Wat kost de WOB?

Bijna een jaar geleden schokte toenmalig minister Donner heel "weldenkend Nederland" door te stellen dat de WOB te duur was en ambtenaren te veel tijd kostte. Ik geloof niet dat de uitspraken van Donner werden onderbouwd met cijfers. De VNG heeft in 2010 echter een "ledenpeiling" (pdf) gehouden, naar de WOB-praktijk bij de Nederlandse gemeenten. In de peiling werden zeven vragen gesteld:

1. Hoeveel Wob-verzoeken krijgt uw gemeente per jaar binnen? 
2. Ervaart u een toename van het aantal Wob-verzoeken? 
3. Hoeveel tijd besteedt een ambtenaar in uw gemeente per maand (bij benadering) aan het afhandelen van Wob-verzoeken? 
4. Hoeveel geld kost de afhandeling van een Wob-verzoek (bij benadering), bijvoorbeeld voor kopieerkosten en arbeidsloon? 
5. Wie zou volgens u de kosten van het Wob-verzoek dienen te betalen? 
6. Hoe beoordeelt u de acties (dienstverlening, belangenbehartiging) van de VNG op het terrein van de Wob? 
7. Bent u van mening dat de Wob moet worden gewijzigd? Kies één antwoord.

De vragen waren gestuurd naar 305 panelleden en door 165 mensen (vooral ambtenaren, maar ook wat bestuurders)  uit 100 gemeenten beantwoord. Hoewel de representativiteit waarschijnlijk te wensen overlaat, wil ik toch een paar uitkomsten citeren:

Bijna de helft van de respondenten (49,7%) geeft aan dat er 1 tot 10 Wob-verzoeken per jaar worden ontvangen. Meer dan 50 verzoeken per jaar wordt door slechts 1,2% van de respondenten genoemd. Betrekkelijk veel respondenten (37,4%) geven aan niet te weten hoeveel verzoeken er jaarlijks binnen komen.

En wat kosten die verzoeken dan?

De hoeveel heeft tijd die ambtenaren kwijt zijn aan de afhandeling van een Wob-verzoek lijkt mee te vallen. 41,6% van de respondenten geeft aan dat het tijdsbeslag minder dan een dag is, 29,7% noemt een dag. Een week wordt door 10,9% van de respondenten aangegeven. Secretarissen zijn het stelligst. Geen van hen geeft aan niet te weten hoeveel tijd een ambtenaar kwijt is. Het gaat vooral om minder dan een dag (57,1%) en een dag (28,6%).
[...]
Een betrekkelijk hoog percentage respondenten (33,7%) geeft aan niet te weten wat de afhandeling van een Wob-verzoek kost. 100 tot 500 euro is het meest genoemde bedrag (30,7%), gevolgd door 50 tot 100 euro (13,9%), 500 tot 1000 euro (8,9%), 25 tot 50 euro (6,9%) en 0 tot 25 euro (5,9%).

Opvallend is dat de VNG-leden zelf stelden dat het wel meevalt met die tijdsbesteding en de kosten, terwijl de VNG op dit moment ook steen en been klaagt over "oneigenlijke verzoeken" die zo veel tijd en geld kosten. Maar goed, dit is een niet heel erg betrouwbare peiling onder VNG-leden die naast de WOB ook nog vragen moesten beantwoorden over de wenselijkheid van gratis dancefeesten.

Deze maand verscheen in Groot-Brittannië een wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Justitie: Investigative study to inform the FOIA (2000) post-legislative review Costing Exercise (pdf). De conclusies van deze onderzoekers zijn (vreemd genoeg) enigszins vergelijkbaar met de resultaten uit de VNG-peiling:

Overall, each FOI request submitted to a central government department cost an average of £184 in staff time to resolve. Requests took an average of 6 hours and 10 minutes to complete, with the average cost of staff time calculated at £30 per hour. This is higher than the £25 per hour cost stated in the current regulations.[...]
A number of public authorities in the wider public sector were also included in this study (these are termed “non-central public authorities” in this report). Each FOI request submitted to these organisations cost an average of £164 in staff time to resolve. Requests took an average of 5 hours and 21 minutes to complete, with the average cost calculated at £31 per hour.

Interessant is dat in het Britse onderzoek ook geprobeerd is om de verschillende werkzaamheden uit te splitsen en te kwantificeren.

Klikken voor leesbare versie

Wat blijkt? De meeste tijd gaat op aan het zoeken naar informatie. Hoe verrassend.

Weet iemand toevallig of een dergelijk gedetailleerd onderzoek recentelijk ook in Nederland is uitgevoerd?

Gerelateerd
Donner, WOB en archieven
Laten we het nog eens over de WOB hebben

Plaatje: WOB WOB! van FOTOKIOSK Hamburg