Over leven en dood

Gisteren citeerde het AD Ronald Zijlstra van de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken naar aanleiding van de ellende in Nij Beets.

Volgens Zijlstra is het in Nederland onmogelijk de baby's te begraven zonder geboorte- of overlijdensakte. "Iemand moet de baby's alsnog aangeven," zegt hij in Spits! "Die taak moet worden vervuld door getuigen van de bevalling, bijvoorbeeld de vader of verloskundige."
"Als er niemand bij de bevalling was, moet de moeder zelf aangifte doen," zegt Zijlstra. Mocht Sietske H. weigeren om haar kinderen een naam te geven, dan rust de taak op de schouders van de burgemeester van Opsterland, mevrouw Ravestein.

Ik weet niet helemaal zeker of Zijlstra hier gelijk heeft. In zijn inaugurele reden Archivalisering en Archivering zegt Eric Ketelaar:

(...) als in Nederland een pasgeboren baby overlijdt voordat de geboorteaangifte is geschied, wordt er geen geboorteakte, maar ook geen overlijdensakte opgemaakt, alleen een akte die vermeldt dat het kind op het moment van aangifte niet in leven was. Daarmee wordt het feit van de geboorte afgezwakt. (p.8)

Waarschijnlijk is artikel 19i uit het Burgerlijk Wetboek hier cruciaal (en daar staat iets anders dan Ketelaar hierboven zegt):

1. Wanneer een kind levenloos ter wereld is gekomen, wordt een akte opgemaakt, die in het register van overlijden wordt opgenomen.
2. Wanneer een kind binnen de in artikel 19e, zesde lid, bepaalde termijn is overleden voordat aangifte van de geboorte is geschied, wordt zowel een akte van geboorte als een akte van overlijden opgemaakt.
3. In de in de vorige leden bedoelde gevallen is ten aanzien van de aangifte het bepaalde in artikel 19h van overeenkomstige toepassing. In het in het tweede lid bedoelde geval blijft artikel 19e buiten toepassing.

In artikel 19e wordt geregeld wie wanneer aangifte van de geboorte moet doen, maar staat niets over de naamgeving. Maar, hoewel er een verschil is tussen levenloos geboren worden en sterven voor de geboorteaangifte, biedt artikel 66 van het Besluit Burgerlijke Stand misschien uitkomst:

1.Op de akte van aangifte van een kind dat levenloos ter wereld is gekomen, zijn de artikelen 43, 44, 45 en 47 van overeenkomstige toepassing, met dien verstande dat deze akte alleen een geslachtsnaam en voornamen van het kind vermeldt voor zover de ouders dit wensen.

Het blijft hoe dan ook een naar geval...

Aanvulling 11 augustus 2010, 13:22 uur
In reactie op de opmerking van Chido schrijf ik hier beneden dat ik benieuwd ben hoe dat bij volwassen onbekende doden gaat. Toevallig speelde dit veertien jaar geleden ook bij het Rozenmeisje, een zaak die nu weer actueel is.
Peter R. de Vries schreef een paar maanden geleden nog over de begrafenis van het meisje:

Daardoor restte er niets anders dan een zeer sobere, door de gemeente verzorgde uitvaart en een graf onder nummer. “Niemand in Lottum en Grubbenvorst wordt alleen naar zijn laatste rustplaats gebracht”, zo sprak burgemeester J.W. Kersten tot het handjevol belangstellenden dat de plechtigheid ambtshalve bijwoonde. “Deze vrouw hebben wij opgenomen in de gemeenschap, zij zal hier voorlopig een rustplaats hebben temidden van ons. Tot het moment dat we haar teruggeven aan haar familie en vrienden. Wij zullen dan vertellen hoe wij haar met respect temidden van ons een plaats hebben gegeven. Zij zullen ons haar levensverhaal vertellen.”

Volgens mijn baas heeft de burgemeester haar destijds ook een naam gegeven, maar dat heb ik nog nergens terug kunnen vinden.