Gelezen: Lionel Shriver - We need to talk about Kevin

Eva Katchadourian is de moeder van "Ketchup Kevin", die op donderdag 8 april 1999, vlak voor het bloedbad op Columbine High School, zeven klasgenoten, een kantinemedewerker en zijn lerares Engels vermoordt. De roman bestaat uit een stuk of vijftien brieven die ze anderhalf jaar na Thursday schrijft aan haar man Franklin. In de brieven beschrijft ze nietsontziend haar relatie met Kevin, Franklin en hun dochtertje Celia. Ze beschrijft haar twijfels over het moederschap en de zeer gemengde gevoelens die ze sinds zijn geboorte voor Kevin voelt. Verder schrijft ze over haar bezoeken aan Kevin in de gevangenis, de manier waarop mensen op Thursday reageren en vooral haar angsten en schuldgevoelens.
Uit haar brieven komt Kevin ook over als een in- en in-slecht kind, dat er altijd op uit is om andere mensen en kinderen pijn te doen. Maar, uit de brieven blijkt ook dat haar man hier anders over denkt. Waar zij altijd en overal haar zoon als slechterik ziet, tilt hij niet zo zwaar aan het kattenkwaad van hun zoon. Hij beschouwt Kevin als een All-American-Kid en zichzelf als een All-American-Dad. Dat is ook een van de meest geslaagde dingen uit de roman: Eva is een niet helemaal betrouwbare verteller.

Spoiler alert 
In de alinea hieronder zal ik iets verklappen dat je beter niet kunt weten als je de roman voor de eerste keer leest.

Die onbetrouwbaarheid is zo sterk, dat ik me tot de voorlaatste brief heb afgevraagd hoe de antwoorden van de vader er uit zouden zijn. Ik fantaseerde al over een "antwoord-roman" die bijvoorbeeld geschreven zou zijn door Michael Chabon of Toby Litt. Helaas is zo'n brievenroman eigenlijk niet meer mogelijk, want in de voorlaatste brief blijkt dat Kevin ook zijn vader en zusje heeft vermoord. En het dat is het meest huiveringwekkende stuk uit het boek. Niet dat hij zijn vader en engelachtige zusje heeft vermoord, maar dat hij uiteindelijk op een verknipte manier toch meer van zijn moeder dan van zijn vader houdt.

Vanaf hier kun je weer veilig lezen.

Het bijzondere is ook dat nooit helemaal duidelijk wordt of Kevin nu slecht geboren of slecht opgevoed is. Eva vraagt zich bijna constant af of haar gebrek aan 'echte' moederliefde de oorzaak van de ontsporing van haar zoon is en of ze meer had kunnen doen om het te voorkomen. Uit het nawoord van Shriver blijkt ook dat zij twee soorten reacties krijgt. Aan de ene kant zijn er mensen die zeggen dat Eva het zelf schuld is: ze is koud, arrogant en houdt niet van haar zoon. Anderen reageren juist dat Eva er helemaal niets aan kan doen: Kevin is gewoon slecht en daar helpt geen moedertje lief tegen. Eigenlijk vind ik die zwart-wit-oplossingen een te eenvoudige 'oplossing' voor dit mooie, complexe en zeer weloverwogen geschreven boek.

We need to talk about Kevin is het eerste boek in 2011 dat vijf sterren van me krijgt. Maar het is geen boek dat je moet lezen als je op het punt staat een kind te krijgen, of als je net vader of moeder bent geworden en slapeloze nachten hebt.

Hieronder een kort interview met de zeer sympathiek overkomende Shriver. (De giecheligheid van de interviewster moet je even zien te negeren...)


Gelezen tussen 26/01/2011 en 19/01/2011