Betrouwbare documenten in het nieuws

Afgelopen week stonden verschillende berichten in de krant die te maken hebben met de betrouwbaarheid en authenticiteit van documenten.

Geboren in 1950 (of 1951)

Donderdag schreef ik al over VK Singh, omdat dat berichtt de storing bij Blogger niet overleefd heeft, herhaal ik hem hier nog een keer integraal (gebaseerd op de tekst uit de rss-feed in Google Reader).

In India is er commotie over de leeftijd van generaal V.K. Singh. De NRC van gisteren schrijft:

Geboren in 1950 of in 1951, maakt het veel uit? Wel in het Indiase leger, met 1,13 miljoen soldaten verreweg het grootste onderdeel van de strijdkrachten. Veel topofficieren popelen om promotie te maken. Als Singh 61 is, moet hij volgend jaar met pensioen. Dan wordt hij volgens de bureaucratische mores opgevolgd door luitenant-generaal Bikram Singh, chef van het Oostelijke Commando. Die zal op zijn beurt worden opgevolgd door de commandant van het Derde Corps, enzovoorts. Eén promotie tot legerchef brengt een hele organisatorische kettingreactie teweeg.
Maar als generaal Singh nog maar 60 is, zoals hij zelf zegt, dan liggen de kaarten opeens gunstig voor de chef van het Noordelijke Commando, luitenant-generaal K. T. Parnaik. Die zal dan over twee jaar stafchef Singh opvolgen, zijn concurrent is dan te oud. Ook zijn promotie zal een kettingreactie teweeg brengen.

Blijkbaar bestaat er in India niet zoiets als een Burgerlijke Stand...

Lees ook een paar Indiase bronnen op Storify.

Trawnikikaart
Donderdag werd John Demjanjuk veroordeeld voor "medeplichtigheid aan de moord op 27.900 Joden in het vernietigingskamp Sobibor." In het proces werd een belangrijke rol gespeeld door de zogenaamde Trawnikikaart, een persoonsbewijs met foto op naam van Demjanjuk, waarop stond dat hij was opgeleid in Trawniki en geplaatst was in Sobibor. W.A. Wagenaar schreeft (postuum) hierover in de NRC van 10 mei 2011:

Sinds de ontdekking van deze kaart is aan de authenticiteit altijd getwijfeld. Daarvoor waren acht redenen:

1. De herkomst van de kaart is onduidelijk. Om te beginnen moeten er zeer veel Trawnikikaarten zijn geweest. In Trawniki zijn nogal wat mensen opgeleid. Toch is de Demjanjukkaart de enige die wij kennen. Hoe is Demjanjuk zijn kaart kwijtgeraakt? Het is toch een persoonlijk document, dat moest worden gedragen op zijn lichaam? Naar DNA van Demjanjuk op de Trawnikikaart is niet gezocht. We kunnen de kwaliteit dus niet verifiëren.
2. De foto op de kaart lijkt een latere fabricage en is volgens foto-experts geen origineel.
3. De gaatjes van het nietje waarmee de foto is bevestigd, corresponderen niet met elkaar.
4. Het type nietje dat is gebruikt, werd nog niet gebruikt in de tijd van de fabricage van de Trawnikikaart.
5. De stempeldelen over de foto en de kaart zijn verschoven ten opzichte van elkaar, terwijl zij toch een geheel moeten vormen.
6. De gebruikte inkt is van later datum dan de Trawnikikaart.
7. De tekst op de kaart is onduidelijk geworden, doordat een politieambtenaar van alle gedrukte teksten een vertaling heeft gemaakt. Die is er met pen en inkt ingeschreven. De totale kaart is daardoor bedorven en ongeschikt als bewijsmiddel.
8. De kaart is aan de rechtbank in de Verenigde Staten overhandigd door de KGB. De herkomst is dus verdacht. Hoe kwam de KGB aan die kaart? Had Demjanjuk haar vrijwillig ingeleverd? Was hij haar kwijtgeraakt? Dat zou heel dom van hem zijn geweest. Wie van de KGB heeft daarin de hand gehad? Voor zover wij weten, was dit een KGB-ambtenaar die eerder was betrokken bij KGB-vervalsingen. Het is ondenkbaar dat iemand zou worden veroordeeld op basis van een KGB-document waarover zo veel vragen bestaan.

En toch is Demjanjuk veroordeeld.

Fout papier en fout lettertype
En dit weekend was Strauss-Kahn in het nieuws. Dit keer ging het niet over valsheid in geschrifte of iets dergelijks, maar ik moest er wel aan denken.
In 1999 moest hij namelijk opstappen als Franse minister van Financiën, nadat bleek dat hij betaald was voor diensten die hij niet geleverd had. Zijn val werd versneld toen bleek dat verschillende documenten die het OM in beslag had genomen, vervalst waren. Onderzoek had namelijk uitgewezen dat:

• het papier van een document voor het eerst geproduceerd en verkocht was na de datering op het document;
• het lettertype van een ander document ten tijde van de datering van het document nog niet bestond en
• aantekeningen op documenten later waren toegevoegd.

(Zie onder andere de International Herald Tribune van 3 november 1999)

Gerelateerd
O jee, een gemanipuleerd archiefstuk
Over leven en dood
Authenticiteit?