maandag 5 september 2011

Studiezaal open, of toch niet?

Wat is de waarde van een bezoekersreglement? Kan ik een rijksarchief er op aanspreken als de openingstijden niet overeenkomen met het vigerende Bezoekersreglement Rijksarchiefdienst?

In 1980 heeft de staatssecretaris van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk het Bezoekersreglement Rijksarchiefdienst vastgesteld en volgens wetten.overheid.nl geldt dit nu nog altijd.
Artikel 1 van het besluit luidt:
1.De studiezalen van een rijksarchief zijn voor het publiek geopend op werkdagen van
9.00 uur – 17.00 uur.
Op zaterdag is in elk rijksarchief ten minste één studiezaal geopend van 9.00 uur – 12.30 uur.
2.De studiezalen van de rijksarchieven te 's-Gravenhage zijn bovendien geopend op zaterdag van 12.30 uur – 17.00 uur.
3.De rijksachivaris kan bepalen dat de studiezalen buiten de in het eerste en tweede lid genoemde tijden voor het publiek geopend zijn.
Vergelijk dit nu eens met de openingstijden van enkele "Rijksarchieven".
Het Nationaal Archief:
Openingstijden studiezaal
Dinsdag: 10.00-21.00 uur
Woensdag tot en met vrijdag: 10.00-17.00 uur
Zaterdag om de week (zie hieronder): 10.00-16.00 uur

Maandag is de studiezaal gesloten!

Zaterdagopenstelling 2011
juni: 11 en 25
juli: 9 en 23
augustus: 6 en 20
september: 3 en 17
oktober: 1, 15 en 29
november: 12 en 26
december: 10
Het BHIC:
Openingstijden locatie Den Bosch
Dinsdag: 09.00-17.00 uur
Woensdag: 09.00-17.00 uur
Donderdag: 09.00-17.00 uur
vrijdag: 09.00-17.00 uur
Zaterdag: 09.00-17.00 uur op de eerste zaterdag van de maand, met uitzondering van feestdagen.
Het RHCL:
Openingstijden
Maandag: 13.00 - 17.00 uur
Dinsdag: 09.00-17.00 uur
Woensdag: 09.00-17.00 uur
Donderdag: 09.00-17.00 uur
vrijdag: 09.00-17.00 uur
Nou ja, ik denk dat we de rest wel redelijk kunnen invullen...

Waar het op neer komt is dat de openingstijden dus structureel afwijking van een wettelijk voorschrift: rijksarchieven zijn zelden open op maandag (tenzij dat voor rijksambtenaren geen werkdag is) en niet structureel op zaterdag.
Artikel 2 van het Bezoekersreglement Rijksarchiefdienst geeft wel ruimte voor uitzonderingen, maar die worden omschreven als "bijzondere gevallen". Dat lijkt me dus niet iets waar je een structurele sluiting onder kunt vegen.

Vraag is nu natuurlijk: kan ik me als bezoeker beroepen op het reglement dat de staatssecretaris heeft vastgesteld?

Plaatje: Closed van Jasoon

11 opmerkingen:

  1. Toevallig heb ik er tot mijn spijt recent kennis mee gemaakt in Arnhem bij het Gelders Archief. Die heeft als variant dat ze op vrijdag dicht zijn ( wanneer half Nederland vrij is volgens mij). Dat had ik ff niet goed begrepen uit hun webinfo. Ik dacht dat vrijdag als ' overige dag ' tot 16.15 uur open zou zijn, zie http://www.geldersarchief.nl/bezoek
    Of die vrijdagse sluiting op verzoek van de bezoeker is vraag ik mij af. En van wie anders wel?
    Groet, Hans
    Http://sneuperdokkum.blogspot.com

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ja, Hans, Gelders Archief had ik ook nog op kunnen nemen, want vrijdag is inderdaad een uitzonderlijke sluitingsdag. Ik meen wel dat ze 'n tijdje geleden 'n persbericht hierover verstuurd hebben...
    Volgende keer maar even old skool bellen...

    Op 05-09-11 heeft Disqus<> het
    volgende geschreven:

    BeantwoordenVerwijderen
  3. In de eerste plaats: het Bezoekersreglement riksarchiefdienst - ook al staat het nog in wetten.nl - is mijns inziens vervallen. Het gold voor rijksarchieven en die zijn er niet meer; er zijn nog wel rijksarchiefbeweaarplaatsen maar daar gaat het reglement formeel niet over.
    In 2005 heeft de rechter LJN: AU5263 beslist dat het bestuur van Het Utrechts Archief beleidsvrijheid toekomt inzake de openstelling. In het vonnis wordt o.a. vastgesteld dat de Archiefwet 1995 niets bepaalt over openingstijden. Het Bezoekersreglement rijksarchiefdienst wordt niet genoemd in het vonnis (ook al een aanwijzing voor het niet langer gelden).
    Overigens ben ik met jou van mening dat enige uniformering van openingstijden gewenst is - maar ja, een archiefwezen dat al niet in staat is een landelijke bezoekerspas in stand te houden, zal het ook op dit punt vrees ik laten afweten.

    Eric Ketelaar

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Overigens interessant dat in de Utrechse zaak de rechter wel toetste aan het Handvest dienstverlening. Bestaat dat handvest eigenlijk nog?

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Dank voor je reacties Eric. 
    Het lijkt me inderdaad voor de hand liggend dat dat reglement niet meer gold, maar twijfelde er even over.Als ik het goed heb is BRAIN iets met het handvest aan het doen in het kader van de certificering van instellingen: http://www.archiefbrain.nl/werk-in-uitvoering.php?subnav=4&pagina_id=57Over uniformering en samenwerking kunnen we het inderdaad lang hebben, iedereen vindt dat het moet, maar wel op zijn manier...

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Behalve wetten.nl verdient dus ook de nieuwe website van het Nationaal Archief opschoning en actualisering. Op http://www.nationaalarchief.nl/wetten-regelgeving/taken-rijksarchiefdienst wordt het bezoekersreglement rijksarchiefdienst nog steeds vermeld als relevante regelgeving. Op diezelfde website ( http://www.nationaalarchief.nl/actueel/nieuws/archiefnl-volop-ontwikkeling ) is het volgende te vinden: "Net zo nieuw als de site zelf is het in ere herstellen van de oude naam
    Rijksarchiefdienst. De wettelijke naam van onze organisatie paren we aan
    de inmiddels ingeburgerde naam Nationaal Archief, de naam van de
    bewaarplaats van de archieven van nationaal belang. We scheiden
    Rijksarchiefdienst en Nationaal Archief slechts met een '/'.". Kan het zo zijn dat Rijksarchiefdienst/Nationaal Archief zichzelf de laatste rijksarchieven vind zoals bedoeld in artikel 1 lid 2 van het bezoekersreglement?

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Dank voor de aanvulling Aike, zo ver had ik niet eens meer gekeken.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. De rijksarchiefdienst (zie art. 25 Archiefwet 1995) is nooit opgeheven (hoeft dus ook niet in ere te worden hersteld), maar wel van de meeste taken ontdaan en ontmanteld, omdat het beheer van de in de rijksarchiefbewaarplaatsen berustende archiefbescheiden is overgedragen aan de RHC's. De dienst bestaat feitelijk alleen uit de algemene rijksarchiefbewaarplaats en de rijksarchiefbewaarplaats in Zuid-Holland - samen aka Nationaal Archief. Voor deze twee zou het Bezoekersreglement rijksarchiefdienst nog kunnen gelden, voor het overige behoort het regelen van het bezoek c.a. tot de competenties van de RHC's. 

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Dit lijkt me nou een typische discussie die door de praktijk al lang is ingehaald... ;-)

    Een aanvulling wat het dienstverleningshandvest betreft: ja, dit is er nog steeds, alhoewel in een andere vorm (en er wordt nog steeds/weer aan gewerkt - het heten nu 'servicenormen' te zijn).

    In de Utrechtse zaak (even uit m'n geheugen) werden de nieuwe openingstijden daaraan getoetst omdat de eisers zich beriepen op dat 'kwaliteitshandvest dienstverlening', dat HUA had aangenomen en waartegen ze met de nieuwe openingstijden handelden. De rechter vond het aanhangen van dat handvest echter een 'eenzijdige' zaak van de archiefdienst zelf en de bezoeker kon daar geen rechten aan ontlenen - het was immers geen overeenkomst tussen HUA en de klant.Wat het Gelders Archief betreft: hier is inderdaad een persbericht over uitgegaan; de vrijdagsluiting had te maken met het vertrek (door pensionering) van een medewerker, als ik me dit goed herinner.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Dank je Chris. 
    De discussie was op zich door de praktijk ingehaald, als het NA het reglement niet zelf weer aanhaalt. (Ja ik weet het er is een verschil tussen wet en praktijk en in dit geval zal de wet wel zsm aan de praktijk aangepast worden...)
    Principieel is het punt natuurlijk ook: wij als archivarissen beroepen ons altijd op betrouwbaarheid en volledigheid en "democratische rechtstaat" en dat soort grote woorden. Maar in dit, kleine, geval, blijkt het toch al weer wat lastiger te zijn om het "democratisch proces" te volgen. 
    Zo dat waren genoeg grote woorden voor vandaag...

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Meer dan één medewerker, moet ik daar helaas aan toevoegen.. @Sneuperdokkum: vervelende vergissing voor zo'n lange reis. Nog een tip om de informatie over openingstijden te verbeteren?

    BeantwoordenVerwijderen