donderdag 31 december 2009

Onbevlekt ontvangen vs altijd maagd

Hoewel ik een zeer overtuigd atheïst ben, is de laatste dag van het jaar toch een goed moment om twee katholieke dogma's nog maar eens uit te leggen. Ik schrijf 'nog maar eens' omdat ik om een of andere reden al vaker rond deze tijd van het jaar aan deze of gene heb uitgelegd wat 'onbevlekt ontvangen' nou eigenlijk betekent. Het betekent namelijk niet wat velen denken.

Onbevlekte ontvangenis van Maria
De onbevlekte ontvangenis van Maria gaat over haar eigen conceptie, niet over de 'totstandkoming' van Jezus. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de dag waarop de Katholieke Kerk de Onbevlekte ontvangenis viert: op 8 december, precies 9 maanden voor de geboorte van Maria op 8 september in plaats van 25 maart, wat negen maanden voor de geboorte van Jezus is. (Op 25 maart viert de kerk Maria Boodschap: Gabriel vertelt dan aan Maria dat ze zal bevallen van een zoon.)
Als gevolg van de zondeval van Adam en Eva, waren alle volgende mensen sterfelijk en zondig. Ze waren belast met de erfzonde en moesten 'verlost' worden. Maar, dit leverde voor de katholieken een probleem op, want hoe kan God(= Jezus) nu geboren worden uit een zondige vrouw? Het antwoord daarop is, dat Maria vanaf haar conceptie als dochter van Joachim en Anna 'rein' is.
Hoewel paus Sixtus IV de Onbevlekte ontvangenis al in 1476 uitriep tot Kerkelijk Feest, duurde het tot 1854 voordat paus Pius XI in zijn bul Ineffabilis Deus met absolute zekerheid vaststelde dat "de gelukzalige maagd Maria bij het eerste ogenblik van haar ontvangenis door een bijzondere genadegave en voorrecht van de almachtige God met het oog op de verdiensten van Christus Jezus, de Verlosser van het menselijk geslacht, gevrijwaard [is] van elke smet van de erfzonde."
Een paar jaar later bevestigde Maria dit dogma zelf, door zich aan Bernadette van Lourdes voor te stellen als
Que soy era immaculada Councepciou - Ik ben de onbevlekte ontvangenis

Maagdelijke geboorte
De maagdelijke geboorte van Jezus spreekt veel meer tot de verbeelding dan de reinheid van Maria, aangezien het betekent dat Maria zonder dat ze 'omgang met een man had gehad' toch zwanger is geworden. In Lucas staat het ongeveer als volgt:

"[26] In de zesde maand werd de engel Gabriël door God gezonden naar een stad in Galilea, met de naam Nazaret, [27] naar een maagd die verloofd was met een man genaamd Jozef, die uit het huis van David stamde; haar naam was Maria. [...] [30] Maar de engel zei: ‘Schrik niet, Maria, u hebt genade gevonden bij God. [31] U zult zwanger worden en een zoon baren, die u de naam Jezus moet geven. [32] Hij zal een groot man zijn, en Zoon van de Allerhoogste worden genoemd. God, de Heer, zal Hem de troon van zijn vader David geven. [33] Hij zal eeuwig koning zijn over het huis van Jakob, en aan zijn koningschap zal geen einde komen.’ [34] ‘Maar hoe moet dat dan?’ zei Maria tegen de engel. ‘Ik heb geen omgang met een man.’ [35] De engel antwoordde haar: ‘Heilige Geest zal op u komen en kracht van de Allerhoogste zal u overdekken*. Daarom zal het kind heilig genoemd worden, Zoon van God. [36] Bovendien, ook Elisabet, uw verwante, is op haar oude dag zwanger van een zoon; zij werd onvruchtbaar genoemd, maar zij is al in haar zesde maand. [37] Want voor God is niets onmogelijk.’ [38] Toen zei Maria: ‘Ik ben de dienares van de Heer; laat met mij gebeuren wat u gezegd hebt.’ Toen ging de engel van haar weg."

En sterker nog, in de katholieke kerk gaat men er van uit dat Maria ook NA de geboorte van Jezus nog maagd was, zoals blijkt uit de Litanie van de Heilige Maagd Maria:
Heer God, wij bidden U : geef ons, Uw dienaren, dat wij ons mogen verheugen in een bestendige gezondheid van ziel en lichaam, mogen wij door de verheven voorspraak van de heilige Maria, die altijd Maagd is gebleven, verlost worden van de tegenwoordige droefheid en de eeuwige vreugde genieten.

Dus niet meer vergeten: oudjaarsavond is op 30 december en Onbevlekte ontvangenis betekent niet dat Maria maagd was bij de geboorte van Jezus.

Allemaal een gelukkig 2010 (spreek uit twintig-tien) gewenst!

Correctie op 1 januari 2010:
Gisteren schreef ik dat de bijbel-parafrase uit Matteus kwam, maar ik had mijn bronnen niet gecontroleerd. Het moest Lucas zijn.

Afbeelding: Immaculata
Afbeelding Annunciatio

4 opmerkingen:

  1. Onthullend! Jij hebt je vijanden goed bestudeerd. :)
    Onbevlekt ontvangen snap ik nu pas echt. Altijd goed om te weten. Daar heeft meneer pastoor nooit goed aandacht aan besteed blijkt nu.
    En dank je voor de steun aan twintig-tien en oudjaarsavond natuurlijk!

    BeantwoordenVerwijderen
  2. @Luud Vijand is een te groot woord, ik geloof er gewoon niets van!
    (En een paar details heb ik bij elkaar gegoogeld, ik wist wel de grote lijnen...)

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Stel dat over een jaar of tig mijn dochter (die ik dan heb) langskomt en zegt: "Mam, ik was met mijn vriend op reis, er was geen plaats in het hotel en ik ben daardoor in een schuur bevallen van een jongen" dan is mijn eerste reactie niet dat ze wel maagd zal zijn en blijven :-)

    BeantwoordenVerwijderen
  4. @Yvette Niet?
    En als je zoon zegt: "It wasn't me, it was the Holy Ghost!"?

    BeantwoordenVerwijderen