maandag 1 november 2010

Bezuinigingen, RHC's en de Algemene Rijksarchivaris

Ik heb Bezuinigingen en vergezichten van de Algemene Rijksarchivaris/Directeur Nationaal Archief nu een paar keer gelezen, maar wat zegt hij nou eigenlijk?

Waar gaat het om?
In het regeerakkoord (pdf) staat op pagina 33:
"De uitgaven aan behoud en beheer van cultureel erfgoed, bibliotheken en het Nationaal Archief worden zoveel mogelijk ontzien."
Terwijl in de bijlage op pagina 7 staat:
(...) de Regionale Historische Centra worden gedecentraliseerd naar provincies met een korting op het budget van 25%.
De afgelopen week hebben verschillende directeuren van RHC's daar publiekelijk op gereageerd: Lieuwe Zoodsma van het Noordhollands Archief noemt de korting "een ramp" en Fred van Kan liet aan De Gelderlander weten dat de studiezaal op deze manier nog maar een dag in de week open kan. En vrijdag stuurde BRAIN een zeer scherpe, maar inhoudelijk correcte brief (pdf) naar de staatssecretaris, dat de bezuinigingen oneerlijk en irreëel zijn. Ook Christian reageerde op de bezuinigingen met een voor zijn doen redelijk felle post over verantwoording en democratie.

Bezuinigingen en vergezichten
En tegen deze achtergrond blogt de Algemene Rijksarchivaris/Directeur Nationaal Archief over Bezuinigingen en vergezichten. Hij begint met te zeggen dat hij directeur is van "het RHC Nationaal Archief". Dat is toch de eerste keer dat ik dat hoor: Regionaal Historisch Centrum Nationaal Archief! Op de tekstueel wat rammelende pagina over RHC's op de website van het RHC Nationaal Archief (archief.nl) staat het volgende:
In de provinciehoofdsteden en andere grote steden worden de archieven bewaard bij de Regionale Historische Centra (RHC's). Het gaat dan om rijksarchieven die naar hun aard verbonden zijn met de uitvoering van taken van de Rijksoverheid in de provincie (waterstaat, rechterlijke macht).
(...)
In Zuid-Holland is het Nationaal Archief de provinciale rijksarchiefbewaarplaats.
(...)
De RHC’s vormen een 'openbaar lichaam' op grond van de Wet Gemeenschappelijke Regelingen (WGR), waarin het Rijk, een of meer gemeenten, een provincie of een andere instelling vertegenwoordigd zijn.

Samen met het Nationaal Archief vormen de Regionaal Historische Centra het zogenaamde Consortium. Dit Consortium voert regelmatig overleg om het beleid voor het beheer van de archieven te bepalen en richting te geven. De Regionaal Historische Centra hebben alle een eigen website.
Omdat alles in bovenstaande tekst suggereert dat het Nationaal Archief geen RHC is, lijkt dit een beetje slachtoffer spelen met de andere slachtoffers. "Ik hoor bij jullie en ben ook zielig hoor!" Ook de recente wijziging in de samenstelling van de besturen van de verschillende RHC's, duidt er volgens mij niet op dat het Nationaal Archief op gelijke voet staat met de andere 11 RHC's.

Daarna zegt de Algemene Rijksarchivaris/directeur RHC Nationaal Archief min of meer (en ik parafraseer hier een beetje vrij):
Kijk, eigenlijk kan ik niet zeggen wat ik vind van de voorgestelde maatregelen. Ik ben als Algemene Rijksarchivaris de adviseur van de staatssecretaris. Dus eigenlijk is het ook een beetje dom van al die mensen die mijn mening hierover vragen.
Maar, uiteraard bekijkt hij de voorgenomen plannen wel met grote interesse en hij ziet er dan ook vooral een aanmoediging in om de plannen die hij samen met de Rijks-CIO heeft om alle ministeries aan het e-depot te krijgen, te versnellen. En daar heeft hij de RHC's (en andere archiefdiensten misschien ook wel) heel hard bij nodig.
Waarom hij die anderen nodig heeft, is mij niet helemaal duidelijk, want de RHC's hebben helemaal niets te maken met die ministeries. Die brengen hun archieven namelijk allemaal over naar het Nationaal Archief en niet naar de RHC's.

Jammer genoeg doet de blog me al met al een beetje denken aan president Kennedy:

Ask not what the Algemene Rijksarchivaris can do for you, ask what you can do for the Algemene Rijksarchivaris!

Misschien wordt het toch eens tijd om de functies van Algemene Rijksarchivaris en directeur RHC Nationaal Archief radicaal uit elkaar te trekken en de Algemene Rijksarchivaris een echt onafhankelijke adviseur van de minister te maken?

9 opmerkingen:

  1. Hee Ingmar, da's nou wel heel erg een geval van synchroniciteit. Zit ik je interessante blog te lezen, lees ik dat de ARA zijn NA als RHC onder de RHC's bestempelt (schrijft ie dat echt ja?) moest ik meteen denken aan Kennedy en zijn onsterfelijke "ich bin ein Berliner' uitspraak bij de Muur. En wat doe jij als ik verder scrol: precies! Maar dan vind ik de Berliner uitspraak er eigenlijk nog beter bij passen. Want Ich bin ein RHC is dan niet ver weg, toch?

    BeantwoordenVerwijderen
  2. @Eric, Ja die Berliner zou ook gekund hebben. Misschien heeft MB de verzamelde toespraken van Kennedy pas gelezen?

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Die zelfbenoemde status van het NA als RHC klonk mij ook nogal vreemd in de oren. Misschien wil MB wel graag delen in de 25% korting, die dan ook voor 'zijn' RHC Nationaal Archief (of toch tenminste RHC Zuid-Holland) moet gelden?

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Of vergist MB zich met de gangbare terminologie, hij is immers nog zo nieuw binnen de archiefwereld.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. @Christian Dat zou genereus zijn, als het niet zo droevig was...

    BeantwoordenVerwijderen
  6. @Archivaris Op slechte kennis van de gangbare terminologie heb ik MB nooit kunnen betrappen. Hij is zich zeer bewust van de betekenis en waarde van de woorden die hij uitspreekt en schrijft.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. dan wint mijn ironische ondertoon dus helaas aan betekenis...

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Ik ben natuurlijk geen archivaris, maar ik weet wel dat het feit dat het Provinciale archief van Zuid-Holland bij het NA is ondergebracht voor heel veel lange tenen zorgt. In elk geval bij de provincie. Misschien neemt ie alvast een voorschot op de verwachte discussie?

    BeantwoordenVerwijderen
  9. @Tenaanval Het bijzondere van de elf echte RHC's is dat ze bijna allemaal anders zijn. Het zijn allemaal gemeenschappelijke regelingen tussen het Rijk en minstens één (maar vaak meer) gemeente, maar in sommige provincies doen er nog andere organisaties mee en in sommige provincies maakt ook de provincie deel uit van de regeling. Dit laatste is bijvoorbeeld in Flevoland het geval.
    Zuid-Holland heeft inderdaad nooit de kans gehad om wel of niet in een regeling mee te doen. Sinds jaar en dag gaan de archieven van de provincie naar het Nationaal Archief (voorheen Algemeen Rijksarchief). Omdat Zuid-Holland vond en vindt dat het NA te weinig aandacht besteedt aan de "Zuid-Hollandse archieven", is volgens een tijdje geleden het Erfgoedhuis Zuid-Holland opgericht.
    Zuid-Holland is wat dat betreft ook een van de 'obstakels' die uit de weg geruimd moeten worden bij de voorgenomen decentralisatie in 2012.

    BeantwoordenVerwijderen