zij zijn gewend aan de beslotenheid van achterkamertjes.
(...)
Zijn het niet juist de beleidsopvattingen van ambtenaren die interessant zijn om te kennen? Afwijkende opvattingen van ambtenaren doen ertoe. Ze mogen niet het exclusieve bezit blijven van de toevallige politieke ambtsdrager.
(...)
Openheid van bestuur is een noodzaak voor een levende democratie. Het is een effectieve check van het bestuur en dus van de macht van ambtenaren. Dat mag wel iets kosten. Een bestuur dat openheid vreest, mag zich niet democratisch noemen.
Wij mogen al niet onze bestuurders kiezen. Een overheid die ons ook nog openheid ontzegt, geeft blijk van minachting voor haar burgers.
Bovenstaande zinnen komen uit het
afscheidscollege van Jit Peeters, waar de NRC afgelopen weekend een ingekorte versie van afdrukte.
Bijna tegelijkertijd las ik
een blog van Phil Windley over de
Government Records Access and Management Act (GRAMA), de WOB van de Amerikaanse staat Utah. Hij verwijst onder andere naar
de principes van de
Sunlight Foundation en zegt daar dan over:
The problem is that this says how to make something public not what should be public. There’s nothing here to help us tease apart the sticky problem of where or how we should draw the line between information that should be public because such exposure is in the public interest and information that should be kept secret because we recognize that the public’s interest is served by a legislative process that supports private—even secret—negotiations and settlements.
I believe that separate channels is not an answer. As long as there is any channel that is not open to scrutiny, (i) conversations that people feel the need to protect (for what ever reason) will move there and (ii) those are precisely the places that the press and public will want to scrutinize. The others will be bland and uninteresting. If the GRAMA Working Group goes to a separate channel solution, then we’ve punted and not dealt with the real issue.
Die laatste paar zinnen zijn een verwijzing naar GRAMA, omdat in een wijziging daarin verschillende 'communications' niet meer als 'overheidsarchief' worden gedefinieerd.
Ik ben er nog niet helemaal uit eerlijk gezegd.
Moet alle overheidsinformatie meteen openbaar zijn? Of mag daar best wat tijd over heen gaan?
Gerelateerd
Privacy fout en archieven
Een nieuwe selectieaanpak
Isn't our American democracy amazing?
