Gelezen: Claudia Seifert - Die Frau aus Flandern

Een paar weken geleden waren H. en ik in Aken om printen te kopen om bavarois mee te maken. Uiteraard hebben we toen ook een rondje rond de Dom gelopen, helaas hadden we geen tijd om ook naar binnen te gaan. We zijn wel even in boekhandel Schmetz naast de Dom geweest. Daar kocht ik toen Die Frau aus Flandern van Claudia Seifert. Het is een beetje een a-typisch boek voor mij en ik kocht het in een opwelling, maar het is een heel interessant boek.
Seifert beschrijft hoe ze een paar jaar geleden in het bezit kwam van een paar koffers met foto's en brieven. De koffers waren achtergebleven in een bejaardenhuis nadat de eigenaar ervan gestorven was. Seifert gaat daarna uitzoeken wie die vrouw was en waarom de brieven in het Duits, Frans en Engels geschreven zijn. Het blijkt te gaan om een vrouw die in 1913 in Antwerpen geboren is en tijdens de Tweede Wereldoorlog te werk gesteld is geweest bij een dochterbedrijf van Daimler-Benz. Eerst een jaar in Antwerpen zelf en later in Neusalz an der Oder, het huidige Nowa Sól in Pools Silezië dus midden in het Duitse Rijk. Uit de foto's en brieven blijkt dat de verhuizing naar Neusalz niet helemaal vrijwillig was: ze had in Antwerpen al een relatie met een Duitse medewerker van Daimler-Benz. Vlak voor de Russen het dorp bevrijden, vertrekken alle medewerkers op een chaotische vlucht naar het westen. De vrouw zal uiteindelijk in Duitsland blijven wonen en niet terug keren naar België.
Hoewel Seifert de levensloop van deze Adriana (Addy) van der Leyde hier en daar wat chaotisch reconstrueert, doordat ze heen en weer springt in tijd en perspectief, is het wel een fascinerend boek. Dit komt vooral doordat ze een nog levende vriendin van Adriana heeft getraceerd, die de hele reis van Antwerpen naar Silezie) en daarna de vlucht door zuid Duitsland ook heeft meegemaakt. Vooral hierdoor wordt het dagelijks leven van jonge vrouwen in bezet Antwerpen en de keuzes die ze maakten mooi geschetst. In sommige gevallen was de tewerkstelling in Duitsland niet geheel gedwongen, terwijl er toch ook geen sprake was van vrijwilligheid.
Daarnaast vind ik het Duits perspectief op de "onschuldige" Vlaamsen die misschien 'foute' keuzes gemaakt hebben, interessant. Seifert worstelt hier en daar duidelijk met haar eigen vooroordelen. Waarbij haar "hoop" dat Addy een soort spionne voor de Britten was, een beetje naief is. En ik heb nog iets geleerd over de geschiedenis van Antwerpen. Ik wist niet dat de haven in de oorlog zo zwaar onder vuur heeft gelegen.
Het boek staat vol met reproducties van de foto's, ansichtkaarten en brieven uit de koffers en alles bij elkaar wekt het boek een soort jaloersheid op. Zo'n koffer zou je eigenlijk ook wel eens willen vinden. Maar daarna moet je natuurlijk ook nog de tijd en de middelen hebben om er zo'n uitgebreid onderzoek naar te doen en er daarna een boek van te maken.