De authentieke Beanery

The Beanery bestaat nu zo'n 47 jaar, maar is sinds de verbouwing van het Stedelijk Museum gesloten. Volgens mij heb ik het cafétje van twee bij zeven meter begin jaren negentig ook al eens gezien, maar het heeft toen weinig indruk op me gemaakt. Zelfs de reuk, waarover later meer, staat me niet meer bij.

De restauratoren van het Stedelijk hebben de verbouwing van het museum en de beschikbaarheid van het nieuwe depotgebouw aangegrepen op de installatie van Kienholz te restaureren. En dat levert zo zijn eigen problemen op, zoals je al kunt zien in het filmpje hierboven.

De NRC beschreef van afgelopen weekend uitgebreider de dilemma's waar de restauratoren tegenaan lopen:

Zwart-witfoto’s uit het jaar van de aankoop helpen Laganà bij haar onderzoek. Ze wijst naar een bril die op de bar ligt. „Een van de poten van het montuur ontbreekt. Maar op de oude foto’s zie je dat die poot er oorspronkelijk wel was. Dus die willen we vervangen.” Het rubberen speelgoedbroodje op een van de tafels, zo wijzen de foto’s uit, stond vroeger mooi bol. Nu is het rubber verkruimeld en het broodje als een plumpudding in elkaar gezakt. Laganà: „Rubber reageert op de zuurstof in de lucht. Dus het verval gaat door. Dat is niet te stoppen, tenzij je het luchtdicht verpakt. Maar dan ga je tegen het originele ontwerp van de kunstenaar in. Zolang het nog herkenbaar is als broodje, laten we het zo.”

Het broodje wordt dus niet vervangen, maar de Marlboro-sigaretten zijn de afgelopen jaren allemaal vervangen. En ook het telefoonboek, nu een onherkenbare zwart-bruine klomp hars, zal worden vervangen, omdat het anders niet meer als telefoonboek herkenbaar is. Kienholz zelf hield er blijkbaar ook al rekening mee dat onderdelen van de installatie zouden verslijten, want hij heeft het Stedelijk destijds verschillende reserve-onderdelen meegeleverd. Maar

Naar ontbrekende onderdelen die niet door Kienholz werden meegegeven, is het team zelf op zoek gegaan. Een platte Camel-aansteker bleek via eBay nog gemakkelijk nieuw te verkrijgen; die moet nu alleen nog ‘oud’ worden gemaakt met kunsthars en goed aan de bar worden vastgelijmd. En een gevuld flesje Coca-Cola uit 1965 vonden de restauratoren bij een mevrouw in Brabant, die zo vriendelijk was het per post op te sturen. Kosten: slechts zeven euro.

Interessant is ook wat de restauratoren zeggen over de documentatie (metagegevens) die ze nodig hebben en verzamelen om de restauratie goed te kunnen doen:

Inmiddels is Kienholz overleden en kunnen de restauratoren niet meer vragen hoe hij het zelf zou hebben opgeknapt. En dus wordt per object zorgvuldig afgewogen wat ermee moet gebeuren. „Die authenticiteitsvraag is voor ons heel belangrijk”, zegt Sandra Weerdenburg, die leiding geeft aan het restauratieteam. „Je probeert zo veel mogelijk terug te gaan naar de bronnen. In restauratieonderzoeken zijn daarom naast restauratoren ook natuurwetenschappers en kunsthistorici betrokken. We willen heel graag de mening van de kunstenaar over bepaalde zaken weten. We vergaren informatie via zijn galerie, en we willen ook heel graag Kienholz’ weduwe nog wat vragen stellen. Waar nodig overleggen we ook met andere musea.”
[...]
Tegenwoordig, vertelt Weerdenburg, wordt door musea bij aankopen veel meer aandacht besteed aan de conservering ervan. „We zijn daarin veel systematischer geworden. Wanneer we moderne kunst aankopen, doen we nu standaard interviews met de kunstenaars, bijvoorbeeld over de gebruikte materialen. Dit om vooruit te lopen op toekomstige problemen.”

En dan die geur, dat is nog een bijzondere uitdaging. Kienholz had een speciale geur bedacht voor zijn bar:

„Dit potje heeft hij meegeleverd als referentie. Het is een mix van ranzig vet, as, bier, mottenballen en zijn eigen urine.” De restaurator vertelt hoe ze de afgelopen jaren, voor iedere presentatie weer, de geur heeft nagebootst. „Door onder andere asbakken uit het museumrestaurant te legen en die te mengen met een flesje bier.” De urine werd om hygiënische redenen vervangen door ammonia en voor het vet bakte ze thuis spek. Ze grinnikt. ,,Het vet ging naar The Beanery, het spek aten we zelf op.”

Gerelateerd
Een 3D-puzzel van 27000 stukjes
Geweest: Sint-Truiden met BeNeDeLim
Berlusconi, China en authenticiteit
Authenticiteit?

Het filmpje komt van Arttube, de foto van Kunstbeeld waar nog meer foto's van de ontmantelde Beanery te zien zijn.