Eerder schreef ik dat ik het op hoofdlijnen eens was met de inhoud, maar dat ik het 'briefhoofd' nog al apart vond.
Om maar met het laatste te beginnen: dit is de bovenkant van de concept-brief:
Waarom staan daar drie afbeeldingen van protesterende Fransen. Waren er geen goede Nederlandse plaatjes te vinden? Waren het Palingoproer, de Watergeuzen en de Dolle Mina's niet goed genoeg?
En hoe moeten onze volksvertegenwoordigers de bloeddorst die blijkt uit de twee linkse schilderijen interpreteren? Leidt de voorzitter van BRAIN (met ontblote borst) het Cultureel Erfgoedvolk naar een gewijzigde begroting? Gaan de zes clubs, als ze niet gehoord worden, de Tweede Kamer innemen en iedereen die het gebouw wil ontzetten met een bajonet neersteken?
Wat is de dieperliggende gedachte achter deze plaatjes, dames en heren?
In mijn tweet schreef ik ook dat ik het op hoofdlijnen wel eens was met de inhoud. Helaas moet ik dat ook een beetje nuanceren. Nu ik de brief goed gelezen heb, ben ik het - en dat komt niet vaak voor - eens met Eric Hennekam. Het lijkt me ook dat erfgoedinstellingen op 'innovatieve' manieren geld moeten regelen voor de dingen die ze willen doen. Bijvoorbeeld door meer samenwerking met bedrijfsleven en wetenschap te zoeken. (En voor dit soort samenwerking zijn ook weer interessante subsidies te vinden, bijvoorbeeld de "Matchingsregeling" die instellingen meer recht op subsidie geeft, als ze zelf meer eigen inkomsten verwerven.)
Verder zou ik het ook eleganter gevonden hebben, als de zes partijen aangegeven hadden hoeveel geld ze dan minstens noodzakelijk achten. En als ze het heel serieus menen, zouden ze zelfs nog voorstellen kunnen doen waar het geld vandaan zou moeten komen. Want ook daar heeft Eric gelijk in: de kraan gaat even dicht, als je meer wil, krijgt iemand anders minder.
Bij de gevolgen van de bezuinigingen wordt verwezen naar "investeringen in succesvolle onderdelen van de digitale nationale infrastructuur" zoals Geheugen van Nederland, BeeldbankWO2 en WatWasWaar. Maar ik hoop toch dat deze voorbeelden niet volledig afhankelijk zijn van 'innovatie-subsidie'. Ondertussen zal hiervoor toch ook al structureel geld beschikbaar zijn?
Overigens blijkt uit de brief ook dat de Erfgoedclubs aan de late kant zijn met hun protest. In de brief wordt het volgende uit de Miljoenennota geciteerd:
"In de Rijksbegroting 2010 van het ministerie van OCW, artikel 14 Cultuur, wordt aangekondigd dat het budget "voor digitale cultuur voor innovatie en versterking van de kennisinfrastructuur" wordt gereduceerd met 3 miljoen euro in 2010 en 5 miljoen euro vanaf 2011. "
Maar, als ik de alinea waar deze passage naar verwijst goed lees, is deze reductie al opgenomen in het aanvullend beleidsakkoord van maart 2009, ruim zes maanden geleden dus.
Tenzij tussen nu en 26 oktober de concept-brief nog aanzienlijk gewijzigd wordt, zal ik de petitie ook niet ondertekenen.
[Deze reactie staat ook op het Archiefforum]
BeantwoordenVerwijderenToch raar dat jullie deze bezuiniging gewoon goedkeuren. Want daar komt het op neer ondanks alle leuke praatjes over andere vormen van inkomsten. In een tijd waarin het bedrijfsleven het zeker ook niet makkelijk heeft en niet met sponsorgelden in de rij staan. Lijkt me een drogreden.
In Nederland is de overheid verantwoordelijk voor het archief(beleid). Zolang dat niet anders geregeld is, zullen ze gewoon hun verantwoording moeten nemen.
Hiermee leg je de verantwoordelijkheid van fondsenwerving op het bordje van organisaties die daar niet goed in zijn en alle zeilen moeten bijzetten om in hun huidige personeelsbestand voldoende potentie te ontwikkelen bij de tijd te blijven. Met aanzienlijke bezuinigingen op komst.
De houding die hier ten toon gespreid wordt getuigt van "de handdoek in de ring gooien", beetje lafjes de politieke keuzes vergoeilijken.
Creativiteit en innovatie: jongens toch, buzwords uit subsidieaanvragen. Die moeten ons helpen?
Goed gezegd, Ingmar. Ik voel heel eerlijk gezegd zelf ook weinig voor ondertekening van de petitie.
BeantwoordenVerwijderenAls ik kijk naar de actuele ontwikkelingen op het moment, dan ligt korten op cultuur nu eenmaal voor de hand. Laat ze het beetje geld wat er momenteel is vooral besteden aan publieke zaken waarbij veel meer mensen gebaat zijn. Ik noem maar iets als onderwijs en zorg en zo.
Cultuur - zeker archief, hoezeer van belang ook - kan wel even met minder toedoen. Het wegvallen van een project als WatWasWaar lijkt me bijvoorbeeld te overleven - over de publieksvriendelijkheid, waarover in de brief wordt gesproken, hoor ik van onze studiezaalbezoekers en -medewerkers overigens weinig goeds.
Dat terzijde. De brief blijft op dit moment wat steken op het niveau van kindergeklaag: mama, ik wil niet minder zakgeld. Waarbij naast een hoop tranen in de vorm van moeilijke woorden het enige andere gevolg is dat er geen nieuwe spelletjes voor de toch al te dure spelconsole meer gekocht kunnen worden.
Maar goed, ik weet misschien te weinig van de bestuurlijke en politieke processen op dergelijke niveaus om goed in te kunnen schatten wat succesvolle strategieën zijn voor belangenorganisaties.
@Luud Ik geloof niet dat ik iets over sponsoring gezegd heb.
BeantwoordenVerwijderenWaar ik meer aan denk is om meer samen met het bedrijfsleven en de wetenschap zaken te ontwikkelen. Zo moeten bijvoorbeeld bij de TU's toch vakgroepen te vinden zijn die nadenken over duurzame toegankelijkheid (ook al noemen ze dat anders)?
(ik zal dit ook op het Archiefforum zetten)
@Christian: "Laat ze het beetje geld wat er momenteel is vooral besteden aan publieke zaken waarbij veel meer mensen gebaat zijn. Ik noem maar iets als onderwijs en zorg en zo."
BeantwoordenVerwijderenOm even de getallen in perspectief te plaatsen: van het totale budget van OCW gaat bijna 90% naar het onderwijs (ruim 32 van de 36 miljard euro). Cultuur en media (en dat is dus incl. publieke omroep en het NHM) krijgen samen 1,8 miljard.
Ik vind het jammer dat je de brief als kindergeklaag ziet. Dat is zeker niet zo bedoeld. Waar het ons in essentie om gaat, is dat de middelen die (digitale) samenwerking stimuleren weggesneden worden, juist op een punt dat de cultuursector de noodzaak van samenwerking voelt. We moeten nog maar zien in hoeverre er in de budgetten gesneden gaat worden van de individuele instellingen (het is bijna onvermijdelijk dat dat gaat gebeuren), en wat de gevolgen daarvan zijn. Ik ben niet optimistisch gestemd over de verdere investeringen in de nieuwe gemeenschappelijke voorzieningen die we nu aan het ontwikkelen zijn. Ik ben het dan ook helemaal met Luud eens dat het een fout signaal is om nu maar het hoofd te laten hangen en alles over ons heen te laten komen. Alsof we er toch niet toe doen.
@Ingmar: o ja, en wat die plaatjes in het briefhoofd betreft: die geven de (blijkbaar ijdele) hoop weer dat we nu eens als erfgoedsector eensgezind zouden opkomen voor onze eigen belangen. Deze discussie toont aan dat we door onze gemier over details (geantedateerde brief, plaatjes zijn Frans i.p.v. Nederlands, en hemel: een typefout in de brief!) daar nog niet aan toe zijn. Zal ik een volgende keer dan toch maar Calimero in het briefhoofd gebruiken? O nee, dat kan natuurlijk niet, die is Italiaans, niet? :-)
BeantwoordenVerwijderen@Marco: Dank voor je reactie. Ik begrijp dat niet dat hele budget voor archieven is bedoeld, maar voor die archieven is het toch veel geld. En ik neem aan voor onderwijs en zorg ook. Ik wil maar zeggen (als burger, niet als archivaris): we kunnen iedere euro - met hoeveel miljoenen tegelijk ze dan ook maar mogen komen - maar één keer uitgeven. En als burger verkies ik dan toch echt op dit moment andere doelen dan het erfgoedwezen.
BeantwoordenVerwijderenAls archivaris nu: ik heb nergens gezegd dat we vooral maar het hoofd moeten laten hangen en zo. Wat mij betreft sturen jullie die brief zeker de deur uit en ik hoop net als de rest van het veld dat onze sector verschoond blijft van bezuinigingen. Overigens ben ik, net als jij, wat pessimistisch gestemd daarover.
Aan de andere kant vind ik ook dat samenwerking en eensgezindheid en dergelijke niet - ook niet mogen - afhangen van die middelen. Met Archief 2.0 bewijzen we bijvoorbeeld al enkele jaren dat samenwerking door archivarissen van verschillende instellingen uit verschillende landen - in concrete projecten - geen reet hoeft te kosten. Ongetwijfeld bouw je niet op dezelfde manier een nieuwe Genlias of zo (alhoewel...), maar misschien worden we dan tot een vorm van creativiteit en samenwerking genoopt, die ik nu nog regelmatig mis in onze sector.
Ik weet het niet, misschien ben ik te idealistisch en te weinig realistisch. Eerlijk gezegd denk ik het laatste... maar voorlopig houd ik nog even aan mijn idealen vast. (Overigens begint de realiteit me op het werk al te raken - dat terzijde.)
@Marco
BeantwoordenVerwijderenAllereerst dank voor je reactie hier. Maar ik kan het niet laten ook nog maar een keer ter reageren:
Zes clubs die pretenderen voor het Nederlandse cultureel erfgoed te staan, googlen drie plaatjes bij elkaar die 'eensgezindheid' uitbeelden en komen uit bij schilderijen over de Franse Revolutie uit 1830 en een foto van demonstrerende Franse studenten. Als je niet meteen de relatie snapt tussen afbeeldingen van elkaar uitmoordende Fransen en een 'eensgezind' protest tegen een bezuiningingsmaatregelen, dan zeur je over details.
Maar als het zo'n detail is, waarom dan überhaupt de moeite genomen om apart briefpapier te maken? Zijn de zes gecombineerde logo's dan niet eensgezind genoeg?
(De verwijzing naar Calimero vind ik te flauw om op te reageren en ik ga ook even voorbij aan de vraag of op met name die derde afbeelding geen auteursrechten berusten.)
Voor de afwisseling nog wat inhoudelijk commentaar dan maar:
In de alinea die begint met "Digitalisering staat aan de basis ..." wordt gesproken over 'digitaal erfgoed', terwijl het met name gaat over digitale reproducties van analoog erfgoed, die vooral bedoeld zijn om de toegankelijkheid van de analoge objecten te vergroten. Dat zou ik niet onder de noemer "digitaal erfgoed" plaatsen en ik zou deze reproducties al helemaal niet 'uniek' willen noemen. Dit is eerder gedigitaliseerd erfgoed.
Digitaal erfgoed is volgens mij materiaal dat digitaal ontstaat en alleen digitaal bestaat. Uiteraard ben ik ook van mening dat er momenteel te weinig tijd en aandacht besteed wordt aan dit soort materiaal (overheidswebsites, kunstwerken, tweets, noem maar op), maar ik vraag me af of dit alleen een centen-kwestie is, of dat er ook nog een 'mindshift' nodig is bij heel veel mensen. Zouden er echt meer mensen bij de NCDD-dag zijn geweest als er een grotere subsidiepot beschikbaar is?
Maar misschien zijn dit ook maar details, hoor.
O en nog een taalkundige opmerking: in de zin met het 'steelkool' staat 'moet' waar 'moeten' behoort te staan.
Wat moet er van vernieuwing komen als er geen geld voor beschikbaar blijft?
BeantwoordenVerwijderenNatuurlijk heb je gelijk Christian als je zegt dat niet alle vernieuwingen veel geld hoeven te kosten. Maar met minder geld wordt het in ieder geval niet beter.
De weerbaarheid die Eric Hennekam voorstaat is niet de mijne. Die biedt ook geen soelaas, daar ben ik van overtuigd.
Een (semi)-overheidsinstelling moet geen commerciële insteek kiezen, daar zijn wij niet voor gemaakt. Dan moet het roer ook echt om en alles zonder subsidie wegzetten en maar zien wie overleefd en hoe. Ik kies daar niet voor.
We hebben als archieven in Nederland een publieke rol te vervullen. Als we daar voor staan, dan moeten we nooit zomaar accepteren dat er mateloos gesnoeid wordt in de budgetten.
Ik kan wel wat andere dingen noemen die eerder aan de beurt zouden moeten komen dan archieven. Ik spreek ook expres niet van de erfgoedsector, want dat is een ambtelijk verzinsel. We gaan nu ook lijden door ons in die hoek te hebben laten drukken.
Daarom is het ook goed dat KVAN en BRAIN in ieder geval actie ondernemen. Ik sta daar nog steeds achter.
Het probleem dat Ingmar schetst over de "echte" digitale archieven, daar wringt de schoen pas echt. Ik vrees dat er grote problemen gaan ontstaan als de innovatie en ontwikkeling daar stokt.
Maar voorlopig hebben wij het nog te druk met elkaar te bestrijden.
@Ingmar
BeantwoordenVerwijderenDe plaatjes zijn niet gekozen om eensgezindheid uit te stralen, maar protest. We vonden het wel grappig om dergelijke dramatische beeldende referenties op te nemen in een actie van een sector die niet zo actievoerderig is. En inderdaad, ze zijn bij elkaar gegoogled, daarom is het ook niet meer dan een detail in de discussie. Ze zijn er om een sfeer op te roepen, en als blijkt dat er meer weerstand tegen is (jij bent overigens tot nu toe de enige die er openlijk over gevallen is), heb ik er in het geheel geen moeite mee ze te verwijderen.
Belangrijker is dat er nu een goede inhoudelijke discussie wordt gevoerd, zowel bij de archieven, de musea en de bibliotheken. Het is bij mijn weten voor het eerst dat zo dwars door de erfgoedsector hierover gedebatteerd wordt. Alleen in al in dat opzicht vind ik de actie geslaagd, ongeacht de uitkomst van het debat over de begroting.
Wat digitaal erfgoed betreft: dat is meer dan born digital erfgoed. Voor de drieledige definitie die wij hanteren voor digitaal erfgoed: zie http://matrix.den.nl/row.aspx?matrixid=abcde&rowid=190
Om eerlijk te zijn snap ik niet waarom je stelt dat de zes clubs 'pretenderen' voor het Nederlands cultureel erfgoed te staan. Kun je je nader verklaren? Waarom zouden BRAIN, de Museumvereniging, Virtueel Platform en de andere niet het cultureel erfgoed staan?
En nog een klein ironisch detail tot slot (inderdaad, zolang de hoofdlijnen bediscussieerd worden, mogen details natuurlijk ook!): ik las dat jij deze blog hebt opgezet na de cursus 23archiefdingen, een cursus gesponsord door Erfgoed Nederland, met.... precies! De middelen die OCW gaat stopzetten. Luud noemde het eerder al: op landelijke schaal investeren in kennis en innovatie is belangrijk om een sterke en mediawijze erfgoedsector te hebben. Dat is waar deze actie voor staat. Jammer dat je 'm niet steunt.
Correctie: OCW gaat de middelen niet stopzetten, maar drastisch terugbrengen.
BeantwoordenVerwijderen@Marco: Wat je laatste opmerking betreft: Erfgoed Nederland steunt de cursus 23-Archiefdingen van harte en heeft bijvoorbeeld een item daarover geplaatst in een nieuwsbrief en een mailing verzorgd. Maar van sponsoring is zeer zeker geen sprake. Dat is zelfs expliciet afgewezen, omdat daar geen geld voor was. De ontwikkeling van de cursus is geheel op vrijwillige basis geregeld door leden van de Archief 2.0-community, de uitvoering gebeurt door Coers Internet Trainingen, in samenwerking met Archief 2.0
BeantwoordenVerwijderenMet andere woorden woorden: je krijgt dit argument of voorbeeld of detail nu terug op je bord: zie wat je ook zónder subsidie kunt bereiken?! ;-)
(Overigens wordt een gelijksoortige cursus voor musea wél gesponsord door Erfgoed Nederland. Toen ik dat een paar dagen geleden las, viel ikzelf ook even stil van verbazing. Maar goed, geen ramp dus als die subsidie wegvalt. De organisatie van de cursus voor musea hoeft alleen maar het model van de archiefcursus over te nemen en de hele wereld draait rustig verder. In ieder geval wat die cursus betreft.)
@Marco
BeantwoordenVerwijderenLaat ik benadrukken dat ik het zeer waardeer dat je je volop in deze discussie mengt. Van 'mijn' vertegenwoordigers (BRAIN en KVAN) heb ik nog niets gehoord. En helaas is de inbreng van anderen ook nog zeer beperkt. Nu zijn het alleen drie Brabantse schreeuwlelijkerds en de beheerder van het Archiefforum die hardop iets vinden.
Over dat pretenderen: Misschien is het gek dat ik Nederlandse plaatjes verwacht bij Nederlandse erfgoedclubs. Daar doelde ik op, maar misschien was pretenderen dus een ongelukkig gekozen term.
Uiteindelijk geloof ik dat de kern van mijn kritiek op de brief vooral is dat het zo gemakkelijk is om op te roepen om niet te bezuinigen, zonder zelf alternatieve voorstellen te doen, of aan te geven waar dat geld dan vandaan moet komen.
En hoewel ik het aan de ene kant waardeer dat zes clubs gezamenlijk iets doen, vind ik aan de andere kant ook dat BRAIN en KVAN zich niet te veel bij het 'cultureel erfgoed' moeten aansluiten. Wat dat betreft is de functie en betekenis van archieven anders dan van een digitale foto van een willekeurige antieke pot.
Kortom, ik heb de oplossing ook niet, wil eigenlijk ook niet alleen 'negatief' zijn en snap ook wel dat geld het een en ander wat makkelijker maakt. Dus die brief moet zeker verzonden worden, al is het alleen maar om iets te laten horen.
Tenslotte nog een ironisch detail: ik ben zelf een van de (vrijwillige) auteurs van één van de 23-archiefdingen. Dat is waarschijnlijk ook waar Chris eerder op doelde: centjes zijn niet per sé nodig om tot nieuwe dingen te komen.
En zo kom ik ook nog op wat ik de afgelopen jaren van Archief 2.0 geleerd heb en wat deze discussie misschien ook wat minder fel had gemaakt: als je samen wil optrekken, moet je ook echt samen werken.
Het was mooi geweest als het opstellen van deze brief ook in de vorm van 'crowdsourcing' had kunnen gebeuren. Dan hadden deze discussies op het juiste moment op de juiste plek kunnen gebeuren en voelde niemand zich voor voldongen feiten geplaatst.
Maar dat is misschien iets voor een volgende keer.
En o ja, nog één ding dan, ik doe de cursus ook nog eens zelfstandig, zonder coach en verdere ondersteuning.
Dus ik weet niet waar Erfgoed Nederland al dat geld aan besteedt ;-)
Hè zo lang over mijn laatste reactie op Marco's stukje na zitten denken dat Chris me voor was. Nu lijkt het net of ik de reacties niet lees...
BeantwoordenVerwijderenMisschien is het goed als we op de Archief 2.0 manier doorgaan. Samenwerken zal steeds belangrijker worden, niet alleen om de financiële nood, maar net zo goed vanwege de verspreide kennis.
BeantwoordenVerwijderenSamenwerken, delen en participeren.
Dat is ook de kern van het strategisch plan van het Regionaal Archief Tilburg.
De suggestie van Ingmar vond ik goed: een dergelijke brief zou misschien iets eerder in concept in het veld moeten zijn uitgezet. Zonder er overigens een Poolse landdag van te maken.
Er zijn veel medewerkers binnen archiefdiensten die zich niet of slecht vertegenwoordigd vinden door KVAN en BRAIN. Het waarom is niet interessant. Belangrijker is dat die mensen wel waardevolle ideeën en kennis hebben die te vaak nu onbenut blijft.
In de nieuwe magere jaren zullen we die hard nodig hebben.
Hopelijk zien de genoemde organisaties dat in en blijven ze niet alleen vanuit hun ivoren toren roepen, over de hoofden van het archiefveld in alle breedte.
En Marco, ook van mij uit: klasse dat je je mengt in de discussie. Daar hebben de anderen nog veel te laren. Ik vraag me zelfs af of ze wel weten dat er over hen gepraat wordt...
@Ingmar: dus ik ben een Brabantse schreeuwlelijkerd. Hoe leg ik dat uit aan mijn baas?
Ah, mooi dat we steeds dichter bij elkaar komen zo.
BeantwoordenVerwijderen@Christian: ik had vandaag in het nieuwe magazine van Erfgoed Nederland gelezen dat zij 23archiefdingen ondersteunden, en omdat ik wist dat zij de 23museumdingen uit dat OCW-budget financierden, nam ik aan dat dat ook gold voor 23archiefdingen. I stand corrected.
@Ingmar: DEN investeert wel degelijk in (kennis over) alternatieve scenario's voor financiering van nieuwe dienstverlening door erfgoedinstellingen. Zo voeren we het project Business Model innovatie Cultureel Erfgoed uit. Zie hierover ons themadossier hierover: http://www.den.nl/kennis/thema/businessmodellen
Maar het moge duidelijk zijn dat ik, net als Luud, vind dat hier ook een verantwoordelijkheid ligt van de landelijke overheid. Niet zozeer voor de individuele dienstverlening, maar wel om ervoor te zorgen dat er op landelijk niveau goede randvoorwaarden zijn: kennisopbouw, afspraken over interoperabiliteit, investering in onderzoek dat de krachten van individuele instellingen te boven gaat(bijv. duurzaamheid, nationale services als persistent identifying enz.). Ik geloof zeker in de kracht van open innovatie, maar ik ben er ook van overtuigd dat we niet alles op zijn tweepuntnuls kunnen oplossen.
Tot slot wat de brief betreft: en ik maar denken dat er flink wat crowdsourcing heeft plaatsgevonden bij de brief die in overleg met vijf mede-directeuren is opgesteld... :-)
Een van de reacties die ik 'off list' hebt gekregen, is: hoe kunnen we het grote publiek inschakelen om aan te geven hoe zij hierover denken? De actie richt zich immers nu vooral op de beroepsgroepen in de sector. Ik denk dat we die steun bij het publiek straks goed kunnen gebruiken als er mogelijk echt grote klappen gaan vallen. Daar ligt een goede kans, ook voor jullie, om die crowdsourcing in de praktijk te brengen!
Tot slot: inmiddels begint de handtekeningenactie ook een nuttige bijdrage leveren aan de discussie: bijna iedereen die de actie steunt geeft een onderbouwing waarom die landelijke middelen nodig zijn. Zie http://www.tboek.nl/gastenboek/protestcultuurenict
Wat mij trouwens opvalt aan de stemverklaringen, is dat het net lijkt of de meeste mensen denken dat er door deze kortingen helemaal niet meer gedigitaliseerd kan worden.
BeantwoordenVerwijderenDe bezuiniging gaat, als ik het goed begrijp, vooral over innovatie en 'intrastructuur' (wat dat laatste ook precies mag zijn). Het gaat volgens mij niet om (eventueel gesubsidieerde) 'simpele' digitaliseringsprojecten bij individuele organisaties.
Of zie ik nu iets over het hoofd?
De huidige subsidieregeling Digitaliseren met beleid wordt ook uit de betreffende innovatiegelden gefinancierd. Dat is een van de weinige mogelijkheden om financiering van enige omvang voor basisdigitalisering te krijgen. Die regeling staat dus ook op de tocht, vandaar.
BeantwoordenVerwijderenDank je Marco, ik had dus iets gemist
BeantwoordenVerwijderen