maandag 19 april 2010

Twitter: privacy en context

Het bericht dat de Library of Congress alle tweets gaat bewaren (vanaf de allereerste en als ik het goed begrepen heb, ook alle 'nieuwe'), heeft in mijn Google Reader-lijstje tot verschillende reacties geleid.
Edwin vond het in eerste instantie een goede zaak, maar vond het jammer dat de Bibliotheek de collectie niet online beschikbaar ging stellen. In tweede instantie was hij trouwens iets minder enthousiast, omdat-ie bang is misselijk te worden van de rijstebrij-berg aan informatie.
Het Regionaal Archief Tilburg was naar aanleiding van de blog van AOTUS (wat een bijzonder acroniem is dat toch) ook enthousiast, omdat hiermee voor archivarissen (maar, voeg ik daar aan toe, vooral voor historici, sociologen of antropologen) een enorm rijke bron wordt veilig gesteld voor toekomstig onderzoek.
Christian maakte zich naar aanleiding van het bericht zorgen over zijn privacy en over wat de 'eigenaren' van de tweets van deze deal vinden. Later verwees hij in dat kader nog naar dit bericht.
En elvedebe, tenslotte, werd een beetje moe van, onder andere mijn, gehamer op de context van de tweets. Kortweg zegt ze: context is gezeur van archivarissen, dat nergens voor nodig is. Kijk maar naar een boek, dat je ook nog prima zonder omslag kunt lezen.

Vooral de punten die Chris en Elvedebe maken, roepen om een reactie.

Chris vraagt zich af of al die twitteraars er wel van gediend zijn dat hun 'efemere' uitingen voor eeuwig bewaard blijven.

Stel dat het vanaf morgen ineens praktisch haalbaar is om camera's en geluidsapparatuur te installeren in kroegen en op Griekse pleinen en zo? Zijn wij daar dan net zo blij mee als met het bewaren van onze tweets? Het is immers voor het nobele doel van de geschiedschrijving, mensen!

En een stukje verder vergelijkt hij Twitter impliciet met een "digitale kroeg, waar je vrijuit iets kunt roepen."
Hoewel ik zijn zorgen wel snap, klopt zijn vergelijking natuurlijk helemaal niet.
Allereerst die kroeg, waar je ook niet vrijuit iets kunt roepen. Als je daar heel rare dingen zegt, wordt je ook naar buiten gewerkt. En als je in een gesprek vertelt dat je naar de hoeren gaat (en cocaïne snuift), kan het je je baan (en goede naam) kosten.
De tweede reden waarom de vergelijking met camera's en microfoons in een kroeg niet op gaat, is omdat je van te voren had kunnen weten dat je berichten bewaard kunnen blijven. In de Terms of Services van Twitter staat namelijk expliciet (ja, ik las ze vandaag ook pas voor de eerste keer hoor...)

You retain your rights to any Content you submit, post or display on or through the Services. By submitting, posting or displaying Content on or through the Services, you grant us a worldwide, non-exclusive, royalty-free license (with the right to sublicense) to use, copy, reproduce, process, adapt, modify, publish, transmit, display and distribute such Content in any and all media or distribution methods (now known or later developed).

Tip: This license is you authorizing us to make your Tweets available to the rest of the world and to let others do the same. But what’s yours is yours – you own your content.

Met andere woorden: we zitten in een kroeg, waarvan we hadden kunnen weten dat er opnamen gemaakt werden, toen we de deur binnen stapten hebben we er zelfs mee ingestemd. En als dan blijkt dat die opnamen bewaard en toegankelijk gemaakt worden, dan zijn we daar opeens niet zo blij mee?

Natuurlijk kun je je afvragen wat het betekent dat je eigenaar blijft van je tweets, als Twitter er ook mee kan doen wat hij wil, maar dat had je dus veel eerder (in het geval van Christian zo rond 27 oktober 2008) moeten bedenken. Vervelend, maar kleine lettertjes zijn er om gelezen te worden.

Elvedebe schrijft in haar bericht dat sommigen met context bedoelen dat "de raadpleger in de toekomst precies hetzelfde moet zien als de gebruiker nu."

En als ik nu een oude tweet van iemand opzoek ziet de achtergrond er qua opmaak waarschijnlijk ook al weer anders uit, nog afgezien van alle updates van hootsuite, twitbird en echofon (om er maar een paar te noemen) die we inmiddels gehad hebben. Totaal onbelangrijk voor de historische sensatie.

Wat dit betreft heeft Elvedebe gelijk: de vorm van een twitterbericht is volledig ondergeschikt aan de inhoud.

Het tweede voorbeeld van context waar ze naar verwijst zijn links die zouden moeten blijven werken, opdat het mogelijk blijft een conversatie te kunnen volgen. Maar het lijkt haar niet nodig om ook de links naar externe websites te kunnen reconstrueren. Later nuanceerde ze dit nog een beetje trouwens.

Maar context is veel meer dan alleen "[d]e onderlinge samenhang tussen verschillende stukken in een archief, de samenhang van diverse overheidsdiensten en bedrijven, en dus van administraties inderdaad."

Twee voorbeelden om het wat te verduidelijken, eentje over e-mail, eentje over een prins.


"Well done"
Deze twee woorden in een e-mail kostten Veiligheidsadviseur John Pointdexter in 1986 zijn baan in het Witte Huis. De e-mail was gericht aan Oliver North naar aanleiding van zijn valse verklaringen voor een onderzoekscommissie over illegale wapenleveranties.
De betekenis van deze twee woorden, kun je alleen op volledige waarde schatten als je de context weet: wie heeft het bericht wanneer en naar aanleiding waarvan naar wie gestuurd.
Als het bericht vier weken eerder was verzonden, dan had Pointdexter North misschien wel gefeliciteerd met een uitzonderlijk goed potje golf. Of als afzender en ontvanger anders zijn, gaat het misschien over iemand die een deur recht gehangen heeft, waardoor deze niet meer klemt.

Een prins
Een paar jaar geleden lag een kroonprins onder vuur, omdat hij van plan was te gaan trouwen met de dochter van een man die onderminister was in een totalitair regime. In een poging wat olie op de golven te gooien verwees de prins tijdens een bezoek aan New York naar een 'open bron', die een ander licht op de discussie zou werpen. Dat de prins hier "een beetje dom was" is alleen te begrijpen als je weet wie de auteur was van de ingezonden brief waar hij naar verwees.

Context heeft dus niet of nauwelijks iets met vorm te maken. Het gaat om alles wat nodig is om een document te kunnen begrijpen. Voor Twitter kan dit dus van alles zijn: Wie was de Tweep? Wanneer werd het getwitterd? Welke servcie werd gebruikt (zat de Tweep achter een PC of gebruikte hij een smart phone)? Waar was de tweep toen hij zijn bericht verstuurde? Reageerde hij op een ander bericht en reageerde iemand anders nog op dit bericht? Naar welke website werd in het bericht verwezen?

En zeg nu zelf, het bijzondere van onderstaande dialoog zie je toch alleen als je weet wie en wat VincentVQ is?
VincentVQ Moet morgen nr Granada vr Telecom-overleg met Europese ministers. Zal Iberia vliegen uit Brussel? Geven vliegmaatschpijen info via Twitter?
2:17 PM Apr 17th via Tweetie

librarianbe @VincentVQ Iberia zit via @Iberiairlines op Twitter. Ook berichten over de aswolk, maar wel allemaal in het Spaans.
2:22 PM Apr 17th via TweetDeck in reply to VincentVQ

librarianbe @VincentVQ Volgens Iberia.com zou de vroegste vlucht naar Grenada vanuit Brussel op maandag zijn.
2:30 PM Apr 17th via TweetDeck in reply to VincentVQ

VincentVQ @librarianbe Hoe laat?
2:52 PM Apr 17th via Tweetie in reply to librarianbe

librarianbe @VincentVQ Kortste vlucht (altijd overstappen in Madrid): 15:00 Brussels (BRU) 17:20 Madrid (MAD) 18:35 Madrid (MAD) 19:35 Granada (GRX).
2:57 PM Apr 17th via TweetDeck in reply to VincentVQ

librarianbe @VincentVQ Brussel-Madrid Flight IB3197 en Madrid-Granada Flight IB270.
3:00 PM Apr 17th via TweetDeck in reply to VincentVQ

VincentVQ @librarianbe Tx. Dus die vlucht gaat morgen/zondag niet door?
3:12 PM Apr 17th via Tweetie in reply to librarianbe


Plaatjes:
alan cleaver, Privacy
Daniel Eizans, Context

8 opmerkingen:

  1. Weten wie VincentVQ is of was is niet relevant als je op zoek bent naar berichten over de aswolk en de cardiac arrest van het Europese luchtverkeer midden april 2010.

    Wat me terugbrengt bij de vraag die ik hier ook stelde: hoe bepaal je welke vragen op de beschikbare informatie zullen worden losgelaten.

    Niet alles is afhankelijk van context.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Helemaal met Luud eens. Als je in een andere database kunt opzoeken wat het profiel van VincentVQ en LibrarianBe was (en misschien hebben ze daar dan ingevuld wie ze volgens de Burgerlijke Stand zijn, maar dat is niet zeker...) is dat voor mij meer dan voldoende.

    En het maakt me echt niet uit welke applicatie één van beiden via welk apparaat gebruikte, of waar. Denk nog steeds dat over 100 jaar de aswolk interessanter is dan de profielen. Maar zoals Luud al zei, dat weten we niet.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. @Luud en Lineke
    1. Ben ik nu de enige die het bijzonder vindt dat een minister op zaterdagmiddag via Twitter de manier bespreekt waarop hij in Spanje kan komen?
    2. @Lineke Eigenlijk snap ik je reactie niet. In je eigen post schrijf je dat context niet nodig is, om tweets te begrijpen. Nu zeg je dat het voldoende is als je die context ergens anders terug kunt vinden. Staan tweets nu helemaal op zich zelf of niet?
    En wat maakt tweets dan anders dan e-mails, brieven of dagboeken? Of is daar ook geen context-informatie voor nodig?

    BeantwoordenVerwijderen
  4. @Ingmar Tweets staan niet op zichzelf. Niets staat op zichzelf. Wat ik betoog is dat de inhoud, en de onderlinge samenhang, van de tweets volgens mij het belangrijkste is om vast te leggen bij deze opslagactie van de LoC. Diverse zaken waar de tweets naar verwijzen zullen op een andere manier worden opgeslagen, of niet. Volgens mij kun je over 100 jaar nog steeds een heel aardig inkijkje krijgen in het dagelijkse twittergebabbel van 2010. Sommige verwijzingen zullen dan nog te achterhalen zijn via andere kanalen, de waybackmachine bijvoorbeeld. Maar ik vind dat je daar bij de opslag van tweets geen rekening mee moet gaan houden, gezien het tamelijk geringe belang voor de samenleving. Laten we die energie in opslag van andere bestanden, mét context, steken. De GBA ofzo.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. @Ingmar
    Ik wil de betekenis van context niet bestrijden, laat ik dat voorop stellen. Ik beweer alleen dat de volledige context niet altijd nodig is om een bron tot een waardevolle bron te maken, die je vraag beantwoordt.
    Bovendien, en daar zit um wat mij betreft de kneep, op hoeveel plaatsen is bekend wat de twitteralias van een minister is. Misschien zijn er wel kranten die het vermelden, brochures, boeken, tijdschriften en noem maar op. Context is in dat opzicht betrekkelijk, het hoeft niet allemaal online te staan en gelinked te zijn om betekenis te hebben, of teruggevonden te kunnen worden.

    Je kunt als voorwaarde stellen dat alle context van informatie bewaard moet worden, maar daar komen we in de papieren wereld al niet aan toe, laat staan in de digitale. Je begint en je streeft ernaar de informatie zo goed mogelijk beschikbaar te stellen. En waar grenzen liggen, daar liggen grenzen. Moeten we het dan niet doen?

    Mogelijk dat dan niet alle vragen beantwoordt kunnen worden, maar een aantal wel. Hoe waardeer je informatie? Ik vind dat een hele lastige vraag en ik weet zeker dat er niemand is die dat helemaal overziet. Dus maken we keuzes.

    Laten we wel wezen, tweets zijn maar een minuscuul klein deel van de informatie die dagelijks over het breedband (en smalband) gaat. Het zijn digitale snippers informatie...

    BeantwoordenVerwijderen
  6. @Duul Vermoeiend hoor, zo'n dicussie op twee plekken. Dit is wat ik net op Lineke haar blog heb geschreven:
    "De portee van mijn reactie op de weblog van het Regionaal Archief Tilburg is trouwens niet dat van alle tweets alle context bewaard moet blijven.
    Ik sloot me aan bij de opmerking van AOTUS dat niet alle tweets in een archiefdienst thuis horen. Sommige tweets zijn archiefstukken (onder andere op grond van de Archiefwet) en die moeten door het overheidsorgaan (voor korte of langere tijd) bewaard blijven.
    Ministers kunnen voor tweets in de Tweede Kamer ter verantwoording geroepen worden en zijn dus meer dan “een kijkje in het dagelijks leven.”

    Het gaat me dus zeker niet om alle context bij alle tweets (of alle digitale informatie). Het gaat me vooral om het beschrijven van "archiefstukken".

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Ik zal je niet verder vermoeien met een reactie.
    :)

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Ingmar, mooie post.

    Fijn dat je in ieder geval mijn zorgen snapt! ;-) Jouw reactie op mijn post klopt natuurlijk formeel, maar mijn zorgen blijven helaas.

    De situatie in een kroeg, zoals die dus op dit moment is, vind ik in die zin anders, dat het risico daar toch wel een stuk kleiner is. Iets wat je zegt moet maar net op dat ene moment worden opgepikt door een van de enkele mensen vlakbij je en anders is het moment voorbij. Online (bijvoorbeeld via Twitter) blijft alles sowieso al langer 'vastgelegd' (helemaal als een organisatie als de Library of Congress zich ermee gaat bemoeien) en bovendien niet slechts voor een paar mensen die toevallig vlakbij waren toen je iets zei (bijvoorbeeld via een tweet). Ik zie dat dus toch als verschillende dingen. Net zo goed als we inmiddels allemaal onderkennen dat de toegankelijkheid van een full-text doorzoekbare inventaris op internet iets heel anders is dan toegankelijkheid van een gedrukte inventaris in een kast op de studiezaal.

    De twee voorbeelden die je van die kroeg aanhaalt kloppen natuurlijk, maar zijn wel typisch. Als je een bepaald type columniste bepaalde informatie gaat toevertrouwen, dan roep je het onheil over jezelf af natuurlijk. En dat zal je via een tweet ook gebeuren - heb ik totaal geen moeite mee. (Ik everwacht dat het via een tweet minder snel gebeurt, aangezien mensen zich online meer bewust zijn van wat ze wat dat betreft zeggen, terwijl ze zich in de kroeg misschien veiliger wanen... maar da's een veronderstelling). Ook rond dat buitenwerken van iemand valt een prima vergelijking te maken.

    Maar nogmaals, het gaat me dus niet om het moment zelf waarop iets wordt getweet (of kort daarna) en er gevolgen van komen, het gaat me om het vastleggen daarvan en toekomstige mogelijke gevolgen, en de brede beschikbaarheid daarvan.

    Dan over die TOS (ik las ze ook pas toen ik via die andere blog op dat specifieke fragment werd gewezen). Ze kunnen wel vanalles in die TOS zetten en het zou Twitter geen aanmelding hebben gescheeld. Niemand leest immers de kleine lettertjes. Toch in ieder geval het gros van de mensen niet. Wat is dan de (juridische) waarde/houdbaarheid ervan?

    Da's een vlak waar ik me echter niet op waag.

    Uiteindelijk denk ik dat ook deze discussie weer prima past in het plaatje van herdefiniëring van zaken als privacy en auteursrecht, nu we van het analoge steeds meer in het digitale komen. Ik ben er nog lang niet uit. Maar het is goed om over na te denken.

    En mijn zorgen blijven...

    Je reactie op Lineke's eerdere blogpost laat ik verder trouwens voor wat het is. De ene keer zegt ze naar mijn gevoel dit, de volgende keer dat. Daar valt niet tegenop te reageren... ;-)

    BeantwoordenVerwijderen