Gelezen: Donald Sturrock - Storyteller, the life of Roald Dahl

De mooiste boeken van Roald Dahl vind ik nog altijd Boy, Solo en de verhalenbundel Het wonderlijke verhaal van Hendrik Meijer. Van Dahl zelf wist ik niet veel meer dan in deze boeken beschreven stond en dat hij een lastige man was. De biografie van Sturrock heeft hier heel veel aan veranderd.
Het leven van Dahl was een bijzonder leven, zo bijzonder dat je je nu en dan afvraagt wanneer hij al die boeken en verhalen heeft geschreven. (Dat is sowieso wat ik me vaak afvraag bij schrijversbiografieën: Wanneer deden die mensen het werk waar ze beroemd door zijn geworden?)
Het beeld van Dahl dat ik mij nu zal herinneren is dat van een getekend man, die probeert om zijn pijn te verzachten door zich helemaal over te geven aan het vinden van een oplossing. Bijvoorbeeld toen zoon Theo een zwaar ongeluk kreeg en zijn leven afhankelijk was van een drain die steeds verstopte. Dahl heeft toen samen met een arts een nieuwe klep uitgevonden, die minder snel verstopt raakte. En toen zijn vrouw Pat McNeal een hersenbloeding kreeg terwijl ze zwanger was, heeft hij haar met harde hand weer aan het praten en functioneren gekregen. De grootste pijn in zijn leven was waarschijnlijk het overlijden van zijn oudste dochter toen ze zeven jaar was. Dat was een probleem dat hij niet kon oplossen.
En tussendoor schreef Dahl dus al die verhalen. Macabere verhalen voor volwassenen en soms groteske, soms lieve, soms hilarische verhalen voor kinderen. En die kinderverhalen doen het nu nog altijd goed bij kinderen, weet ik ondertussen uit ervaring.
Sturrock vertelt alles, maar dat doet hij heel evenwichtig, zonder dramatisch te worden, maar wel aangrijpend. Hij baseerde zich hierbij - uiteraard - op het archief van Dahl in het Roald Dahl Museum en diverse briefwisselingen van Dahl met zijn uitgevers en vrienden. Dahl is nog van voor het het digitale tijdperk, dus alles ging nog met pen, papier, enveloppe en postzegel. Ik ben nog altijd benieuwd hoe dit soort biografieën over een jaar of dertig er uit zien. Over hoeveel digitale correspondentie en concepten van boeken uit de jaren 1995 tot nu zullen autobiografen dan kunnen beschikken?

Een zijstap, maar wel een mooi verhaal in de biografie, gaat over de Noorse wet dat voordeuren naar buiten open moeten gaan. Ik heb een tijdje geleden een stuk gelezen over een serie over een Noorse politieman, die door Britten opgenomen werd. Een van de dingen waar de Britse scenarioschrijvers geen rekening mee hadden gehouden, was dat je in Noorwegen geen voordeur kunt intrappen, omdat alle deuren naar buiten open gaan. Deze verplichting is het werk van een van de voorvaders van Dahl. Deze dominee overleefde als een van de weinigen een brand in zijn kerk. De meeste kerkgangers probeerden door de deur te vluchten, maar dat lukte niet omdat deze naar binnen openging. De dominee ontsnapte samen met enkele anderen door onder een raam bijbels op elkaar te stapelen en door het raam te vluchten. Daarna is hij parlemenstlid geworden en heeft ervoor gezorgd dat alle buitendeuren naar buiten open moeten gaan.