woensdag 3 augustus 2011

Wat moet een archivaris kunnen?

Begin deze eeuw hebben onder andere DIVA (de voorloper van Erfgoed Nederland) en KVAN zich druk gemaakt om een competentieprofiel voor een "archivaris bij een archiefbeherende instelling" en voor een "informatie- en archiefmanager bij een archiefvormende instelling". Ik heb destijds wel eens naar de profielen gekeken, maar heb de indruk dat ze verder heel weinig gebruikt zijn in het dagelijkse leven. Wat ik wel zeker weet, is dat ze nodig geactualiseerd moeten worden, dat werd in 2007 namelijk ook al geconstateerd en volgens mij is dat ook een van de doelstellingen uit het Beleidsplan 2011-2015 van de KVAN.
Interessant vond ik daarom ook de blogpost van Bill LeFurgy: "What skills does a digital archivist or librarian need?"
Let me say that expertise with programming, formats and standards is, of course, very important. It’s just that I happen to think several other talents have a greater bearing on success in today’s workplace. Such as an ability to understand and adapt to new ways of using technology, for example. It’s music to my ears when job-seeker shows awareness of how quickly the way we work can change. Archives and libraries depend ever more on technology-driven systems to accomplish their mission, and those systems are ever evolving. Staff with an eagerness to help refine how things are done are especially prized. Deep technical expertise is optional here. The most important thing is a basic understanding of how the different system parts—both automated and manual—contribute to doing the job at hand.
En, misschien nog interessanter:
Archivists and librarians need to clearly explain what they do and why they do it. They need to do this internally as part of refining systems, and they really need to do it externally to connect with users and would-be users.
[...]
Today, saying something good in a 140 word Twitter message is as important for a library as for a celebrity or car company.
This calls for writing skills that may be different from those taught in school. Staff need to be comfortable writing in the first person and they need to be concise. What may have worked in school term papers—long, long sentences and laborious detail—doesn’t make for good social media content. Helpful as well is an ability to integrate photographs, graphics and video with text to make for rich, forceful online content that gets the right message out to as many people as possible.
Impliciet zit dit wel in de 23 archiefdingen, maar misschien kan het geen kwaad daar een apart ding aan te wijden: hoe en wat communiceer ik wel en niet?

Maar, alvast voorbereidend op de actualisatie door de KVAN ben ik benieuwd:
Welke andere (moderne) dingen moeten volgens jullie ook in de geactualiseerde competentieprofielen opgenomen worden?

Plaatje: Skill-O van Januarylark

7 opmerkingen:

  1. Ik kan me eerlijk gezegd helemaal niet vinden in het verhaal van Bill Lefurgy.
    Het klinkt als een advies van een ingehuurd verandermanagementbureau. Met zoek-en-vervang zou je 'archivaris' in de meeste gevallen kunnen vervangen door 'communicatieadviseur'. Of 'boekhandel'. Of welke andere 'bedreigde' beroepsgroep dan ook. Kijk maar eens naar deze zin:
    "Archivists and librarians need to clearly explain what they do and why they do it. They need to do this internally as part of refining systems, and they really need to do it externally to connect with users and would-be users."

    En nou weet ik best dat een groeiende groep collega's de archivaris vooral als The Great Communicator ziet en weinig op heeft met het technische en beheersmatige deel van het vak, maar persoonlijk zie ik daar niet de onderscheidende meerwaarde van de archivaris. Al die 'broader, more adaptive skills' van Lefurgy zijn me te gemakkelijk. Ze lijken erg op een vlucht naar voren en daarnaast golden ze vroeger ook. Zoals "an ability to understand and adapt to new ways of using technology". De microfiche, het kopieerapparaat, de pc, email, de digitale camera; allemaal dingen die de archivaris moest leren te begrijpen en in te zetten. En niet alleen de archivaris.

    En dan deze: "Related to this is an ability to bridge two distinct social camps: the highly technical and the highly not-technical." Huh!? Moet de archivaris dat doen? Moeten we daar de kostbare scholingsuren voor inzetten of mensen op screenen bij sollicitaties? Zullen we dat nou eens overlaten aan de echte specialisten, zoals (gespecialiseerde) communicatieadviseurs? Natuurlijk mag een archivaris met 'people skills' zich daar ook mee bemoeien, maar laat dat aub geen randvoorwaarde zijn om archivaris te worden. Ik bedoel, we zitten niet allemaal in de dienstverlening.

    Laat ik eindigen met het uitspreken van de hoop dat bij de herziening van de competentieprofielen de aandacht vooral op ècht onderscheidende zaken wordt gelegd.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Misschien moet ik wat meer nuanceren. 
    Ik denk dat Lefurgy niet pleit voor het loslaten van de competenties waar we het in een discussie op Archief 2.0 eerder dit jaar ook al over gehad hebben. Hij lijkt het vooral te hebben over hoe je je op de arbeidsmarkt als individuele archivaris (om die term toch maar te hanteren) onderscheid ten opzichte van andere archivarissen. Het gaat hem niet om de archivaris ten opzichte van andere beroepen. In die zin heeft dit inderdaad weinig te maken met het generieke beroepsprofiel van "de archivaris".
    En dan snijden zijn opmerkingen, hoe inwisselbaar ze misschien zijn, wel degelijk hout, denk ik. Als twee sollicitanten "inhoudelijk" gelijkwaardig zijn, zou ik eerder de kandidaat aannemen die een brug kan slaan tussen de "highly technical" en de "highly not-technical" dan iemand die dat niet kan.
    (Overigens Chido, als je nog ideeën hebt over onderscheidende competenties die per sé wel of niet in de aangepaste profielen moeten worden opgenomen, dan mag je die hier toch wel noemen hoor...)

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Christian van der Ven11 augustus 2011 om 10:30

    Blijft toch een boeiende discussie, over wat een archivaris moet kunnen (en kennen). En voorafgaande daaraan: wie of wat een archivaris eigenlijk is. Volgens mij hebben we al lang onderkend dat een heleboel dingen die op *archiefdiensten* gebeuren helemaal niet door *archivarissen* hoeven te worden uitgevoerd (alhoewel dat best zou kunnen als individuele kwaliteiten dat toelaten). En dat een heleboel competenties van een heleboel van die dingen dus ook helemaal niet in het competentieprofiel van een archivaris horen te staan.
    Misschien wordt het naast het actualiseren van die competentieprofielen veel eerder noodzaak om eens een overzichtje te maken van welke competenties (eventueel uitmondend in functies) op een instelling aanwezig zouden moeten zijn. En naast de typische archivistische competenties (die het hart van Chido hebben) staan er op de lijst dan ook veel competenties in de zin van communiceren met online klanten (al dan niet via community's), bruggen bouwen tussen de mensen van de sociale media en de mensen van de databases enzovoort. En dan kun je op basis daarvan kijken wat een individuele archivaris/functionaris zou moeten kunnen, of wat iedere medewerker zou moeten kunnen.Vergelijk het met de intrede van ict. In het begin was degene die als eerste de stekker van de pc in het stopcontact duwde en thuis knutselde aan een homepage ineens de netwerkbeheerder. Inmiddels is er een professionaliseringsslag gemaakt (hoop ik) en zijn er ict-coördinatoren, netwerkbeheerders, servicedeskmedewerkers, applicatie- en databasebeheerders, webmasters en noem maar op. De *archivaris* moet met de website kunnen werken, moet Office-applicaties kunnen gebruiken, moet de rol van ict zo'n beetje begrijpen in de organisatie en dat soort dingen, maar meer niet.Met het groeien der diensten wordt een competentieprofiel voor *de archivaris* steeds onhaalbaarder (want te breed) en minder zinvol, denk ik. Competentieprofielen voor een organisatie lijken me beter en op basis daarvan zou je afzonderlijke *functies* (of domeinen) kunnen samenstellen.En voor de individuele sollicitant, waar Ingmar het over heeft, geldt dan dat hij/zij zal moeten kijken waar zijn of haar hart ligt, en waar eventueel kansen op de arbeidsmarkt.

    Laat ik het onderdeel *houding* nog even in het midden. Dat heeft dan weer míjn hart. ;-) (En komt bijvoorbeeld tot uiting in iets als het Manifest voor de Archivaris 2.0.)

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Hmm, interessant Christian, competentieprofielen voor een dienst. Daar moet ik nog eens even over nadenken... Ik kom er later nog een keer op terug.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Ik ben er ook nog steeds over aan het nadenken... Misschien mondt dat ook nog wel uit in een blogpost, volgende week of zo, als het nadenken tot iets leidt.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Hallo Ingmar,

    Ik weet niets van de functie van een Archivaris, maar ben al wel 15 jaar professioneel bezig met competenties. Ik vind daarom ook niets van jullie inhoudelijke discussie. Deze kunnen jullie tot in lengte van dagen voeren, en wellicht is dat ook wel de lol. Als het doel is om tot een generiek competentieprofiel te komen voor de branche, is een brede discussie noodzakelijk voor het draagvlak. Helaas is het resultaat vaak een compromis waardoor weer de herkenbaarheid van het gedrag en dus de bruikbaarheid laag is. Gaat het juist om de bruikbaarheid bij bv. selectie en beoordeling dan is een generiek profiel vaak onbruikbaar en zal je een lokale vertaling moeten maken.

    Succes,

    Marco de Vos
    Reynaarde Talentontwikkeling

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Dank je voor deze aanvulling Marco. Ik denk dat wij inderdaad hinken op twee gedachten (en daar misschien ook wel nooit uit komen).

    BeantwoordenVerwijderen