Gelezen: Jonathan Franzen - Freedom

Laat ik met de deur in huis vallen: ik vond er niet veel aan. Maar ik weet niet precies waarom niet. Het verhaal is heel erg Amerikaans, met college-basketball, Republicans, Liberals en nog zo wat parafernalia. Maar dat alleen is niet genoeg reden om het een oninteressant boek te vinden.

Aan de verteltechniek ligt het eigenlijk ook niet. Franzen weet wel hoe je een boek moet opbouwen, hoe je flash-backs moet schrijven en welke informatie je wanneer moet 'vertellen'. Maar toch...

De personages konden me eigenlijk gestolen worden. Er gebeuren nog al wat verschrikkelijke dingen, allerlei dromen vallen in duigen, huwelijken lopen op de klippen, er sterven mensen, een zestienjarige zoon gaat bij de buren wonen omdat hij een relatie heeft met het veertienjarige buurmeisje, een geliefde verongelukt, maar het doet me niets. Zelfs na meer dan 500 pagina's lief en leed interesseren Patty en Walter en hun kinderen Joey en Jessica en 'huisvriend' rockster Richard me geen biet. Op de een of andere manieren blijven het marionetten in het spel van Franzen.
De 'boodschap' (voor zover een roman een boodschap heeft) van Franzen is me ook niet duidelijk. Iedereen klooit maar wat aan, maar uiteindelijk wordt je toch wel gelukkig? (Het eind was sprookjesachtig in negatieve zin: "En ze leefden nog lang en gelukkig...") Ik weet het niet hoor...
En waarom wordt die roman zo opgehemeld in de recensies (Parool, Humo, Trouw)? De NRC weidde zelfs een hele serie aan thema's die in meer of mindere mate gerelateerd zijn aan het boek. Misschien is het toch een leeftijd-ding... En waarschijnlijk heeft het ook iets te maken met wat Tim Parks gisteren in de NRC schreef over vertalingen en internationale literatuur:

Tegenwoordig kan een eerste concept, een eerste hoofdstuk van Jonathan Franzen wereldwijd naar een reeks uitgevers ge-e-maild worden. Het boek kan vertaald worden terwijl er nog aan geschreven wordt en daarna tegelijkertijd in even zoveel landen uitgegeven worden, ondersteund door een internationale reclamecampagne die te vergelijken is met die voor het lanceren van nieuwe elektronische gadgets.
En als Franzen desondanks in een traditionele stijl blijft schrijven en zich grotendeels tot een Amerikaans lezerspubliek richt, waarbij hij elk aspect van het Amerikaanse leven nauwkeurig en in detail beschrijft, gebeurt dat alleen omdat de aandacht van de wereld heel erg op Amerika is gericht. Ik heb in Milaan aan de universiteit een onderzoek geleid, waarbij we de artikelen in grote kranten die gewijd waren aan Italiaanse schrijvers, Amerikaanse schrijvers en schrijvers uit andere landen met elkaar hebben vergeleken. Amerika krijgt daarin onevenredig veel ruimte toebedeeld. De Amerikaan hoeft, meer nog dan de Engelsman, de Fransman of de Duitser, niets te doen om aanspraak te maken op internationale aandacht.

Gelezen tussen 29/12/2010 en 16/01/2011